rotmistrz | |
Data i miejsce urodzenia |
17 maja 1912 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
6 września 1944 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1935–1944 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca batalionu |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Edward Tomasz Wincenty Sobeski, ps. „Bończa” (ur. 17 maja 1912 w Krakowie, zm. 6 września 1944 w Warszawie) – rotmistrz Armii Krajowej, dowódca batalionu „Bończa” w powstaniu warszawskim.
Życiorys
Urodził się 17 maja 1912 w Krakowie, w rodzinie Michała, profesora Uniwersytetu Poznańskiego[1] . W 1915 wraz z rodziną przeniósł się do Poznania. Absolwent Szkoły Podchorążych Kawalerii w Grudziądzu. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 15 października 1935 i 99. lokatą, a na stopień porucznika ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 92. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[2]. W marcu 1939 pełnił służbę w 7 pułku strzelców konnych w Biedrusku na stanowisku dowódcy plutonu w 2. szwadronie[3]. W sierpniu 1939 został przydzielony do Ośrodka Zapasowego Kawalerii „Biedrusko” w Kraśniku[4]. Walczył pod Biłgorajem, a po rozformowaniu jednostki przedostał się do Warszawy, gdzie podjął działalność konspiracyjną w Służbie Zwycięstwu Polski.
Od listopada 1939 rozpoczął formowanie oddziału, który stanowił główny trzon pułku w konspiracji w ramach „Korpusu Zachodniego”, formacji tworzonej od 1941 przez Armię Krajową z przesiedlonych mieszkańców Wielkopolski i Pomorza. Pełnił funkcję zastępcy dowódcy Zgrupowania Kawalerii Obszaru Zachodniego AK i 7 psk. Jednocześnie pełnił funkcję dowódcy I Zgrupowania Rejonu I Obwodu Śródmieście AK. Zgrupowanie przekształciło się w batalion „Bończa” w Zgrupowaniu „Róg”. 24 sierpnia został mianowany rotmistrzem[1] . Walczył na Starówce, gdzie 27 sierpnia został ranny, zaś od 3 września po przejściu kanałami, na Powiślu. Poległ, zastrzelony przez snajpera 6 września 1944 przy barykadzie u zbiegu ulic Chmielnej i Nowego Światu. Prowizorycznie pochowany przy ul. Chmielnej 32/34, miejsce ostatecznego pochówku nie zostało ustalone.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari[4][5][uwaga 1]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie[1][8]
Uwagi
Przypisy
- 1 2 3 Powstańcze biogramy ↓.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 46, 575.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 715.
- 1 2 Szacherski 1968 ↓, s. 332.
- ↑ Antoni Sanojca: Zarys struktury organizacyjnej Okręgu Warszawskiego ZWZ-AK wrzesień 1939 - lipiec 1944 [w]: Warszawa lat wojny, okupacji i odbudowy 1939 - 1944. T. I. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1973, s. 142.
- ↑ J. Kreusch, A. K. Kunert, T. Labuszewski (oprac.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. IV. Warszawa: 1997, s. 9-250.
- ↑ Władysław Bartoszewski: Powstanie warszawskie. Warszawa: Świat Książki, 2009, s. 663-733.
- ↑ Juliusz Kulesza: Powstańcza Starówka. Ludzie i ulice. Warszawa: Askon i Attyka, 2007, s. 35.
Bibliografia
- Władysław Bartoszewski, Powstanie Warszawskie, Andrzej Krzysztof Kunert, Zygmunt Walkowski (oprac.), Warszawa: Świat Książki, 2009, ISBN 978-83-247-1699-9, OCLC 751213346 .
- Zbigniew Gnat-Wieteska , Strzelcy konni w Armii Krajowej, Pruszków: „Ajaks”, 1996, ISBN 83-85621-93-8, OCLC 69300326 .
- Kulesza J., Powstańcza Starówka. Ludzie i ulice, Warszawa 2007 ISBN 978-83-7452-081-8
- Rozwadowski P. (red.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. I. Warszawa: 2005
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.
- Zbigniew Szacherski: Wierni przysiędze. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1968.
- Edward Serwacy Sobeski. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2022-01-06].