Edward Chromy
Ilustracja
Edward Chromy w latach 60.
pułkownik pilot pułkownik pilot
Data i miejsce urodzenia

14 października 1922
Pińsk

Data i miejsce śmierci

19 stycznia 2003
Warszawa

Przebieg służby
Lata służby

1943 - 1974

Siły zbrojne

ludowe Wojsko Polskie

Formacja

Lotnictwo ludowego Wojska Polskiego

Jednostki

1 Warszawska Dywizja Piechoty
1 samodzielna myśliwska eskadra lotnicza
2 pułk lotnictwa myśliwskiego
7 Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
4 Baza Lotnicza Wojsk Obrony Powietrznej Kraju

Stanowiska

mechanik
pilot
dowódca pułku
pomocnik dowódcy ds. pilotażu dywizji zastępcą komendanta Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
dowódca 4 Bazy Lotniczej Wojsk Obrony Powietrznej Kraju

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Krzyża Grunwaldu III klasy Krzyż Walecznych (1943–1989) Złoty Krzyż Zasługi Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Srebrny Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju” Order Czerwonej Gwiazdy

Edward Chromy (ur. 4 października 1922 w Pińsku, zm. 19 stycznia 2003 w Warszawie) – pułkownik pilot WP, poseł na Sejm PRL (1952–1956).

Życiorys

Syn Stanisława i Marii z domu Bucharewicz. Skończył 7 klas szkoły podstawowej i 4 klasy szkoły technicznej. Działacz harcerstwa i Związku Strzeleckiego. W 1938 zwyciężył w 5 Okręgowych Zawodach Modeli Latających.

Zdjęcie Edwarda Chromego z okresu młodości

15 marca 1940 aresztowany przez NKWD za nielegalne posiadanie broni palnej i na 3 miesiące osadzony w więzieniu w Baranowiczach, po czym skazany na 5 lat łagrów. Więziony w Orszy, zimą 1941 przeniesiony do więzienia na Butyrkach w Moskwie, a kilka miesięcy później do Uchty, gdzie rąbał drewno i pracował przy budowie drogi. W marcu 1942 zwolniony z łagru w Uchcie i przewieziony do Syktywkaru, następnie został skierowany do pracy przy ostrzeniu pił na wsi w Republice Komi. Kilka tygodni później uciekł i ukrywał się w różnych kołchozach.

W maju 1943 wcielony do 1 DP im. T. Kościuszki, został mechanikiem czołgowym w 1 pułku czołgów w Sielcach nad Oką. W lipcu 1943 na własną prośbę przeniesiony do lotnictwa, w maju 1944 ukończył szkolenie lotnicze. Został pilotem 1 samodzielnej eskadry lotnictwa myśliwskiego (późniejszy 1 pułk lotnictwa myśliwskiego). 23 sierpnia 1944 wykonał swój pierwszy lot bojowy w rejonie Warki, podczas którego osłaniał samoloty szturmowe[1]. Brał udział w działaniach bojowych na przyczółku warecko-magnuszewskim, w walkach w rejonie Warszawy, na Pomorzu i w operacji berlińskiej, wykonując loty na osłonę Iłów-2, rozpoznanie fotograficzne, atakowanie celów naziemnych i przechwytywanie wrogich samolotów. 20 XI 1944 i 18 IV 1945 został zestrzelony. Wykonał 58 lotów bojowych, dwukrotnie został ranny[2].

Po wojnie został dowódcą klucza, następnie eskadry. Od października 1946 do 22 lipca 1947 roku był słuchaczem kursu dowódców pułków w Wojskowej Szkole Pilotów w Dęblinie, po ukończeniu którego został zastępcą dowódcy 1 pułku ds. pilotażu. Od grudnia 1947 dowódca 2 pułku lotnictwa myśliwskiego w Krakowie (do jesieni 1951).

Od 1948 należał do PZPR[3]. 1951–1953 studiował w Wojskowej Akademii Lotniczej ZSRR w Monino, po czym został pomocnikiem dowódcy ds. pilotażu w sztabie 7 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego w Krakowie.

W 1952 został posłem na Sejm PRL z Okręgu nr 56 Sosnowiec. 1954–1955 p.o. dowódcy, a 1955–1957 dowódca 7 Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego. 1957–1960 studiował w Akademii Sztabu Generalnego WP w Rembertowie, po czym został zastępcą komendanta Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych w Warszawie ds. lotniczych. Odpowiadał m.in. za oblatywanie nowych oraz nowo wyremontowanych samolotów – wykonując te zadania spędził w powietrzu około 3000 godzin.

Grób Edwarda Chromego na cmentarzu Wojskowym na Powązkach

W 1969 roku odszedł z Instytutu i objął dowództwo 4 Bazy Lotniczej Wojsk Obrony Powietrznej Kraju w Warszawie na Bemowie. 5 czerwca 1974 roku na własną prośbę został przeniesiony w stopniu pułkownika dyplomowanego do rezerwy. Pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera EII-8-2)[4].

Autor wspomnień lotniczych Uwaga, Messerschmitty! oraz Szachownice nad Berlinem oraz wielu obrazów prezentujących jego rodzinne strony[5].

Odznaczenia

I inne.

Przypisy

  1. ↑ Gotowała, Zieliński, Czyżyk 2018 ↓, s. 97.
  2. ↑ Skrzydlata Polska i 02-03'1945 ↓, s. 23.
  3. ↑ Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 124. ISBN 83-223-2073-6.
  4. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  5. ↑ Edward Chromy [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2018-06-21].
  6. ↑ M.P., nr 25 z 1947, poz. 149.
  7. ↑ Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym [w:] "Stolica", nr 20, 1 sierpnia 1982, s. 15
  8. ↑ Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m.st. Warszawy, nr 4, 24 lutego 1961, s. 3.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.