Exempla – gatunek piśmiennictwa hagiograficznego ilustrujący „budujące przykłady” z życia świętych[uwaga 1].

Za inspirację dla tego elementu żywotopisarstwa uznawany jest „Żywot Antoniego Pustelnika” autorstwa Atanazego Wielkiego (295–373), wydany w 360 roku[1]. Utwór zawierał wiele autentycznych świadectw życia chrześcijanina powiązanych z wydarzeniami historycznymi, ukazując różne od męczeństwa drogi do doskonałości[2]. Fascynacja dziełem Atanazego, jego słownictwo i przedstawione ideały wpłynęły nie tylko na rozwój powołań do życia pustelniczego i cenobityzmu, ale także kulturę poprzez sztukę i literaturę[1]. Za tym wzorem poszedł biskup Helenopolis w Bytynii Palladiusz z Galacji, autor Historia Lausiaca, zbioru anegdot o mnichach wśród których przebywał w Egipcie w latach 388-399[3][1]. Na ukształtowanie gatunku, którego rozkwit nastąpił w późnym średniowieczu wpływ wywarły Apophtegmata patrum, Vitae patrum (Żywoty Ojców Pustyni) i Verba seniorum (Mądrości Starców)[1][4]. „Pożyteczne dla duszy”, powstające ku pokrzepieniu powieści, podporządkowane wymogom współczesnej homiletyki stały się wzorcowymi exempla, wykorzystywanymi w kaznodziejstwie[2].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Przykłady z życia otoczonych pośmiertnym kultem stanowią wzór dla wiernych.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 531. ISBN 978-83-7318-736-8.
  2. 1 2 Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 6: W-Z. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 2007, s. 527. ISBN 978-83-7318-736-8.
  3. ↑ Palladius Helenopolitanus: Historia Lausiaca. Katalog der Deutschen Nationalbibliothek. [dostęp 2015-08-12].
  4. ↑ Heribert Rosweyde, Vitae Patrum (1615). Société des Bollandistes. [dostęp 2015-08-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.