Święta ikona Pani Poczajowa

Eleusa – typ ikonograficzny przedstawień Matki Bożej z Dzieciątkiem, ukazujący Marię, która trzyma w ramionach młodzieńczego Chrystusa i pochyla głowę, aby przytulić swój policzek do policzka syna. Chrystus obejmuje ją jedną ręką (często niewidoczną) za szyję, a drugą trzyma w ręce Matki.

Takie przedstawienie obu postaci służy podkreśleniu ich silnego związku uczuciowego. Typ Eleusa wykształcił się prawdopodobnie w kręgu sztuki koptyjskiej, znany w Bizancjum od IX w. był jednym z najbardziej popularnych przedstawień maryjnych w sztuce wschodniochrześcijańskiej[1].

W ikonostasie pięciorzędowym Eleusa może występować, zastępczo, zamiast Hodegetrii w pierwszym rzędzie po lewej stronie obok królewskich wrót.

Przykładem klasycznej, wzorcowej Eleusy jest ikona Matki Bożej Włodzimierskiej i ikona Matki Bożej Fiodorowskiej, a w polskiej ikonografii rzymskokatolickiej, np. wzorowany na ikonach bizantyjskich obraz Matki Boskiej Węglewskiej.

Galeria

Ikony

Przykłady zachodnie

Przypisy

Bibliografia

Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007, s. 3. ISBN 978-83-01-12365-9..

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.