Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Data założenia |
1909 |
Zakres zbiorów |
historia, etnografia, archeologia, sztuka |
Wielkość zbiorów |
140 000 |
Powierzchnia ekspozycji |
6000 m² |
Dyrektor |
Alar Karis 2018 - 2021, poprzednik Tõnis Lukas 2013-2018 |
Położenie na mapie prowincji Tartu | |
Położenie na mapie Estonii | |
58°23′44,7″N 26°44′46,5″E/58,395750 26,746250 | |
Strona internetowa |
Estońskie Muzeum Narodowe (est. Eesti Rahva Muuseum) – muzeum w Tartu poświęcone kulturze, historii i etnografii Estonii i Estończyków oraz ludów ugrofińskich i innych mniejszości zamieszkujących dawniej i dziś Estonię. Jest dedykowane postaci Jakoba Hurta, estońskiego folklorysty oraz etnografa i jest największym muzeum w Estonii[1].
Opis
Założone w 1909 roku, pierwszą siedzibę otworzyło w 1922 w Raadi Manor[2]. Dyrektorem w latach 1922–1928 był fiński pisarz i etnograf Ilmari Manninen[3]. Pierwsza profesjonalna kadra estońskich etnografów kształciła się pod jego kierunkiem, a on sam tworzył koncepcję systematyki zbiorów dla estońskiego muzeum, czerpiąc z doświadczeń podobnej placówki w Helsinkach[4]. W 1944 budynek w Raadi Manor został zniszczony na skutek niemiecko-radzieckich działań wojennych[5]. W 1988 roku na nowo zaczęła funkcjonować nazwa Estońskie Muzeum Narodowe[6] z siedzibą przy ulicy Veski 32[7].
W 2016 roku muzeum doczekało się nowej siedziby przy pierwotnej przedwojennej lokalizacji, na dawnym terenie powstałej później radzieckiej bazy wojskowej w Tartu przy Muuseumi tee nr 2. Uroczysta gala otwarcia placówki miała miejsce 29 września, a przewodniczył jej dyrektor muzeum Tõnis Lukas. Instytucja otworzyła się dla publiczności 1 października[8].
Kompleksowa forma muzeum odzwierciedla narodowy charakter placówki, a składają się na nią przede wszystkim: interaktywne wystawy stałe („Spotkania” i „Echa Uralu”), wystawy czasowe, a także magazyny zbiorów, pracownie naukowe, biura pracowników muzeum, biblioteka, restauracja, sale konferencyjne i warsztatowe, sklep muzealny, kino[9]. Wśród eksponatów znajdują się m.in.: imponująca kolekcja tkanin i strojów ludowych z całego kraju, zbiór drewnianych kufli z różnych regionów, pierwsza flaga Estonii z 1884 roku, odtworzone stanowisko pogrzebowe z 800-letnimi szczątkami Damy z Kukruse[10] oraz relacje multimedialne i eksponaty związane z okupacją radziecką i technologicznymi osiągnięciami Estończyków (można m.in. obejrzeć krzesło Jaana Tallinna – programisty, który tworzył Skype’a)[5].
Do początkowej ekspozycji włączono wypożyczony czasowo polski zabytek z 1622 roku przechowywany na stałe w Bibliotece Seminarium Duchownego w Olsztynie, a będący pierwszym drukowanym zapisem południowo-wschodniego dialektu języka estońskiego[11].
W 2018 roku muzeum zdobyło europejską nagrodę Kenneth Hudson Award – ogłoszenie i wręczenie odbyło się podczas uroczystej gali wręczenia europejskich nagród muzealnych EMYA 2018, w Warszawie, w Muzeum Historii Żydów Polskich[12].
Oddziałem muzeum jest Estońskie Archiwum Folklorystyczne[13].
