Edward Dysko
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

13 września 1925
Stara Rudnia

Data i miejsce śmierci

6 stycznia 2009
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1943–1990

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1920–1941) Krzyż Bitwy pod Lenino Brązowy Medal „Zasłużonym na Polu Chwały” Medal 30-lecia Polski Ludowej Medal 40-lecia Polski Ludowej Medal za Warszawę 1939–1945 Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny” Medal 10-lecia Polski Ludowej Medal „Za udział w walkach o Berlin” Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Order Czerwonego Sztandaru Order Wojny Ojczyźnianej II klasy Medal „Za wyzwolenie Warszawy” Medal „Za zdobycie Berlina” Medal „Za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945” Medal jubileuszowy „Czterdziestolecia zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
Grób Edwarda Dysko na Wojskowych Powązkach

Edward Dysko (ur. 13 września 1926 w Starej Rudni, zm. 6 stycznia 2009 w Warszawie) – generał brygady Wojska Polskiego i działacz kombatancki.

Życiorys

Syn Adama i Malwiny z Charewiczów. W lutym 1940 roku został deportowany wraz z członkami rodziny do Kraju Krasnojarskiego, gdzie pracował jako robotnik w kopalni złota.

Służba wojskowa

W czerwcu 1943 przybył jako ochotnik do obozu w Sielcach nad Oką, gdzie został skierowany jako strzelec do 2 Pułku Piechoty 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki[1], w którego szeregach walczył w bitwie pod Lenino. W grudniu 1943 został skierowany do szkoły podoficerskiej 3 samodzielnego batalionu szkolnego 3 Dywizji Piechoty im. Romualda Traugutta, a po jej ukończeniu przeszedł z dywizją szlak bojowy z Sielc do Berlina jako dowódca drużyny, awansując w październiku 1944 na stopień sierżanta. Walczył o wyzwolenie Warszawy, o przełamanie Wału Pomorskiego i w bitwie o Kołobrzeg. Uczestniczył także w operacji berlińskiej, gdzie był dwukrotnie ranny.

Po zakończeniu działań wojenny został skierowany do pułkowej szkoły podoficerskiej 7 Pułku Piechoty 3 Dywizji Piechoty. W 1946 zdobył wykształcenie średnie i rozpoczął naukę w Oficerskiej Szkole Piechoty nr 1 w Krakowie. Szkołę ukończył we wrześniu 1948 i został promowany do stopnia podporucznika w korpusie oficerów piechoty. Po promocji został dowódcą plutonu podchorążych, a następnie dowódcą kompanii oraz wykładowcą taktyki i służby w polu w Oficerskiej Szkole Piechoty nr 2 w Jeleniej Górze. W latach 1952-1955 służył na stanowisku pomocnika szefa wydziału w Zarządzie Szkół i Kursów Oficerskich Głównego Zarządu Wyszkolenia Bojowego. W latach 1956–1959 był słuchaczem Akademii Sztabu Generalnego in. gen. broni Karola Świerczewskiego w Rembertowie. Od 1957 służył w 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej, gdzie był kolejno starszym pomocnikiem szefa sztabu - szefem wydziału opercyjnego, a w latach 1961–1963 w stopniu podpułkownika był dowódcą 16 Batalionu Powietrznodesantowego w Krakowie[2]. Od 1963 był szefem sztabu dywizji i zastępcą jej dowódcy, gen. bryg. Edwina Rozłubirskiego. Jako pułkownik dyplomowany studiował w latach 1966-1968 w moskiewskiej Wojskowej Akademii Sztabu Generalnego Sił Zbrojnych ZSRR im. K. J. Woroszyłowa. Po ukończeniu studiów został 20 sierpnia 1968 dowódcą 6 Pomorskiej Dywizji Powietrznodesantowej w Krakowie, uczestniczącej w tym okresie w Operacji „Dunaj”. Podczas służby w dywizji wykonał 102 skoki ze spadochronem, a dywizja zdobyła dwukrotnie (1969, 1972) tytuł "Przodującego Związku Taktycznego WP".

