Mączniakowce
Ilustracja
Grzybnia Erysiphe alphitoides na liściach dębu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

mączniakowce

Nazwa systematyczna
Erysiphales H. Gwynne-Vaughan
Fungi: 78 (1922)
Typ nomenklatoryczny

Erysiphe R. Hedw. ex DC. 1805

Klejstotecjum z przyczepkami u Erysiphe alpithoides
Grzybnia i konidiofory Erysiphe necator na skórce zaatakowanej rośliny

Mączniakowce (Erysiphales H. Gwynne-Vaughan) – dawniej wyróżniany rząd grzybów z klasy patyczniaków (Leotiomycetes,)[1]. W obecnej klasyfikacji według Index Fungorum należące do niego gatunki zostały włączone do rzędu tocznikowców (Helotiales)[2].

Morfologia i rozwój

Mączniakowce zbudowane są z rozgałęzionych strzępek. Strzępki są septowane, tzn. podzielone są poprzecznymi przegrodami (septami) na jednojądrowe komórki tworzące wielokomórkową grzybnię. Grzybnia rozwija się wyłącznie na powierzchni zaatakowanych roślin, przytwierdzając się do nich przylgami. Z przylg wyrastają cienkie strzępki wrastające do komórek epidermy zaatakowanej rośliny. Są to ssawki, za pomocą których grzybnia pobiera od gospodarza wodę i substancje odżywcze[3].

Rozmnażają się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo. Rozmnażanie bezpłciowe dokonuje się poprzez zarodniki zwane konidiami i odbywa się wczesną wiosną i latem. Zaczyna się, gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej około 15 °C. Konidia wytwarzane są w ogromnych ilościach na wzniesionych strzępkach zwanych konidioforami. Zarodniki konidialne przenoszone są poprzez wiatr, krople wody i owady na następne części roślin lub następne rośliny, dokonując ich zakażenia. Rozmnażanie płciowe odbywa się pod koniec lata i jesienią. Na powierzchni porażonych roślin powstają wówczas niewielkie, ciemne i mniej więcej kuliste owocniki typu klejstotecjum. Na owocnikach tych występują różnego rodzaju wyrostki zwane przyczepkami. Ich budowa ma duże znaczenie przy oznaczaniu gatunków. W perytecjach powstają worki, w których wytwarzane są w wyniku gametangiogamii zarodniki zwane askosporami. W jednym perytecjum znajduje się od jednego do wielu worków – w zależności od gatunku. U większości występujących w Polsce mączniakowców askospory zimują na powierzchni roślin, a wiosną rozwija się z nich nowa grzybnia. Wyjątkiem jest np. Neoerysiphe galeopsidis, u którego askospory powstają dopiero wiosną[3].

Znaczenie

Mączniakowce są obligatoryjnymi pasożytami roślin, tzn. że mogą się rozwijać tylko na żywych roślinach. Są szeroko rozprzestrzenione na całym świecie. Występują zarówno na roślinach dziko rosnących, jak i na uprawnych. Pasożytują głównie na liściach i owocach roślin wyższych. Wywoływane przez nie choroby nazywane są mączniakami prawdziwymi, w odróżnieniu od „mączniaków rzekomych”, wywoływanych przez grzyby z grupy lęgniowców (Oomycota). Mączniaki prawdziwe są trudne do zwalczenia i wywołują duże szkody w gospodarce człowieka[4].

Systematyka

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Erysiphales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Rodzaje

Według aktualizowanej klasyfikacji Index Fungorum bazującej na Dictionary of the Fungi przed 2020 r. rząd Eryspihales był taksonem monotypowym zawierającym jedną tylko rodzinę z kilkudziesięcioma rodzajami[4]:

  • rodzina Eryspihaceae Tul. & C. Tul. 1861 – mączniakowate
    • Blumeria Golovin ex Speer 1975
    • Brasiliomyces Viégas 1944
    • Caespitotheca S. Takam. & U. Braun 2005
    • Cystotheca Berk. & M.A. Curtis 1860
    • Erysiphe R. Hedw. ex DC. 1805 – mączniak
    • Farmanomyces Y.S. Paul & V.K. Thakur 2006
    • Golovinomyces (U. Braun) V.P. Heluta 1988
    • Leveillula G. Arnaud 1921
    • Microidium (To-anun & S. Takam.) To-anun & S. Takam. 2012
    • Neoerysiphe U. Braun 1999
    • Oidiopsis Scalia 1902
    • Oidium Link 1824
    • Ovulariopsis Pat. & Har. 1900
    • Parauncinula S. Takam. & U. Braun 2005
    • Phyllactinia Lév. 1851
    • Pleochaeta Sacc. & Speg. 1881
    • Podosphaera Kunze 1823
    • Sawadaea Miyabe 1914
    • Setoidium (R.T.A. Cook, A.J. Inman & C. Billings) R.T.A. Cook & U. Braun 2012
    • Streptopodium R.Y. Zheng & G.Q. Chen 1978
    • Takamatsuella U. Braun & A. Shi 2012
    • Typhulochaeta S. Ito & Hara 1915

Przypisy

  1. 1 2 Index Fungorum [online] [dostęp 2016-05-19] (ang.).
  2. ↑ CABI databases [online] [dostęp 2020-12-09] (ang.).
  3. 1 2 Flora Polska. Grzyby (Mycota) 15: Ascomycetes, Erysiphales. Sałata B. 1985. PWN, Warszawa-Kraków.
  4. 1 2 Red: Selim Kryczyński, Zbigniew Weber, Fitopatologia. Tom 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.