Architektura
Projekt nowego budynku pod nazwą „Pole pamięci” jest autorstwa paryskiej grupy DGT – Dorell.Ghotmeh.Tane (Dan Dorell, Lina Ghotmeh, Tsuyoshi Tane) i wykorzystuje oryginalne umiejscowanie w obrębie pasa startowego dla samolotów[14]. Projekt został nagrodzony GRAND PRIX AFEX 2016. Estońskim partnerem było biuro HG Arhitektuur (Hanno Grossschmidtem i Tomomi Hayashi). Wnętrza muzeum projektowała Pille Lausmäe z Interior Architects, wkład w ostateczny wygląd placówki mieli również architekci z Kino Landscape Architects i Novarc[9]. Szklana konstrukcja ma powierzchnię 34 000 m², z czego 14 tys. m² jest otwarte dla publiczności, a w tym powierzchnia wystawowa zajmuje 6000 m²[5][15].
Galeria
- Pierwsza flaga Estonii – ekspozycja stała
- Fragment wystawy stałej „Spotkania”
- Makieta muzeum i okolicy – hol główny muzeum
- Popiersie Jakoba Hurta na tle logo muzeum – hol główny
- Fragment wystawy stałej „Spotkania”
- Część magazynowa (tu: fragment ekspozycji z kuflami) – otwarta dla zwiedzających
- Wejście na wystawę stałą „Echa Uralu”
- Hol główny
- Fragment wystawy stałej „Echa Uralu”
- Dawna siedziba muzeum
Przypisy
- ↑ Secrets and Lives: Estonian National Museum by DGT, „Architectural Review” [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ Simon J. Knell , National museums. New studies from around the world, London 2014, s. 327, ISBN 1-317-72314-7, OCLC 880878073 .
- ↑ Elle Vunder , Ethnology at the University of Tartu in Historical Perspective, „Pro ethnologia: Eesti Rahva Muuseumi üllitised: publications of the Estonian National Museum”, nr 4, 1996, s.10-12 .
- ↑ Rosenberg Irene , Museums of Tartu, Tallinn: Perioodika Publishers, 1988, s. 19, ISBN 5-7979-0096-3, OCLC 19990832 .
- 1 2 3 Denisa Ballová , Estonian National Museum is an exceptional and successful project, „Denník N” [dostęp 2017-11-30] (słow.).
- ↑ Why this location? [online], www.erm.ee [dostęp 2017-11-30] .
- ↑ 6976 Kohtuhoone (nüüd muuseum) Veski 32, 1892.a. [online], Kultuurimälestiste riiklik register [dostęp 2017-12-06] (est.).
- ↑ Estonia’s wedge-shaped national museum opens on former Soviet airbase, „Dezeen”, 1 października 2016 [dostęp 2017-11-30] (ang.).
- 1 2 Nowy gmach Estońskiego Muzeum Narodowego – Przegląd Bałtycki, „Przegląd Bałtycki”, 27 listopada 2016 [dostęp 2017-11-26] (pol.).
- ↑ Astri Kaljus , Reconstructing Fabrics Used in the Clothing of “Kukruse Woman” from the Late 12th Century: a Crafter’s Perspective, „Studia Vernacula”, t.7, oryg. tytuł:12. sajandi lõpu Kukruse „memme” rõivakangaste rekonstrueerimise lugu käsitöölise vaatenurgast, Department on Estonian Native Crafts, University of Tartu’s Viljandi Culture Academy, 2016 .
- ↑ Estonia promuje polską kulturę i Expo 2022 MKiDN – 2016 [online], mkidn.gov.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ EMYA 2018: the Winners – Annual conference – The European Museum of the Year Award [online], europeanforum.museum [dostęp 2018-05-12] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-13] (niderl.).
- ↑ Risto Järv , Estonian Folklore Archives, „Oral Tradition”, 28 (2), 2013 .
- ↑ Rowan Moore , Estonian national museum review – touching and revealing, „The Observer”, 2017, ISSN 0029-7712 [dostęp 2017-11-26] (ang.).
- ↑ WSI Online , The long-awaited opening of the new Estonian National Museum | The Baltic Guide Online, „The Baltic Guide Online”, 5 listopada 2016 [dostęp 2018-01-14] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-15] (ang.).
Linki zewnętrzne
- Strona muzeum (est.)