kapitan piechoty | |
Data i miejsce urodzenia |
25 lutego 1898 |
---|---|
Data śmierci |
po 29 lipca 1940 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
od 1915 |
Siły zbrojne | |
Jednostki |
GO gen. Tokarzewskiego |
Stanowiska |
oficer sztabu |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Ernest Angelo (ur. 25 lutego 1898 w Brežicach, zm. po 29 lipca 1940) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 25 lutego 1898 w Brežicach, w ówczesnym Księstwie Styrii, w rodzinie Edwarda i Terezji z domu Morawek[1][uwaga 1].
15 lipca 1915 we Lwowie jako uczeń wstąpił do Legionów Polskich[3][uwaga 2]. Został przydzielony do III batalionu 6 pułku piechoty. Walczył w szeregach 10., 11. i 12. kompanii tego batalionu[4]. 27 maja 1916 awansował na sekcyjnego[2]. 26 września 1917, po kryzysie przysięgowym, został wcielony do cesarskiej i królewskiej Armii, do 3. kompanii c. i k. batalionu strzelców polnych nr 18[5]. 10 lipca 1918 zdezerterował[6]. W przebraniu żołnierza rosyjskiego dotarł do Kijowa, a następnie na Kubań, gdzie wstąpił do rosyjskiej Armii Ochotniczej[6]. Wziął udział w szkoleniu oddziału polskiego w stanicy paszkowskiej pod Jekaterynodarem[6]. Po utworzeniu 4 Dywizji Strzelców Polskich został przydzielony do 13 pułku strzelców[6]. Wziął udział we wszystkich walkach tego oddziału[6]. W stopniu plutonowego dowodził plutonem i pełnił obowiązki szefa kompanii[6].
W czerwcu 1919, po połączeniu 13 pułku strzelców z 28 pułkiem piechoty, służył w 1. kompanii 28 pułku piechoty[7]. W jego szeregach walczył na wojnie z Ukraińcami, a następnie na wojnie z bolszewikami[6]. Jako sierżant dowodził plutonem, a następnie pełnił obowiązki dowódcy 1. kompanii[6]. Wyróżnił się 16 lipca 1919 podczas forsowania rzeki Seret pod Szypowcami[8][9]. 2 czerwca 1920 pod Kozianami został ciężko ranny[10]. Po trzech tygodnia leczenia szpitalnego uciekł z transportu rekonwalescentów i wrócił do pułku na front[6]. Ponownie wyróżnił się 16 sierpnia 1920 w walce pod wsią Mokre, będącej częścią bitwy pod Radzyminem[11][12]. 13 października 1920 dowódca I batalionu, porucznik Jerzy Boski we wniosku na odznaczenie Orderem Virtuti Militari napisał:
dnia 16 sierpnia 1920 w bitwie pod Mokrem, po zranieniu dowódcy kompanii podporucznika Piotra Janusa, objął dowództwo kompanii prowadząc ją dalej do ataku; rozumiejąc ważność chwili dokłada wszelkich starań, świeci przykładem nieustraszonej odwagi, pod gradem kul prowadzi kompanię, wpada z furią na opierającego się nieprzyjaciela i wydziera mu jego pozycję zdobywając wieś Mokre, co zdecydowało o przerwaniu frontu bolszewickiego i pozwoliło wykonać zadanie pułku[13].
Za ten czyn został 18 sierpnia 1920 na polu bitwy pod Radzyminem odznaczony Orderem Virtuti Militari przez dowódcę Frontu Północnego, generała broni Józefa Hallera[14].
Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku jako oficer zawodowy i kontynuował służbę w macierzystym pułku, który stacjonował w Łodzi[6][15][16]. Uzupełnił wykształcenie w zakresie szkoły średniej[17]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podporucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 271. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18]. W listopadzie 1927 został przeniesiony do 84 pułku piechoty w Pińsku, w którym pełnił służbę na kolejnych stanowiskach: młodszego oficera kompanii, dowódcy kompanii, adiutanta batalionu, komendanta powiatowego Przysposobienia Wojskowego w Stolinie i dowódcy 8. kompanii w Łunińcu (1934)[6][19][20][21][22][23]. 2 kwietnia 1929 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1929 stopień kapitana w korpusie oficerów piechoty i 28. lokatą[24][25]. Po 1935 został przeniesiony do 59 pułku piechoty w Inowrocławiu[26]. W marcu 1939 pełnił służbę na stanowisku oficera placu Inowrocław[26]. W kampanii wrześniowej 1939 służył w Oddziale III Sztabu Grupy Operacyjnej gen. bryg. Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza[27]. Uczestniczył w obronie Warszawy[27]. Po kapitulacji załogi stolicy dostał się do niewoli niemieckiej (numer jeńca „787”)[28]. 29 lipca 1940 został przeniesiony z Oflagu XI A Osterode do Oflagu II B Arnswalde[29].
