Dywizja Kozaków Sułtańskich – zalążek polskiej formacji wojskowej, utworzonej pod auspicjami Hotelu Lambert jesienią 1855 w czasie wojny krymskiej.

Dowódcą jednostki był gen. Władysław Zamoyski, którego awansowano do angielskiego stopnia generała dywizji.

Oficjalna nazwa oddziału to Dywizja Kozaków Sułtańskich ponieważ Anglicy sprzeciwiali się dodaniu w nazwie określenia: „polska”.  Mimo to Zamoyski nie chcąc zrażać Polaków nieoficjalnie określał tę jednostkę mianem polskiej dywizji[1]. Dywizja nie posiadała własnej chorągwi[1].

Dywizja formalnie należała do 20-tysięcznego kontyngentu armii tureckiej, będącego pod rozkazami i na żołdzie Brytyjczyków.

Zgoda na formowanie oddziału została przekazana 16 listopada 1855[1]. Według Projektu Zamoyskiego przedstawionego Anglikom we wrześniu 1855 oddział ten miał składać się z 4000 konnych, 1000 strzelców pieszych, 600 artylerzystów i saperów i 400 żołnierzy pozostałych służb. Rząd brytyjski jednak ustalił inny skład dywizji.  Dywizja miała składać się z dwóch brygad. Pierwsza brygada (piechoty) składała się z dwóch pułków piechoty po 1000 żołnierzy i batalionu strzelców liczącego 1000 ludzi. Drugą brygadę (jazdy) miały tworzyć dwa pułki jazdy po 500 kawalerzystów. W sumie w dywizji miało więc znajdować się 1000 kawalerzystów i 3000 żołnierzy piechoty[1]. Do dywizji włączono powstały wcześniej II Pułk Kozaków Sułtańskich. Powstały wcześniej I Pułk Kozaków Sułtańskich nie został włączony do dywizji w wyniku sprzeciwu Michała Czajkowskiego, który nie chciał, aby jego pułk znalazł się pod rozkazami Brytyjczyków i samego Zamoyskiego[1].

1 stycznia 1856 rozpoczęto nabór Polaków do dywizji. Oficerowie i podoficerowie mieli zgłaszać się do agend dywizji w Paryżu, Londynie, Strasburgu i Marsylii. 18 marca 1856 Anglicy zakazali dalszego werbunku do dywizji. 30 marca w Paryżu zawarto traktat pokojowy kończący wojnę. W tym czasie dywizja liczyła 1500 żołnierzy bez oficerów. 31 lipca dywizję rozformowano[1]. Oddział nie brał udziału w walkach.

Archiwum Dywizji Kozaków Sułtańskich mieści się w obecnie Bibliotece Kórnickiej.

Dalsze losy żołnierzy:

Około 500 żołnierzy wróciło na Zachód. 64 Polaków  wyjechało do Algierii żeby służyć we francuskiej Legii Cudzoziemskiej, ale tylko 55 podpisało 5-letnie kontrakty. 100 polskich ochotników udało się na Kaukaz. Żołnierze ci walczyli przez 2 lata z Rosjanami po stronie partyzantki Czerkieskiej. 200 żołnierzy zaciągnęło się do pułku Michała Czajkowskiego. Około 300 ludzi zdecydowało osiedlić się na terenie Turcji. Pozostali rozeszli się po Bałkanach[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Krzysztof Karbownik, Polskie formacje zbrojne w armii tureckiej w wojnie krymskiej 1853–1856, „Przegląd Historyczno-Wojskowy 13 (64)/4 (242)”, 2012, s. 226-233, ISSN 1640-6281 [dostęp 2015-04-28].

Bibliografia

  • Jerzy Skowronek, Polskie formacje zbrojne w dążeniach do wyzwolenia narodowego w południowo-wschodniej Europie w latach 1795-1856, w: Słowiańszczyzna i dzieje powszechne, Warszawa1985.
  • P. Wierzbicki, Dziennik generała Feliksa Breańskiego, dowódcy brygady piechoty w Dywizji Kozaków Sułtańskich. Cz.1. Rozkazy.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.