Dzienniki gwiazdowe – cykl opowiadań science-fiction autorstwa Stanisława Lema. Pierwsze odcinki Dzienników gwiazdowych pochodzą z początku lat pięćdziesiątych XX w., ostatnie opowiadanie – Ostatnia podróż Ijona Tichego – powstało w roku 1999. Kontynuacją cyklu są powieści Wizja lokalna (1982) i Pokój na Ziemi (1987).

Podróż dwudziesta szósta i ostatnia, zawierająca satyryczną aluzję do zimnej wojny, ukazała się jedynie w zbiorach Sezam i inne opowiadania (1954) i zbiorze Dzienniki gwiazdowe z 1957 r. Brak jej we wszystkich późniejszych wydaniach (we wstępach bywa określana jako apokryf). Ostatnia podróż Ijona Tichego z kolei nie doczekała się natomiast wydania książkowego: ukazała się jedynie w polskiej edycji „Playboya”.

W pierwszym wydaniu Dzienników gwiazdowych (1957) pojawiły się również po raz pierwszy trzy opowiadania nie związane bezpośrednio z Ijonem Tichym: Czy pan istnieje, Mr Johns?, Szczur w labiryncie oraz Koniec świata o ósmej (Bajka amerykańska).

Bohater cyklu to kosmiczny podróżnik Ijon Tichy. Niewiele wiadomo o jego przeszłości (poza anegdotycznymi szczegółami dotyczącymi przeszłości jego rodziny, jego narodzin i nazwiska). W domu (na Ziemi) bywa rzadko, większość czasu spędzając w podróżach.

Określenie Dzienniki gwiazdowe tyczy się właściwie podróży Ijona Tichego (Podróże Ijona Tichego), ewentualnie jego wspomnień (Ze wspomnień Ijona Tichego). Jednak można zakwalifikować do Dzienników..., jako cyklu, wszystkie dzieła traktujące o Tichym i jego wszechświecie.

W 2013 imieniem Tichego nazwano planetoidę (343000) Ijontichy.

Utwory

Podróże Ijona Tichego

Ze wspomnień Ijona Tichego

Powieści

Ekranizacje i słuchowiska

  • W 1965 roku powstała polska adaptacja filmowa opowiadania Ze wspomnień Ijona Tichego. III pod tytułem Profesor Zazul, w reżyserii Marka Nowickiego i Jerzego Stawickiego. W roli Tichego wystąpił Piotr Kurowski.
  • W tym samym roku nakręcony został film Przyjaciel na podstawie opowiadania pod tym samym tytułem ze zbioru Inwazja z Aldebarana, narrator opowiadania został utożsamiony z Tichym.
  • W 1999 powstał spektakl Przypadek Ijona Tichego wyreżyserowany dla Teatru Telewizji przez Lecha Raczaka.
  • W 2007 roku powstał, na podstawie niektórych opowiadań, miniserial produkcji niemieckiej pod tytułem Ijon Tichy – gwiezdny podróżnik. Reżyserami byli Randa Chahoup, Dennis Jacobsen i Oliver Jahn. W roku 2011 powstał drugi sezon serialu.
  • W 2023 roku powstała audiobookowe słuchowisko "Dzienniki gwiazdowe" zrealizowane przez Audiotekę, w reżyserii Wawrzyńca Kostrzewskiego, w którym w rolę Ijona Tichego wcielił się Piotr Adamczyk.

Adaptacje teatralne

Przypisy

  1. ↑ Dzienniki Gwiazdowe - Stanisław Lem. e-teatr.pl. [dostęp 2018-11-11]. (pol.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.