Elly Ney, 1922 | |
Data i miejsce urodzenia |
27 września 1882 |
---|---|
Pochodzenie | |
Data i miejsce śmierci |
31 marca 1968 |
Instrumenty | |
Gatunki | |
Zawód | |
Odznaczenia | |
Elly Ney (ur. 27 września 1882 w Düsseldorfie, zm. 31 marca 1968 w Tutzing[1][2]) – niemiecka pianistka.
Życiorys
Studiowała w konserwatorium w Kolonii u Teodora Leszetyckiego i Emila von Sauera[1]. Debiutowała jako pianistka w 1905 roku w Wiedniu[1][2]. Od 1914 roku występowała w trio z Willemem van Hoogstratenem (skrzypce) i Fritzem Reitzem (wiolonczela), koncertując w krajach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych[1]. Wykonywała głównie repertuar niemiecki[1]. Dokonała nagrań fonograficznych Burleski Richarda Straussa (1930) oraz Sonaty c-moll op. 111 Ludwiga van Beethovena (1936 i 1958)[1]. Opublikowała autobiografię Ein Leben für die Musik (wyd. Darmstadt 1952; 2. wydanie pt. Erinnerungen und Betrachtungen Aschaffenburg 1957)[1][2].
Od 1911 do 1927 roku była zamężna z holenderskim skrzypkiem i dyrygentem, Willemem van Hoogstratenem, z którym występowała w trio[2][3]. Małżeństwo zakończyło się rozwodem[3]. W 1928 roku poślubiła dyrygenta Paula Allaisa[3].
Była zagorzałą antysemitką, popierała wprowadzony w III Rzeszy zakaz występów dla muzyków żydowskiego pochodzenia, w 1937 roku wstąpiła do NSDAP[3]. Publicznie wyrażała swoje poparcie dla Adolfa Hitlera i wykonywała nazistowski salut, za zasługi kulturalne dla reżimu została odznaczona Krzyżem Zasługi Wojennej II klasy[3]. Swoje poparcie dla nazizmu deklarowała także po zakończeniu wojny[3]. W 2008 roku burmistrz bawarskiego Tutzing podjął decyzję o usunięciu portretu Ney z budynku miejskiego ratusza[3].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 7. Część biograficzna n–pa. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2002, s. 41. ISBN 978-83-224-0808-7.
- 1 2 3 4 Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2598. ISBN 0-02-865529-X.
- 1 2 3 4 5 6 7 Stephen Siek: A Dictionary for the Modern Pianist. Lanham: Rowman & Littlefield, 2017, s. 133–134. ISBN 978-0-8108-8879-1.
- ISNI: 0000000080920229
- VIAF: 12494112
- LCCN: n81132063
- GND: 118587552
- BnF: 13927209w
- SUDOC: 164041141
- NLA: 54697908
- NKC: xx0035402
- BNE: XX1013100
- NTA: 074632108
- BIBSYS: 90627901
- CiNii: DA10140582
- Open Library: OL134628A
- PLWABN: 9810574514005606
- NUKAT: n2008106681
- J9U: 987007459049805171
- ΕΒΕ: 130947
- RISM: people/30110110
- WorldCat: lccn-n81132063