Eugeniusz Ignacy Luśniak
Ilustracja
Eugeniusz Luśniak (przed 1933)
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

8 grudnia 1892
Przeworsk

Data i miejsce śmierci

28 października 1954
Wronki

Przebieg służby
Lata służby

1913–1950

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne
ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

55 Dywizja Piechoty
3 Pułk Artylerii Ciężkiej
2 Dywizja Grenadierów Pancernych
4 Dywizja Piechoty
1 Dywizja Kawalerii
Okręg Wojskowy Nr III
Departament Uzbrojenia MON

Stanowiska

dowódca artylerii dywizyjnej
dowódca pułku artylerii
dowódca artylerii dywizyjnej
inspektor artylerii okręgu wojskowego
szef departamentu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Przekazanie wojsku srebrnych trąbek ufundowanych przez hutę "Batory" - w centrum płk Eugeniusz Luśniak; sierpień 1939.

Eugeniusz Ignacy Luśniak (ur. 8 grudnia 1892 w Przeworsku, zm. 28 października 1954 we Wronkach) – oficer artylerii cesarskiej i królewskiej armii, generał brygady ludowego Wojska Polskiego.

Życiorys

Eugeniusz Ignacy Luśniak urodził się 8 grudnia 1892 w Przeworsku, w rodzinie Ignacego[1] i Franciszki[2].

W armii austriackiej od 1913, odkomenderowany do II Brygady Legionów Polskich, przeszedł jej szlak bojowy.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim na kolejnych stanowiskach dowódczych, od dowódcy baterii do dowódcy 5 pułku artylerii ciężkiej (pac) w 1937. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Ukończył wyższe studia wojskowe.

W 1924 dowodził I dywizjonem 13 Kresowego pułku artylerii polowej w Równem. Cztery lata później dowodził II dywizjonem 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu. W 1932 roku był zastępcą dowódcy 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu. Do 1937 roku zastępca komendanta Szkoły Podchorążych Artylerii, a następnie dowodził 5 pułkiem artylerii ciężkiej i jednocześnie pełnił funkcję komendanta Legii Akademickiej w Krakowie.

Walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca artylerii dywizyjnej 55 Dywizji Piechoty Rezerwowej m.in. pod Baranowem i Ulanowem. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie został komendantem ośrodka w Châteaubriant, a później dowódcą 3 pułku artylerii ciężkiej.

Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii zajmował kolejno następujące stanowiska służbowe: dowódcy 1 dywizjonu artylerii lekkiej, dowódcy Dywizjonu Szkolnego Centrum Wyszkolenia Artylerii (centrum funkcjonowało w strukturze Brygady Szkolnej). 29 października 1943 roku Naczelny Wódz zatwierdził go na stanowisku dowódcy artylerii dywizyjnej 2 Dywizji Grenadierów Pancernych[3]. Wiosną 1945 roku został dowódcą artylerii dywizyjnej 4 Dywizji Piechoty w Szkocji[4].

1 sierpnia 1946 powrócił do Polski i osiedlił w Krakowie. 26 października 1946 roku powołany został do służby w WP, w stopniu pułkownika, na podstawie rozkazu personalnego Naczelnego Dowódcy WP nr 1351 z 28 listopada 1946. Najpierw został dowódcą artylerii 1 Warszawskiej Dywizji Kawalerii, a 31 marca 1947 – inspektorem artylerii Okręgu Wojskowego nr III w Poznaniu[4]. 20 kwietnia 1948 wyznaczony na stanowisko szefa Departamentu Uzbrojenia MON. W listopadzie 1949 roku powierzono mu funkcję dyrektora Centralnego Wojskowego Klubu Sportowego „Legia” Warszawa. Na podstawie rozkazu personalnego MON nr 476 z 2 lipca 1950 przeniesiony został w stan spoczynku[4].