5 października 1972 został mianowany generałem brygady; nominację wręczył mu w Belwederze 11 października 1972 przewodniczący Rady Państwa prof. Henryk Jabłoński. W styczniu 1973 objął dowództwo 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej im. Tadeusza Kościuszki w Legionowie. Również ta dywizja zdobyła pod jego dowództwem tytuł "Przodującego Związku Taktycznego WP" (1974). Od 1 kwietnia 1975 do 31 stycznia 1980 był attaché wojskowym i lotniczym przy ambasadzie PRL w Budapeszcie[1]. W styczniu 1980 został oddany do dyspozycji szefa Departamentu Kadr MON[1], a następnie został wyznaczony na stanowisko zastępcy do spraw liniowych komendanta Wojskowej Akademii Politycznej w Warszawie. W 1984 ukończył kurs operacyjny dla szefów wojewódzkich sztabów wojskowych i od 3 maja 1984 do 27 kwietnia 1990 był szefem Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Warszawie. 8 października 1990 został pożegnany przez ministra obrony narodowej, wiceadmirała Piotra Kołodziejczyka i z dniem 22 listopada 1990 przeszedł w stan spoczynku.

Przez wiele lat działał w środowiskach kombatantów i rezerwistów wojskowych. W latach 1974–1990 był członkiem Rady Naczelnej ZBoWiD. W stanie spoczynku był także prezesem Warszawskiego Oddziału Związku Polskich Spadochroniarzy. W 1996 należał do grupy generałów - współzałożycieli Klubu Generałów WP[3]. Od 2001 był prezesem Zarządu Krajowego Stowarzyszenia Kawalerów Orderu Wojennego Krzyża Grunwaldu[4]. Był również wiceprezesem Komitetu Budowy Pomnika Spadochroniarza Polskiego w Warszawie[5].

Pochowany został 14 stycznia 2009 na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie (kwatera FII-10-2)[6].

Awanse

W trakcie wieloletniej służby w ludowym Wojsku Polskim otrzymywał awanse na kolejne stopnie wojskowe[7]:

Odznaczenia

Życie prywatne

Mieszkał w Warszawie, żonaty, jeden syn[9].

Przypisy

  1. 1 2 3 Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. katalog.bip.ipn.gov.pl. [dostęp 2019-03-17].
  2. Wojska Lądowe [online], www.jednostki-wojskowe.pl [dostęp 2017-11-17] [zarchiwizowane z adresu 2012-08-04] (ang.).
  3. Historia Klubu – Klub Generałów [online], klubgiarp.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
  4. STOWARZYSZENIE KAWALERÓW ORDERU WOJENNEGO KRZYŻA GRUNWALDU [online], rejestr.io [dostęp 2019-03-18].
  5. KOMITET BUDOWY POMNIKA SPADOCHRONIARZA POLSKIEGO W WARSZAWIE [online], rejestr.io [dostęp 2019-03-18].
  6. Wyszukiwarka cmentarna --- Warszawskie cmentarze [online] [dostęp 2019-11-14] (pol.).
  7. Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. I: A-H, Toruń 2010, s. 377-379
  8. "Kombatant. Biuletyn Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych", nr 10 (177), 2005, s. 9
  9. J. Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A-H, Toruń 2010, s. 379

Bibliografia

  • Nekrologi w „Gazecie Wyborczej” z 09.01.2009.
  • „Kombatant” nr 10 (153) październik 2003.
  • Mariusz Jędrzejko, Mariusz Lesław Krogulski, Marek Paszkowski, Generałowie i admirałowie III Rzeczypospolitej (1989–2002), Wydawnictwo von borowiecky, Warszawa 2002, s. 164 (z fotografią)
  • Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990, tom I: A-H, Toruń 2010, s. 377-379
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.