Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci | |
Gatunki | |
Zawód |
Sir Eugene Aynsley Goossens (ur. 26 maja 1893 w Londynie, zm. 13 czerwca 1962 w Hillingdon[1][2]) – brytyjski kompozytor i dyrygent pochodzenia belgijskiego.
Życiorys
Wnuk pochodzącego z Belgii dyrygenta Eugène’a Goossensa (1845–1906) oraz syn dyrygenta i skrzypka Eugène’a Goossensa (1867–1958)[2][3]. Jego brat Léon Goossens (1897–1988) był oboistą, zaś siostry Marie (1894–1991) i Sidonie Goossens (1899–2004) harfistkami[3]. Studiował w konserwatorium w Brugii (1903–1904), następnie uczył się w Liverpool College of Music[1][4]. W 1907 roku dzięki otrzymanemu stypendium rozpoczął studia w Royal College of Music w Londynie, gdzie jego nauczycielami byli Achille Rivarde (skrzypce), John Dykes (fortepian), Charles Wood (teoria) oraz Charles Villiers Stanford (kompozycja)[1][2][4]. Od 1912 do 1915 roku grał jako skrzypek w Queen’s Hall Orchestra[1][4]. Od 1912 roku występował także w Langley-Mukle Quartet, a następnie w założonym przez siebie Philharmonic String Quartet[1]. W 1916 roku debiutował jako dyrygent operowy, prowadząc wykonanie The Critic Stanforda i do 1920 roku był asystentem Thomasa Beechama[1].
W 1921 roku założył własną orkiestrę[1], z którą dokonał brytyjskiego prawykonania Święta wiosny Igora Strawinskiego[1][2][3]. W latach 1921–1923 dyrygował operą i baletem w londyńskim Covent Garden Theatre[4]. Gościnnie dyrygował zespołem Ballets Russes Siergieja Diagilewa[1]. W 1923 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych[1][2], gdzie dyrygował Rochester Philharmonic Orchestra (1923–1931) i Cincinnati Symphony Orchestra (1931–1947)[2][4][3]. W 1947 roku wyjechał do Australii, gdzie od 1947 do 1956 roku pełnił funkcję dyrektora New South Wales Conservatory of Music[1][2][4][3]. W 1956 roku został aresztowany przez australijską policję za posiadanie materiałów pornograficznych i w atmosferze skandalu zwolniony z zajmowanego stanowiska, po czym wrócił do Anglii[3].
W 1955 roku otrzymał tytuł szlachecki[1][2][4]. Opublikował Overture and Begginers: A Musical Autobiography (wyd. Londyn 1951)[4].
Twórczość
Jako dyrygent prowadził gościnnie czołowe orkiestry brytyjskie i amerykańskie[1]. Szczególne miejsce w jego repertuarze zajmowały dzieła kompozytorów romantycznych i impresjonistycznych przełomu XIX i XX wieku[4]. Jako kompozytor tworzył w różnorodnych stylach[4]. Jego wczesne utwory cechują się radykalizmem technicznym, później tworzył odznaczające się liryzmem i emocjonalnością dzieła w idiomie neoklasycznym[1].