6 października 1952 został aresztowany pod zarzutem [...] usiłowania usunięcia przemocą organów władzy zwierzchniej narodu polskiego, obalenia ustroju państwa polskiego i organizowania działalności dywersyjno-szpiegowskiej oraz działania na szkodę państwa polskiego. Próbowano powiązać go ze sprawą gen. Stanisława Tatara, płk. Stanisława Nowickiego i płk. Mariana Utnika, tzw. TUN. W śledztwie trwającym do 8 grudnia 1953 roku zmuszany przyznał się do zarzucanych mu przestępstw. Sądzony od 20 stycznia 1954, odwołał wszystkie wymuszone zeznania, ale 21 stycznia 1954 wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego skazany z art.86 § 1,2 KKWP na karę śmierci zamienioną na 15 lat pozbawienia wolności[2] i utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 5 lat[5]. Równocześnie rozkazem personalnym MON nr 249 z 5 marca 1954 został skreślony z ewidencji generałów WP z dniem 25 stycznia 1954.

Karę odbywał początkowo w więzieniu na Mokotowie w Warszawie, a od 25 lutego 1954 – w Zakładzie Karnym we Wronkach. Był już wtedy nieuleczalnie chory. W maju 1954 umieszczono go w szpitalu więziennym po nawrocie choroby nowotworowej przewodu pokarmowego. Więzienna komisja wnioskowała 7 sierpnia 1954 o roczną przerwę w odbywaniu kary ze względu na konieczność leczenia, ale w Departamencie Więziennictwa MBP zbyt długo wniosek rozpatrywano.

Zmarł 28 października 1954 we Wronkach w szpitalu więziennym i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym pw. św. Katarzyny (sektor 0-I-9)[6]. Przyczyną śmierci była niedokrwistość, choroba nowotworowa wątroby i jelita grubego[7]. Rodzinie odmówiono wydania zwłok.

Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie z 7 maja 1956 wyrok uchylono, a Naczelna Prokuratura Wojskowa 11 maja tegoż roku umorzyła śledztwo przeciwko niemu z braku dowodów winy[7]. W związku z uchyleniem wyroku skazującego rozkazem personalnym MON nr 02882 z 23 października 1957 roku przywrócono mu stopień generała brygady.

Był dwukrotnie żonaty. Drugą żoną była Blanca-Andrea Le Blanc. Miał córkę Renatę-Blancę (ur. 1929) i syna Oskara Eugeniusza (ur. 1932).

Awanse

  • kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
  • major – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 64. lokatą w korpusie oficerów zawodowych artylerii
  • podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931
  • pułkownik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938
  • generał brygady – 22 lipca 1948

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Eugeniusz Luśniak [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-10-20].
  2. 1 2 Wanda Pierzchlewicz. Lista zmarłych więźniów Zakładu Karnego we Wronkach z lat 1945–1956. „Wronieckie Sprawy”. Nr 6(28), s. 6, 1993-05-22. Wronki: Towarzystwo Miłośników Ziemi Wronieckiej. [dostęp 2022-10-20].
  3. ↑ Rozkazy dzienne 1943 ↓, s. 218.
  4. 1 2 3 Poksiński 1992 ↓, s. 183.
  5. ↑ Poksiński 1992 ↓, s. 183-184.
  6. ↑ Grób Eugeniusza Luśniaka ofiary terroru stalinowskiego [dostęp 2022-10-20].
  7. 1 2 Poksiński 1992 ↓, s. 184.
  8. ↑ M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  9. ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
  10. ↑ M.P. z 1934 r. nr 27, poz. 41 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1923, s. 739, 818.
  • Rocznik Oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 660, 741.
  • Rocznik Oficerski 1928, Warszawa 1928, s. 418, 454.
  • Rocznik Oficerski 1932, Warszawa 1932, s. 178, 708.
  • Rozkazy dzienne 1 Samodzielnej Brygady Strzelców i 1 Dywizji Grenadierów, sygn. R.27. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2017-01-14].
  • Jerzy Poksiński: „TUN”. Tatar-Utnik-Nowicki. Represje wobec oficerów Wojska Polskiego w latach 1949–1956. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07980-3.
  • Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. 1, Oficyna Wydawnicza, Pruszków 1998.
  • Maciej Szczurowski, Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, s. 25, 58, 106, 109–110, 121–122, ISBN 83-7174-918-X, OCLC 830299476.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Rocznik Oficerski 1939, Kraków 2006, s. 157, 752.
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. II:I-M, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.