Eric Hoffer
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

25 lipca 1902
Nowy Jork

Data i miejsce śmierci

21 maja 1983
San Francisco

Zawód, zajęcie

pisarz
politolog
wykładowca akademicki

Odznaczenia
Prezydencki Medal Wolności (Stany Zjednoczone)

Eric Hoffer (ur. 25 lipca 1902 w Nowym Jorku, zm. 21 maja 1983 w San Francisco)[1] – amerykański pisarz, filozof, politolog. Autor dziesięciu książek, odznaczony Prezydenckim Medalem Wolności przez prezydenta Ronalda Reagana w lutym 1983 r. Jego pierwsza książka, Prawdziwy Wyznawca (True Believer, 1951), cieszyła się niezwykłą popularnością w USA, zarówno wśród badaczy, jak i zwykłych czytelników. W latach 1951–2003 wznawiano ją 23 razy. Ostatnie wydanie pochodzi z 2019 r.

Życie

Był synem Knuta i Elsy Hoffer[2], imigrantów z Alzacji, wówczas części Cesarstwa Niemieckiego. W wieku pięciu lat potrafił czytać zarówno po angielsku, jak i niemiecku[3][4]. W tym też czasie jego matka, trzymając go na rękach, spadła ze schodów. O tym wydarzeniu pisał później: „Straciłem mój wzrok w wieku siedmiu lat. Dwa lata wcześniej, moja matka i ja spadliśmy ze schodów. Ona nie wyzdrowiała po tym wypadku i zmarła dwa lata po wypadku. Ja straciłem wzrok i na jakiś czas pamięć.”[5] Jego wzrok w niewyjaśniony sposób powrócił w wieku piętnastu lat. Obawiając się, że może ponownie przestać widzieć, wykorzystywał każdą okazję, żeby czytać. Wzrok powrócił jednak na stałe, zaś nawyk intensywnego czytania pozostał. Po śmierci ojca w 1920 r.[6] Hoffer wyjechał do Los Angeles, co rozpoczęło dziesięcioletni okres włóczęgi. Osiedlił się na ówczesnych przedmieściach Los Angeles w Skid Row, spędzając czas na czytaniu, okazjonalnie pisząc, pracując dorywczo. Po 1931 r. opuścił Skid Row i został robotnikiem sezonowym, zatrudnionym przy zbiorach w Kalifornii. W miejscach, w których pracował, wyrabiał sobie kartę biblioteczną, aby móc dzielić czas „pomiędzy książki i burdele”. Podczas drugiej wojny światowej, w wieku 40 lat, zgłosił się do Armii Stanów Zjednoczonych. Nie przyjęto go jednak z powodu przepukliny[7]. Zamiast tego w 1943 r. zaczął wykonywać zawód dokera, stając się robotnikiem portowym[8]. Wtedy też podjął poważne próby pisarskie. Hoffer opuścił doki w 1964 r., by krótko po tym zostać wykładowcą na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkley[9]. Postanowił jednakże usunąć się z życia publicznego w 1970 r.[10] „Zamierzam dowlec się do dziury, w której zacząłem”, wyjaśnił. „Nie chcę być osobą publiczną lub jakimkolwiek mówcą… Każdy człowiek może podróżować pociągiem. Tylko mądry człowiek wie, kiedy wysiąść”[11] Zmarł we własnym domu w San Francisco w 1983 r., w wieku 84 lat.[12] Uważał siebie za ateistę, ale przychylnie odnosił się do religii i opisywał ją jako siłę pozytywną[13].

Prawdziwy wyznawca

Eric Hoffer stał się znany w 1951 r. dzięki swojej książce pt. Prawdziwy wyznawca. Myśli o naturze ruchów masowych. Składa się ona ze wstępu oraz stu dwudziestu pięciu paragrafów ujętych w osiemnaście rozdziałów. Analizuje w niej fenomen „ruchów masowych”. Za „ruchy masowe” uznaje partie rewolucyjne, ruchy narodowe oraz religijne. Częściowe podsumowanie tez Hoffera można znaleźć w paragrafie 113: „Ruchowi masowemu torują drogę ludzie słowa, jego hasła materializują się za sprawą fanatyków, konsolidują się zaś dzięki ludziom czynu”[14].

