Euryops pectinatus | |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Podrodzina | |||||
Rodzaj |
europs | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Euryops (Cass.) Cass. Dict. Sci. Nat., ed. 2. 16: 49 (1820)[3][4] | |||||
Typ nomenklatoryczny | |||||
E. pectinatus (Linnaeus) Cassini[4] | |||||
|
Europs[5] (Euryops (Cass.) Cass.) – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 100 gatunków[3][6][7]. Rośliny te występują przede wszystkim na południu Afryki – tylko w Kraju Przylądkowym obecnych jest 46 gatunków. Poza tym rosną w pozostałej części południowej Afryki i we wschodniej części tego kontynentu, na Sokotrze i w południowej części Półwyspu Arabskiego[8]. Rosną w różnych siedliskach, z reguły otwartych, nasłonecznionych[8].
Niektóre gatunki uprawiane są jako ozdobne. Zwłaszcza europs aksamitkowaty Euryops acraeus pochodzący z wyższych partii Gór Smoczych, cechujący się pewną mrozoodpornością. W krajach o klimacie śródziemnomorskim popularnym gatunkiem ozdobnym jest Euryops pectinatus[8]. Żywicę tych roślin dawniej wykorzystywano do wyrobu gumy[6].
Morfologia
- Pokrój
- Krzewy do 3 m wysokości[8], krzewinki i byliny, rzadko (jeden gatunek) rośliny roczne[7].
- Liście
- Skrętoległe, skupiające się zwykle w szczytowej części pędów[8], rzadziej skupione różyczkowato przy ziemi[7]. Liście zwykle ząbkowane lub w różnym stopniu pierzasto klapowane lub pierzastodzielne[7].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo w kątach liści na długich szypułach, koszyczki często liczne, czasem pojedyncze, zawsze z kwiatami żółtymi, często z kwiatami języczkowatymi i rurkowatymi, czasem tylko z rurkowatymi[7]. Okrywa z listkami w jednym szeregu. Kwiaty rurkowate obupłciowe lub męskie, z pięcioma łatkami na szczycie korony trójkątnie-jajowatymi[7]. Pręcików jest 5. Zalążnia jest dolna, jednokomorowa, z pojedynczym słupkiem rozwidlonym, na końcach nie spłaszczonym. Kwiaty języczkowate na brzegu koszyczka (jeśli obecne) są żeńskie[8].
- Owoce
- Niełupki podługowato eliptyczne, nagie lub owłosione, z ośćmi puchu kielichowego wyrastającymi w jednym szeregu, miękkimi i odpadającymi lub z całkiem zredukowanym puchem kielichowym[7].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Othonninae, plemienia Senecioneae i podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[9]. W niektórych ujęciach rodzaj włączany jest do szeroko ujmowanego rodzaju Othonna[6].
- Wykaz gatunków[3]
- Euryops acraeus M.D.Hend. – europs aksamitkowaty[5]
- Euryops algoensis DC.
- Euryops annae E.Phillips
- Euryops annuus Compton
- Euryops anthemoides B.Nord.
- Euryops antinorii S.Moore
- Euryops arabicus Steud. ex Jaub. & Spach
- Euryops asparagoides DC.
- Euryops bolusii B.Nord.
- Euryops brachypodus (DC.) B.Nord.
- Euryops brevilobus Compton
- Euryops brevipapposus M.D.Hend.
- Euryops brevipes B.Nord.
- Euryops brownei S.Moore
- Euryops calvescens DC.
- Euryops candollei Harv.
- Euryops chrysanthemoides (DC.) B.Nord.
- Euryops ciliatus B.Nord.
- Euryops cuneatus B.Nord.
- Euryops dacrydioides Oliv.
- Euryops decipiens Schltr.
- Euryops decumbens B.Nord.
- Euryops dentatus B.Nord.
- Euryops discoideus Burtt Davy
- Euryops dregeanus Sch.Bip.
- Euryops dyeri Hutch.
- Euryops elgonensis Mattf.
- Euryops empetrifolius DC.
- Euryops erectus (Compton) B.Nord.
- Euryops ericifolius (Bél.) B.Nord.
- Euryops ericoides (L.f.) B.Nord.
- Euryops euryopoides (DC.) B.Nord.
- Euryops evansii Schltr.
- Euryops exudans B.Nord. & V.R.Clark
- Euryops floribundus N.E.Br.
- Euryops galpinii Bolus
- Euryops gilfillanii Bolus
- Euryops glutinosus B.Nord.
- Euryops gracilipes B.Nord.
- Euryops hebecarpus (DC.) B.Nord.
- Euryops hypnoides B.Nord.
- Euryops imbricatus Less.
- Euryops indecorus B.Nord.
- Euryops inops B.Nord.
- Euryops integrifolius B.Nord.
- Euryops jaberiana Abedin & Chaudhary
- Euryops jacksonii S.Moore
- Euryops lasiocladus (DC.) B.Nord.
- Euryops lateriflorus (L.f.) Less.
- Euryops latifolius B.Nord.
- Euryops laxus (Harv.) Burtt Davy
- Euryops leiocarpus (DC.) B.Nord.
- Euryops linearis Harv.
- Euryops linifolius DC.
- Euryops longipes DC.
- Euryops marlothii B.Nord.
- Euryops microphyllus (Compton) B.Nord.
- Euryops mirus B.Nord.
- Euryops montanus Schltr.
- Euryops mucosus B.Nord.
- Euryops muirii C.A.Sm.
- Euryops multifidus DC.
- Euryops munitus (L.f.) B.Nord.
- Euryops namaquensis Schltr.
- Euryops namibensis (Merxm.) B.Nord.
- Euryops nodosus B.Nord.
- Euryops oligoglossus DC.
- Euryops othonnoides (DC.) B.Nord.
- Euryops pectinatus Cass.
- Euryops pedunculatus N.E.Br.
- Euryops petraeus B.Nord.
- Euryops pinifolius A.Rich.
- Euryops pinnatipartitus (DC.) B.Nord.
- Euryops pleiodontus B.Nord.
- Euryops polytrichoides (Harv.) B.Nord.
- Euryops prostratus B.Nord.
- Euryops proteoides B.Nord. & V.R.Clark
- Euryops rehmannii Compton
- Euryops rosulatus B.Nord.
- Euryops rupestris Schltr.
- Euryops serra DC.
- Euryops spathaceus DC.
- Euryops speciosissimus DC.
- Euryops subcarnosus DC.
- Euryops sulcatus Less.
- Euryops tagetoides (DC.) B.Nord.
- Euryops tenuilobus (DC.) B.Nord.
- Euryops tenuissimus Less.
- Euryops thunbergii B.Nord.
- Euryops transvaalensis Klatt
- Euryops trifidus Less.
- Euryops trilobus Harv.
- Euryops tysonii E.Phillips
- Euryops ursinoides B.Nord.
- Euryops virgatus B.Nord.
- Euryops virgineus (L.f.) DC.
- Euryops wageneri Compton
- Euryops walterorum Merxm.
- Euryops zeyheri B.Nord.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-05] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-05] (ang.).
- 1 2 3 4 Euryops (Cass.) Cass.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-05].
- 1 2 Euryops (Cassini) Cassini. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-05-05].
- 1 2 Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 82. ISBN 978-83-925110-5-2.
- 1 2 3 David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 354, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- 1 2 3 4 5 6 7 K. Kubitzki (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 236-237, ISBN 978-3-540-31050-1 .
- 1 2 3 4 5 6 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 458. ISBN 0-333-73003-8.
- ↑ Genus Euryops (Cass.) Cass.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-05-05]. (ang.).