Ewangeliarz archangielski – pergaminowy manuskrypt z 1092 roku, sporządzony rękoma dwóch kopistów[1]. Zawiera wybór fragmentów czterech Ewangelii w przekładzie na język staro-cerkiewno-słowiański, przeznaczonych na każdy dzień roku. Obecnie przechowywany jest w Rosyjskiej Bibliotece Państwowej w Moskwie.
Ewangeliarz składa się ze 178 kart. Cechy językowe wskazują, że sporządzony został prawdopodobnie w południowej części Rusi. Jego współczesna historia zaczyna się w 1876 roku, kiedy to został odnaleziony w Archangielsku przez kupca starowiercę S.T. Bolszakowa i przesłany do Moskwy[2]. Pierwsze opisy Ewangeliarza opublikowali archimandryta Amfilochiusz (Описание Евангелия 1092 года, 1877) oraz I.I. Sriezniewski (Древние памятники русского письма и языка X—XIV вв., 1882). Faksymile tekstu wydano w 1912 roku, a w 1997 roku ukazało się opatrzone aparatem naukowym wydanie krytyczne[2]. Charakterystyczne dla manuskryptu są wykonane czerwienią inicjały i winiety[1].
W roku 1997 Ewangeliarz archangielski został wpisany na listę UNESCO Pamięć Świata[3].
Przypisy
Bibliografia
- Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1961.