Eichornia gruboogonkowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

komelinowce

Rodzina

rozpławowate

Rodzaj

pontederia / eichornia

Gatunek

eichornia gruboogonkowa

Nazwa systematyczna
Pontederia crassipes Mart.
Nov. Gen. Sp. Pl. Bras. 1: 9 (1823)[3]

Eichornia gruboogonkowa[4], pontederia gruboogonkowa[5], hiacynt wodny, hiacynt pływający (Pontederia crassipes) – gatunek rośliny wodnej z rodziny rozpławowatych (Pontederiaceae). Nazwa zwyczajowa w języku polskim i w wielu innych nawiązuje do podobieństwa kwiatostanów tej rośliny do kwiatostanów hiacyntów (Hyacinthus). Pochodzi z tropikalnej Ameryki (Amazonii), ale rozprzestrzeniony został w tropikach i ciepłych rejonach wszystkich kontynentów.

Kobierce hiacyntów wodnych zarastających zbiornik

Morfologia

Pokrój
Roślina wodna, o grubych, pełzających, walcowatych kłączach. Jej liście zebrane w rozetę unoszą się na wodzie, kwiaty kwitną ponad wodą. Wielkość rośliny uzależniona jest od zawartości składników odżywczych w wodzie (im bardziej żyzna woda, tym większe rośliny).
Liście
Liście duże zielone, mięsiste z owalną blaszką liściową i z rozdętymi ogonkami, pełniącymi funkcję pływaków.
Kwiaty
Kwiaty barwy niebieskiej lub białej, duże jak u hiacynta i podobnie jak u niego – zebrane w kłos.

Biologia

Poza swoją ojczyzną nie owocuje i rozmnaża się tylko wegetatywnie przez fragmentację organów. Z jednej rośliny-matki wyrastać mogą setki roślin potomnych połączonych stolonami, tworzących pływające kobierce. W Polskich warunkach jest rośliną jednoroczną. Kwitnie w ciepłej wodzie (w temperaturze powyżej 20 °C).

Ekologia

Z powodu szybkości rozmnażania i zarastania powierzchni wody roślina jest bardzo szkodliwa, szczególnie dla hodowli ryb (utrudnia dopływ tlenu). Wypiera rodzime gatunki roślin, a nawet może powodować utrudnienia w żegludze. Stwarza dogodne warunki do namnażania się moskitów. Z tych wszystkich powodów znana jest też pod nazwą „zarazy wodnej”. W niektórych krajach wprowadzono zakaz wprowadzania jej do wód powierzchniowych (np. Wielka Brytania[6], Teksas[7]). W roku 1944 w stanie Luizjana straty z tego powodu osiągnęły sumę 37 milionów dolarów a roślinę nazwano „chwastem miliona dolarów”[8]. Na terenie Unii Europejskiej została ujęta na liście inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie. Zabronione jest wprowadzanie tej rośliny do środowiska (poza ściśle określonymi sytuacjami)[9][10][11].

Zastosowanie

Ze względu na odporność na zanieczyszczenia bywa uprawiana w wodach zanieczyszczonych. Późną jesienią, po wykorzystaniu w oczyszczaniu ścieków, może być przeznaczona na kompost. W warunkach kontrolowanych może być uprawiana także jako roślina ozdobna. Bywa też stosowana do wytwarzania koszy i innych wyrobów plecionych.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-16] (ang.).
  3. ↑ Pontederia crassipes Mart., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-27].
  4. ↑ nazwa według Alicja Szweykowska, Jerzy (red.) Szweykowski: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003. ISBN 83-214-1305-6.
  5. ↑ nazwa według Jolanta Jańczyk-Węglarska: Użyteczne rośliny tropików: szkice etnobotaniczne. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-83-61320-17-3.
  6. ↑ Plantlife: Non-native invasive plants
  7. ↑ North American Invasive Aquatic Plants and Animals
  8. ↑ Akwarystyka Nr 4/75. [dostęp 2011-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-23)].
  9. ↑ Przepisy prawne dotyczące gatunków obcych. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2022-05-22].
  10. ↑ L_2017182PL.01003701.xml [online], eur-lex.europa.eu [dostęp 2020-01-27].
  11. ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Unii i listy inwazyjnych gatunków obcych stwarzających zagrożenie dla Polski, działań zaradczych oraz środków mających na celu przywrócenie naturalnego stanu ekosystemów, [w:] Dz.U.2022.2649 [online], sip.lex.pl [dostęp 2023-01-24].

Bibliografia

  • Lisowski Stanisław 1998. Świat roślinny tropików. Wydawnictwo Sorus, Poznań. ISBN 83-85599-78-9.
  • Jens Rohwer: Atlas roślin tropikalnych. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-378-9.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.