Karykatura Francesca Gaspariniego (rys. Pier Leone Ghezzi) | |
Data i miejsce urodzenia |
19 marca 1661 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
22 marca 1727 |
Gatunki | |
Zawód |
Francesco Gasparini, też Gasperini, Guasparini (ur. 19 marca 1661 w Camaiore, zm. 22 marca 1727 w Rzymie)[1][2] – włoski kompozytor, kapelmistrz, chórmistrz i pedagog okresu baroku, autor ponad 60 oper.
Życiorys
Urodził się w Camaiore koło Lukki. Mając 25 lat mieszkał i prawdopodobnie studiował w Wenecji u Giovanniego Legrenziego. Od 1689 przebywał i studiował w Rzymie u Arcangela Corellego i Bernarda Pasquiniego. Był członkiem Accademia di Santa Cecilia[1][2] . W Rzymie powstała jego pierwsza ważna opera Roderico (1694) oraz zbiór kantat (1695). W 1702 powrócił do Wenecji i stał się jednym ze znaczniejszych kompozytorów w mieście[2] . Po 1713 osiadł na stałe w Rzymie. W 1717 został kapelmistrzem San Lorenzo in Lucina[1]. W 1725 został mianowany kapelmistrzem bazyliki św. Jana na Lateranie i chociaż zły stan zdrowia uniemożliwił mu pełnienie tej funkcji, przyznany prestiżowy tytuł nosił aż do śmierci[1][2] .
Gasparini zajmował się również działalnością pedagogiczną, kształcąc m.in. takich znanych kompozytorów, jak Alessandro Marcella, Johanna Joachima Quantza, Giovanniego Benedetta Plattiego czy Domenica Scarlattiego[2] . Był także chórmistrzem Ospedale della Pietà w Wenecji, gdzie współpracował z Antonio Vivaldim jako profesorem skrzypiec. Napisał traktat o klawesynie L’armonico pratico al cimbalo (Wenecja, 1708)[1][2] .
Poeta Pietro Metastasio, który pisał libretta do wielu oper kompozytorów włoskich, podpisał kontrakt ślubny z córką Gaspariniego – Rosalią, jednak małżeństwo nie zostało zawarte[1][2] .
Przypisy
Bibliografia
- Alina Żórawska-Witkowska: Gasparini, Francesco. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987. ISBN 83-224-0344-5. (pol.).
- Dennis Libby: Gasparini family, (1) Francesco Gasparini. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. G. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
Linki zewnętrzne
- Francesco Gasparini – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Spis 63 oper Gaspariniego
- ISNI: 0000000115626020
- VIAF: 89103259
- LCCN: n79145906
- GND: 119011778
- BnF: 139671935
- SUDOC: 130643378
- SBN: CFIV198145
- NKC: xx0018074
- BNE: XX1755530
- NTA: 119875365
- CiNii: DA03382639
- Open Library: OL4281446A, OL1761619A, OL7175971A
- PLWABN: 9810636948105606
- NUKAT: n97083814
- J9U: 987007432357605171
- PTBNP: 90116
- CANTIC: a11554824
- CONOR: 160146787
- RISM: people/30001237
- WorldCat: viaf-89103259, lccn-n79-145906