Efekt Ubbelohdego – efekt izotopowy polegający na wydłużeniu wiązań wodorowych po wymianie w tworzących je cząsteczkach izotopu wodoru 1H na izotop 2H, czyli deuter[1]. Wiązanie wodorowe tworzone z udziałem deuteru zamiast wodoru 1H mogą być dłuższe o ok. 0,03 Å.

Efekt Ubbelohdego występuje w szczególnym nasileniu dla wiązań wodorowych o średniej sile, które mają długość 2,45–2,65 Å. Tego rodzaju wiązania występują bardzo często w układach biologicznych, są to m.in. wiązania O−H⋯O i N−H⋯N.

W niektórych przypadkach obserwuje się odwrócony efekt Ubbelohdego, np. dla słabych wiązań C−H⋯π. Oba typy efektów, skrócenie lub wydłużenie długości wiązań w wyniku zastąpienia wodoru deuterem określa się wspólnie także jako efekt Ubbelohdego[2].

Przypisy

  1. ↑ Ubbelohde, A. R., Gallagher, K. J.. Acid-base effects in hydrogen bonds in crystals. „Acta Cryst.”. 8 (2), s. 71-83, 1955. DOI: 10.1107/S0365110X55000340.
  2. ↑ Gou, Qian, Feng, Gang, Evangelisti, Luca, Loru, Donatella i inni. Ubbelohde Effect within Weak C−H…π Hydrogen Bonds: The Rotational Spectrum of Benzene−DCF3. „The Journal of Physical Chemistry A”, 2013. DOI: 10.1021/jp407408f.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.