Dys
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

lubelski

Gmina

Niemce

Liczba ludności (2021)

2192[1][2]

Strefa numeracyjna

81

Kod pocztowy

21-003[3]

Tablice rejestracyjne

LUB

SIMC

0387453[4]

Położenie na mapie gminy Niemce
Mapa konturowa gminy Niemce, na dole znajduje się punkt z opisem „Dys”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Dys”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Dys”
Położenie na mapie powiatu lubelskiego
Mapa konturowa powiatu lubelskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Dys”
Ziemia51°18′47″N 22°33′49″E/51,313056 22,563611[5]

Dys – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie lubelskim, w gminie Niemce[4][6]. Przez Dys biegnie Dolina Ciemięgi.

Integralne części wsi Dys[4][6]
SIMCNazwaRodzaj
0387460Bernatówkaczęść wsi
0387476Samsonówkaczęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa lubelskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Niemce[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 1890 mieszkańców[8].

Historia

Wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim województwa lubelskiego[9].

Dyss (obecnie Dys) w wieku XIX wieś w powiecie lubartowskim[10], gminie Niemce, parafii Dyss. Leży na wyżynie, na 687 stóp nad poziom morza. Według Słownika geograficznego Królestwa Polskiego jest tu kościół parafialny, murowany.

W wieku XV położony w powiecie lubelskim parafii własnej. Kościół i parafię erygował tu w roku 1382 Gabryel hrabia z Górki, dziedzic tej wsi (dokument okazał się nowożytnym falsyfikatem[11]). W wieku XV dziedzicami Dyssa byli krewni Dymitra z Goraja, Tęczyńscy, a także w roku 1440 Jan Głowacz Oleśnicki kasztelan sandomierski [11].

W 1827 roku Dyss miał 51 domów i 440 mieszkańców. Parafia Dyss dekanatu lubartowskiego liczyła w końcu XIX wieku 3094 dusz.(Opisu dostarcza Bronisław Chlebowski SgKP t.II s.258)

II Wojna Światowa

W 1944 roku utworzono tu lotnisko polowe, na którym przejściowo stacjonowały 2 pułki ludowego lotnictwa – 1 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego i 2 Pułk Nocnych Bombowców „Kraków”. Od końca sierpnia 1944 roku z lotniska utrzymywano komunikację lotniczą z Białymstokiem i Przemyślem oraz na 5 liniach kurierskich, które łączyły Lublin z większymi miastami, położonymi na wyzwolonych terenach.

Na terenie miejscowości znajdują się także dwa zabytkowe młyny wodne sprzed I wojny światowej oraz kościół wybudowany w XVI w., konsekrowany w 1788 r., pw. Narodzenia św. Jana Chrzciciela. W latach 1590–1610 był w rękach protestantów.

Szlaki turystyczne

Zabytki

  • kościół parafialny, nr rej.: A/564 z 31.12.1971[12]
  • dzwonnica, nr rej.: A/564 z 31.12.1971
  • cmentarz kościelny : A/564 z 31.12.1971
  • cmentarz par., nr rej.: A/937 z 15.05.1987
  • zespół dworski „Bernatówka“, nr rej.: A/974 z 15.03.1989:

Przypisy

  1. ↑ Wieś Dys w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-03-23], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-03-23].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 239 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 27912
  6. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
  7. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Niemce. Urząd Gminy Ostrów. [dostęp 2016-04-15].
  8. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. ↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
  10. ↑ Dyss, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 258.
  11. 1 2 Dys, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.
  12. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo Lublin [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 59 [dostęp 2016-04-01].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.