Jednocześnie Hoffer dowodzi, iż ruchy fanatyczne i ekstremistyczne (niezależnie od tego, czy mają one genezę religijną, społeczną czy narodową) rosną wówczas, gdy duża liczba ludzi okazuje frustrację i powoduje się przekonaniem, że ich życie okazało się bezwartościowe. Grupa ta odkrywa następnie korzyści wynikające z przyłączenia się do ośrodka głoszącego potrzebę radykalnych zmian. Motorem ich działań jest ucieczka od własnego ja, niezrealizowanych indywidualnych nadziei i pragnień: „Ruch masowy przyciąga i zachowuje swych zwolenników nie dlatego, że potrafi zaspokoić pragnienie kariery, lecz dlatego, że potrafi nasycić namiętne pragnienie uwolnienia się od samego siebie”[15].

Zdaniem Hoffera doświadczenie ruchów masowych ma charakter wymienny: na przykład w Niemczech (w latach 20. i 30. XX wieku) komuniści i naziści byli pozornie wrogami, ale zdarzało im się przejmować zwolenników drugiej opcji. Ich rywalizacja dotyczyła bowiem tych samych ludzi, frustrowanych i odesłanych na margines. Dla „prawdziwego wyznawcy”, pisze Hoffer, konkretne poglądy są mniej istotne, a liczy się przede wszystkim możliwość pozbycia się ciężaru własnego ja.

Opublikowane prace

  • 1951 The True Believer: Thoughts On The Nature of Mass Movements. ISBN 0-06-050591-5
  • 1955 The Passionate State of Mind, and Other Aphorisms. ISBN 1-933435-09-7
  • 1963 The Ordeal of Change. ISBN 1-933435-10-0
  • 1967 The Temper of Our Time
  • 1968 Nature and The City
  • 1969 Working and Thinking on the Waterfront: A Journal, June 1958 to May 1959
  • 1971 First Things, Last Things
  • 1973 Reflections on the Human Condition. ISBN 1-933435-14-3
  • 1976 In Our Time
  • 1979 Before the Sabbath
  • 1982 Between the Devil and the Dragon: The Best Essays and Aphorisms of Eric Hoffer. ISBN 0-06-014984-1
  • 1983 Truth Imagined. ISBN 1-933435-01-1

Przypisy

  1. ↑ Eric Hoffer, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  2. ↑ Harold Knutson: Annual Obituary. 1984, s. 254. ISBN 0-912289-07-4.
  3. ↑ Eric Hoffer: Truth Imagined.
  4. ↑ Archived copy. Archived from the original on May 25, 2007 [online] [dostęp 2020-01-27] [zarchiwizowane z adresu 2007-05-25].
  5. ↑ Eric Hoffer: Truth Imagined. s. 1.
  6. ↑ Eric Hoffer, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2020-01-27] (ang.).
  7. ↑ James T. Fisher, On the Irish Waterfront: The Crusader, the Movie, and the Soul of the Port of New York., 2020.
  8. ↑ Eric Hoffer. [dostęp 2020-01-27].
  9. ↑ Hoover [dostęp 2020-01-27].
  10. ↑ Philosopher Hoffer dies, „Star-News”, 1983 [dostęp 2020-01-27].
  11. ↑ The Longshoreman and the Masses, „The Attic” [dostęp 2020-01-27].
  12. ↑ Death claims waterfront philosopher, „Rome News-Tribune.”, 1983 [dostęp 2020-01-27].
  13. ↑ Thomas Bethell, Eric Hoffer: The Longshoreman Philosopher., Hoover Press, 2012, ISBN 978-0-8179-1416-5.
  14. ↑ Eric Hoffer: The True Believer. New York: Harper Row/Perennial Library, 1966, s. 134.
  15. ↑ Eric Hoffer: The True Believer. New York: Harper Row/Perennial Library,, 1966, s. 21.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.