Był żonaty, miał córkę Danutę (ur. 27 kwietnia 1927)[17].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 2485[1] – 28 lutego 1921[30][31]
- Krzyż Niepodległości – 9 listopada 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[32][33]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie nr 55117[34] – 1922 (po raz 1, 2, 3 i 4 „za udział w b. Legionach Polskich”[35][36] oraz po raz 1 „za czyny bojowe w b. 4-ej Dywizji gen. Żeligowskiego”[37])
- Srebrny Krzyż Zasługi – 29 października 1938 „za zasługi w służbie wojskowej”[38]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[5]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Srebrny Medal za Długoletnią Służbę – 11 listopada 1938[39]
- Brązowy Medal za Długoletnią Służbę – 4 maja 1938[39]
- Srebrny Medal Waleczności 2 klasy[40]
- odznaki
- Krzyż Pamiątkowy 6 pułku piechoty Legionów Polskich[41]
- Odznaka pamiątkowa Organizacji Werbunkowo-Agitacyjnej nr 1221[42]
- Odznaka pamiątkowa 28 pułku strzelców kaniowskich nr 255 – 9 listopada 1926[43]
- Odznaka Strzelecka nr 83723[44]
Uwagi
Przypisy
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 1.
- 1 2 3 Angelo Ernest. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1, 3–4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3–4.
- 1 2 3 Kolekcja ↓, s. 3.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 12.
- ↑ Kolekcja 2 ↓, s. 2.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 13.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 6.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 24.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 6.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 8.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 206, 447.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 192, 389.
- 1 2 Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 126.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 299.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 98, 243.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 70, 612.
- ↑ Lista starszeństwa 1933 ↓, s. 70.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 68.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 3 kwietnia 1929, s. 107.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 36, w marcu 1939 zajmował 3. lokatę.
- 1 2 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 616.
- 1 2 Głowacki 1985 ↓, s. 347.
- ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Piotr Kożuchowski: Oflag XI A Osterode am Harz (1939-1940). Lista jeniecka. Academia.edu. [dostęp 2023-11-11].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 26 marca 1921, s. 535.
- ↑ Zaborowski 1928 ↓, s. 29.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932, s. 196.
- ↑ Zbiór pamiątek po kpt. Erneście Angelo. Antywariat Niemczyk.pl. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 31 z 16 września 1922, s. 688.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 171, tu po 1, 2 i 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 23 grudnia 1922, s. 968.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 32.
- 1 2 Zbiór pamiątek po kpt. Erneście Angelo. Antywariat Niemczyk.pl. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 200.
- ↑ Ciastoń i in. 1939 ↓, s. 231.
- ↑ Zbiór pamiątek po kpt. Erneście Angelo. Antywariat Niemczyk.pl. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Zbiór pamiątek po kpt. Erneście Angelo. Antywariat Niemczyk.pl. [dostęp 2023-11-12].
- ↑ Zbiór pamiątek po kpt. Erneście Angelo. Antywariat Niemczyk.pl. [dostęp 2023-11-12].
Bibliografia
- Angelo Ernest. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.64-5437 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-11].
- Angelo Ernest. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.106-11351 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-11].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1 lipca 1933. Warszawa: Przegląd Piechoty, 1933.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Warszawa: Departament Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1935.
- Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Jan Kazimierz Ciastoń, Adam Lisiewicz, Edward Skarbek, Edward Wojciechowski: Historia 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego. T. 1: Tradycja. Warszawa: Komenda Koła 6 Pułku Piechoty Legionów Polskich i Dowództwo 6 Pułku Piechoty Legionów Józefa Piłsudskiego, 1939.
- Wacław Zaborowski: Zarys historji wojennej 28-go pułku strzelców kaniowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.