Wybrane kompozycje
(na podstawie materiałów źródłowych[4])
Utwory orkiestrowe
- 2 symfonie (I 1940, II 1946)
- Variations on a Chinese Theme (1911)
- Miniature Fantasy na smyczki (1911)
- poemat symfoniczny Perseus (1914)
- preludium symfoniczne Ossian (1915)
- 2 Sketches (1916)
- Kaleidoscope (1917)
- Tam O’Shanter: Scherzo (1917–1918)
- 4 Conceits (1918)
- Prelude to „Philip II” (1918)
- The Hurdy- Gurdy Man (1918–1920)
- Lyric Poem na skrzypce i orkiestrę (1919)
- The Eternal Rhythm (1920)
- Sinfonietta (1922–1923)
- Phantasy na smyczki (1923), także wersja na sekstet smyczkowy (1923)
- Concertino na podwójną orkiestrę smyczkową (1926, zrewid. 1929), także wersja na oktet smyczkowy (1929)
- Rhythmic Dance (1929)
- Koncert obojowy (1930)
- Variations on „Cadet Roussel” (1930)
- 3 Pictures na flet i orkiestrę (1935)
- Intermezzo z opery Don Juan de Mañara (1936)
- 2 Nature Poems (1937–1938)
- Phantasy Concerto na fortepian i orkiestrę (1941–1943)
- Phantasy Concerto na skrzypce i orkiestrę (1946–1948)
- Divertissement (1956–1960)
Utwory kameralne
- 4 Sketches na flet, skrzypce i fortepian lub 2 skrzypiec i fortepian lub harfę (1913)
- Suita na flet, skrzypce i harfę lub 2 skrzypiec i harfę lub fortepian (1914)
- 5 Impressions of a Holiday na flet lub skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1914)
- Phantasy String Quartet (1915)
- Kwartet smyczkowy (1915)
- 2 Sketches na kwartet smyczkowy (1916)
- Rhapsody na wiolonczelę i fortepian (1916)
- 2 sonaty skrzypcowe (I 1918, II 1930)
- Kwintet fortepianowy (1919)
- Lyric Poem na skrzypce i fortepian (1920)
- Fanfare for a Ceremony na 4 trąbki (1920)
- Phantasy Sextet na 3 skrzypiec, altówkę i 2 wiolonczele (1923), także wersja na orkiestrę smyczkową (1942)
- Concertino na oktet smyczkowy (1926, zrewid. 1929)
- Fanfare for Artists na 4 trąbki, 4 puzony, kotły i perkusję (1930)
- 3 Pictures na flet i fortepian (1935)
Utwory fortepianowe
- Concert Study (1914)
- suita Kaleidoscope (1917)
- Nature Poems (1919)
- 4 Conceits (1920)
- Hommage à Debussy (1920)
- 2 Studies (1923)
- Capriccio (1960)
Utwory wokalno-instrumentalne
- 2 Songs na głos i fortepian (1914)
- Deux Proses Lyriques na głos i fortepian (1916)
- 4 Songs na głos i fortepian (1917)
- Variations on „Cadet Roussel” na głos i fortepian (1918)
- Persian Idylls na głos i fortepian (1918)
- 2 Scotch Folk Songs na głos i fortepian (1918)
- 3 Songs na głos i fortepian lub kwartet smyczkowy (1920–1921)
- 4 Songs na głos i fortepian (1931)
- oratorium Apocalypse (1951)
Utwory sceniczne
- balet L’Ecole en Crinoline (1921–1922)
- muzyka do sztuki East of Suez (1922)
- opera Judith (1926–1929, wyst. Londyn 1929)
- opera Don Juan de Mañara (1930–1935, wyst. Londyn 1937)
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 3. Część biograficzna efg. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 393–394. ISBN 83-224-0344-5.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 323. ISBN 0-674-37299-9.
- 1 2 3 4 5 6 Barry Jones: Dictionary of World Biography. Wyd. 5. Acton: Australian National University Press, 2019, s. 348. ISBN 978-1-76046-218-5.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1322–1323. ISBN 0-02-865527-3.
Linki zewnętrzne
- Eugene Aynsley Goossens – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- ISNI: 0000000110552763
- VIAF: 37101882
- LCCN: n83065597
- GND: 122922980
- BnF: 138946086
- SUDOC: 080495621
- SBN: UBOV229037
- NLA: 35134666
- NKC: xx0109884
- BNE: XX893678
- NTA: 251053067
- Open Library: OL1374280A
- PLWABN: 9810535773905606
- NUKAT: n2004043029
- OBIN: 33458
- J9U: 987007284363405171
- CONOR: 76420195
- WorldCat: lccn-n83065597