Edward Markiewicz
Kalina
major major
Data i miejsce urodzenia

6 czerwca 1899
Skała

Data i miejsce śmierci

24 czerwca 1944
Osuchy

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Jednostki

Inspektorat Zamość AK

Stanowiska

komendant inspektoratu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka,
kampania wrześniowa,
powstanie zamojskie,
bitwa pod Osuchami

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Medal Niepodległości Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy Jubileuszowy 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
Pomnik ku pamięci żołnierzy AK Obwodu Biłgoraj

Edward Markiewicz[uwaga 1], ps. Jurand, Kłos, Głóg, Kalina (ur. 6 czerwca 1899[2] w Skale, zm. w czerwcu 1944) – major Wojska Polskiego i Armii Krajowej, inspektor Inspektoratu Rejonowego Zamość Armii Krajowej.

Służba w Cesarskiej i Królewskiej Armii, i Wojsku Polskim

W czasie I wojny światowej służył w cesarskiej i królewskiej armii na froncie włoskim w okolicach Bozen i Meran[3]. Służbę zakończył w 1918 w stopniu podchorążego.

W tym samym roku związał się z Wojskiem Polskim walcząc we Lwowie. Po zakończeniu działań wojennych z Ukraińcami, przystąpił do działań przeciwko Rosji Sowieckiej w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1919–1921. Awansował na podporucznika, brał udział w walkach od Kijowa aż do bitwy warszawskiej.

W okresie międzywojennym służył na Kresach Rzeczypospolitej, w garnizonach: Lwów, Grodno (w 1924 był członkiem komisji gospodarczej w 81 pułku piechoty i oficerem nadetatowym Okręgowego Zakładu Gospodarczego Nr 3, Wilno (w 1928 pełnił służbę w Rejonowym Zakładzie Żywnościowym Wilno), Brześć nad Bugiem, a potem w twierdzy modlińskiej (w 1932 r. był płatnikiem w 3 pułku pancernym, w 1935 przeniesiony został z Centrum Wyszkolenia Czołgów i Samochodów Pancernych do 1 batalionu saperów Legionów w Modlinie na stanowisko płatnika[4]). Na stopień kapitana został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 23. lokatą w korpusie oficerów intendentów[1]. W tym czasie w dalszym ciągu pełnił służbę w 1 batalionie saperów na stanowisku oficera gospodarczego[5].

Podczas kampanii wrześniowej jego batalion wziął udział w walkach na Zamojszczyźnie razem z Grupą płk. dypl. Zieleniewskiego. Podczas starcia pod Dzwolą k. Frampola Markiewicz dostał się do niewoli radzieckiej razem ze swoim batalionem. Następnie został przeniesiony do Lwowa, skąd uciekł wraz z płk. Zieleniewskim. Ukrywał się we Lwowie, a następnie przedostał się do Generalnego Gubernatorstwa.

Konspiracja i partyzantka Armii Krajowej

W marcu 1941 został skierowany przez Kedyw na zastępcę komendanta obwodu zamojskiego AK, a potem na komendanta obwodu.

W latach 1942–1943 żołnierze jego okręgu przeciwstawiali się wysiedleniom Polaków w akcji Wehrwolf, wywózkom Żydów i Romów do Majdanka, napadali na posterunki żandarmerii (m.in rozbicie posterunku w Biłgoraju) oraz toczyli regularne bitwy z regularną armią niemiecką, m.in. Bitwa pod Długim Kątem, Zaborecznem, Różą i Wojdą.

W 1944 objął dowództwo nad oddziałami AK w Lasach Janowskich, później nad zgrupowaniem AK w Puszczy Solskiej podczas akcji Sturmwind II. Jego 1600 żołnierzy (lub 800 według innego źródła) oraz około 2000 partyzantów radzieckich[6], stawiało opór ok. 25–30 tys. żołnierzy niemieckich, którzy w ramach tejże akcji okrążyli Puszczę i dążyli do całkowitego zniszczenia oddziałów partyzanckich na tym terenie. Partyzanci radzieccy oraz oddziały AL wydostały się z okrążenia, natomiast oddziały AK zgodnie z jego rozkazem cofały się w głąb Puszczy, co zaowocowało ich zniszczeniem.

Major Edward Markiewicz poległ najprawdopodobniej 24 czerwca 1944 w godzinach rannych. Według niektórych źródeł popełnił samobójstwo – wcześniej, obwiniając się za ciężką sytuację AKowców przeżył silne załamanie nerwowe. Jego następcą został rotmistrz Mieczysław Rakoczy ps. Miecz, a następnie por. Konrad Bartoszewski ps. Wir. Grób majora znajduje się na cmentarzu w Zwierzyńcu.

Od 1930 był żonaty z Heleną z Juczasów Jesionkową.

Jego brat Władysław ps. Skała (1889–1943) był kwatermistrzem Obwodu Biłgorajskiego AK i kierownikiem Oddziału Rady Głównej Opiekuńczej, kapitan rezerwy, aresztowany przez Gestapo 7 grudnia 1943, w czasie śledztwa okrutnie torturowany, zachował niezłomną postawę, zamordowany 9 grudnia 1943 w gmachu biłgorajskiego Gestapo, rozkazem Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju odznaczony pośmiertnie Orderem Virtuti Militari V klasy.

Awanse

  • porucznik - ze starszeństwem z dniem 1 listopada 1920 r. w korpusie oficerów zawodowych administracji – grupa oficerów gospodarczych (w 1933 r. z tym samym starszeństwem zajmował 1 lokatę w korpusie oficerów intendentów)
  • major

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Imię majora Edwarda Markiewicza ps. „Kalina” nosi Szkoła Podstawowa w Osuchach, w gminie Łukowa.

Uwagi

  1. ↑ W ewidencji Wojska Polskiego figurował jako „Edward II Markiewicz”, w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko, a mianowicie rtm. Edwarda I Markiewicza (1893-1977)[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 344.
  2. ↑ Rok urodzenia 1899 podają Roczniki Oficerskie z 1924, 1928 i 1932 r.
  3. ↑ Jan Grygiel, Związek Walki Zbrojnej, Armia Krajowa w obwodzie zamojskim 1939–1944. Szkice, wspomnienia, dokumenty, Warszawa 1985, s. 38, 44.
  4. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. Nr 5 z 21 marca 1935 r.
  5. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 802.
  6. ↑ Zbigniew Jakubik, Czapki na bakier, wyd. LSW 1966.
  7. ↑ M.P. z 1933 r. nr 258, poz. 276 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 243.

Bibliografia

  • Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 1168, 1207.
  • Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 779, 802.
  • Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 365, 733.
  • Lista starszeństwa korpusu oficerów intendentów i korpusu oficerów administracji [w:] Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 5 z 3 sierpnia 1931 r.
  • Polski Słownik Biograficzny, t. XX, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975.
  • K. Sobczak: Encyklopedia II wojny światowej, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, Warszawa, 1975.
  • Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.