Egils Levits
Ilustracja
Egils Levits (2022)
Data i miejsce urodzenia

30 czerwca 1955
Ryga

Prezydent Łotwy
Okres

od 8 lipca 2019
do 8 lipca 2023

Poprzednik

Raimonds Vējonis

Następca

Edgars Rinkēvičs

Odznaczenia
Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Order Trzech Gwiazd IV klasy (Łotwa) Order Westharda I klasy (Łotwa) Krzyż Uznania I klasy (Łotwa) Order Księcia Jarosława Mądrego I klasy Order Orła Białego

Egils Levits (ur. 30 czerwca 1955 w Rydze[1]) – łotewski prawnik, polityk i dyplomata, w latach 1993–1994 wicepremier i minister sprawiedliwości, sędzia Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (1995–2004) oraz Trybunału Sprawiedliwości (2004–2019), od 2019 do 2023 prezydent Łotwy.

Życiorys

Ukończył prawo (1982) i nauki polityczne (1986) na Uniwersytecie Hamburskim. W latach 1982–1986 był pracownikiem naukowym na Uniwersytecie Chrystiana Albrechta w Kilonii[1][2]. Później do 1991 pracował jako doradca prawny w administracji publicznej oraz w instytucie naukowym w Getyndze[1]. Wśród jego uczniów był m.in. późniejszy premier Łotwy Arturs Krišjānis Kariņš[3].

W okresie przemian politycznych wziął udział w opracowaniu łotewskiej deklaracji niepodległości z 4 maja 1990[4]. W latach 1991–1992 był doradcą łotewskiego parlamentu w zakresie prawa międzynarodowego i konstytucyjnego. Dwukrotnie sprawował urząd ambasadora – w latach 1992–1993 w Niemczech i w Szwajcarii, w latach 1994–1995 w Austrii, w Szwajcarii i na Węgrzech[1][2]. Między tymi okresami pełnił funkcję wicepremiera i ministra sprawiedliwości[2], był w tym czasie związany z ugrupowaniem Łotewska Droga[5].

Od 1995 do 2004 był sędzią Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Od 1997 członek Trybunału Koncyliacji i Arbitrażu w ramach OBWE, a od 2001 członek Stałego Trybunału Arbitrażowego. W 2004 został pierwszym łotewskim sędzią w Trybunale Sprawiedliwości Unii Europejskiej[2].

W 2014 opracował tekst preambuły do konstytucji łotewskiej[6]. W czerwcu 2015 bez powodzenia ubiegał się o wybór na stanowisko prezydenta kraju, jego kontrkandydatem był wtedy ówczesny minister obrony Raimonds Vējonis[7]. W czwartej turze głosowania w parlamencie uzyskał 26 głosów, a jego kontrkandydat 46. W piątej turze drugi z nich został wybrany na urząd prezydenta[8].

Cztery lata później Sejm na urząd prezydenta wybrał Egilsa Levitsa, który uzyskał poparcie głównie posłów z ugrupowań współtworzących rząd Artursa Krišjānisa Kariņša[9]. 8 lipca 2019 złożył w parlamencie przysięgę prezydencką, obejmując urząd[10]. W kwietniu 2023 zadeklarował chęć ubiegania się o wybór na drugą kadencję[11]. Poparcia udzieliły mu dwa ugrupowania Zjednoczenie Narodowe „Wszystko dla Łotwy!” – TB/LNNK oraz Nowa Jedność[11]. 10 maja ogłosił jednak wycofanie swojej kandydatury[12]. Stanowisko prezydenta zajmował do 8 lipca 2023, kiedy to zaprzysiężony został jego następca Edgars Rinkēvičs[13].

Odznaczenia i wyróżnienia

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Egils Levits. parlevitu.lv. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  2. 1 2 3 4 Prezentacja członków. curia.europa.eu. [dostęp 2023-05-04].
  3. ↑ Māra Rozenberga: Levits savulaik bijis Kariņa skolotājs. lsm.lv, 30 maja 2019. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  4. ↑ Romāns Apsītis: 4.maija deklarācijas tapšanas vēsturiskie aspekti. vestnesis.lv, 3 maja 2002. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  5. ↑ Leaders of Latvia. zarate.eu. [dostęp 2023-05-04]. (ang.).
  6. ↑ Tomasz Otocki: Łotwa: Koalicja rządowa porozumiała się w sprawie kandydata na prezydenta. przegladbaltycki.pl, 16 kwietnia 2019. [dostęp 2023-05-04].
  7. ↑ Tomasz Otocki: Andris Sprūds: Kiedy nie ma krajów bałtyckich, także dla Polski zaczyna się problem. zw.lt, 30 maja 2015. [dostęp 2023-05-04].
  8. ↑ Par Valsts prezidentu ievēlēts Vējonis. lsm.lv, 3 czerwca 2015. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  9. ↑ Nākamais prezidents būs Egils Levits. diena.lv, 29 maja 2019. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  10. ↑ FOTO un VIDEO: Valsts prezidenta Egila Levita pirmā darba diena soli pa solim. lsm.lv, 8 lipca 2019. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  11. 1 2 Jānis Kincis, Madara Līcīte: Levits kandidēs uz otru termiņu Valsts prezidenta amatā. lsm.lv, 19 kwietnia 2023. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  12. ↑ Levits nekandidēs uz otru termiņu Valsts prezidenta amatā. lsm.lv, 10 maja 2023. [dostęp 2023-05-10]. (łot.).
  13. ↑ Rinkēvičs stājas prezidenta amatā: Latvijai jābūt tiesiskai un taisnīgai ne tikai abstrakti, bet arī konkrētās situācijās. lsm.lv, 8 lipca 2023. [dostęp 2023-07-08]. (łot.).
  14. 1 2 FOTO: Levitam piešķir Triju Zvaigžņu ordeņa un Viestura ordeņa augstāko šķiru. la.lv, 8 lipca 2019. [dostęp 2023-05-04]. (łot.).
  15. 1 2 Biography of President of Latvia. president.lv, 15 marca 2021. [dostęp 2023-05-04]. (ang.).
  16. ↑ Указ Президента України № 393/2021 Про нагородження Е.Левітса орденом князя Ярослава Мудрого. president.gov.ua, 23 sierpnia 2021. [dostęp 2023-05-04]. (ukr.).
  17. ↑ M.P. z 2023 r. poz. 442.
  18. ↑ Sylwia Dąbkowska-Pożyczka: Andrzej Duda przyznał prezydentowi Łotwy Order Orła Białego. dzieje.pl, 1 lutego 2023. [dostęp 2023-05-04].
  19. ↑ Lettischer Staatspräsident trägt sich in Goldenes Buch ein. hansestadt-lueneburg.de, 28 kwietnia 2023. [dostęp 2023-05-04]. (niem.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.