Dynamizm cyklisty

Dinamismo di un ciclista

Autor	Umberto Boccioni
Data powstania	1913
Medium	olej na płótnie
Wymiary	70 × 95 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Wenecja
Lokalizacja	Peggy Guggenheim Collection

Dynamizm cyklisty (wł. Dinamismo di un ciclista) – obraz olejny Umberta Boccioniego namalowany w 1913 roku, przedstawiający dynamiczną sylwetkę jadącego cyklisty, odzwierciedlający zainteresowanie futurystów szybkością i ruchem. Obraz znajduje się obecnie w zbiorach Peggy Guggenheim Collection w Wenecji.

Futuryzm w malarstwie

Futuryzm został formalnie zainicjowany w Paryżu w 1909 roku, kiedy Filippo Tommaso Marinetti, włoski pisarz i artysta, opublikował w dzienniku Le Figaro swój Le Manifeste du Futurisme. Jego zwolennikami byli Włosi – doskonale zaznajomieni z francuską kulturą i sztuką, podziwiający kubizm, który rozbijał materialną rzeczywistość na geometryczne bryły, oraz uwielbiający dywizjonizm z jego kolorowymi impresjami oddanymi za pomocą przeciwstawnych, kolorowych kropek. Jednak ich cel był inny – tacy twórcy jak: Giacomo Balla, Umberto Boccioni czy Gino Severini starali się wyeliminować strukturę na rzecz ruchu^[1].

Opis

Obraz przedstawia człowieka pochylonego nad kierownicą, z grzbietem uniesionym w powietrzu, pokonującego czas i przestrzeń siłą wspartych nowoczesną techniką nóg. Akcent został tu położony na dynamizm. Obraz, wir stożków i wachlarzowatych kształtów, jest jednym z najbardziej wyrafinowanych studiów Boccioniego, dotyczących dynamicznego ruchu. Choć rower został wynaleziony w 1818 roku, to dopiero w ostatniej dekadzie XIX wieku stał się powszechnie znany jako nowoczesny środek transportu, z ramą w kształcie rombu, napędem łańcuchowym i pneumatycznymi oponami. Wyścig rowerowy Boccioni potraktował jako charakterystyczny, futurystyczny symbol dynamicznego, współczesnego życia^[2].

Boccioni postrzegał życie jako niepodzielny potok zmian, naznaczony nieprzerwanym uwalnianiem energii. Jego obraz, inspirowany być może obrazem wyprzedzających się cyklistów z manifestu Marinettiego, jest odległy od kubizmu. Cyklista i jego sprzęt zostały przedstawione tak, jakby rozpływały się w powietrzu. Obraz wyraża intensywną świadomość Boccioniego kruchości doczesnego, niestabilnego również od strony molekularnej, każdego ludzkiego życia^[3].

W serii obrazów z „dynamizmem” w tytule, namalowanych w 1913 roku przez Boccioniego, wpływ koloru uwydatnił się bardziej niż w jego wcześniejszych pracach. Nabrał on żywej i gwałtownej jaskrawości, a obrazy stały się bardziej skupione i bogatsze w treść. Przestrzeń zatraciła swą trójwymiarowość, którą miała we wcześniejszych pracach, mniej lub bardziej respektujących tradycyjne prawa perspektywy. Teraz natomiast prawa te zostały ukryte w przedstawianym temacie i w jego stosunku do otaczającej go rzeczywistości^[4].

Szkice przygotowawcze

Szkice przygotowawcze

W komentarzu do szkiców przygotowawczych do Dynamizmu cyklisty Boccioni nazwał zastosowaną w nich metodę nieustanną projekcją sił i form, wyczuwanych w ich nieskończonym ujawnianiu się. Tak zdefiniowany przez siebie dynamizm określił następnie jako sugestię pewnej formy ruchu, która pojawia się na chwilę i znika w niekończącej się sekwencji zmian. W szkicach przygotowawczych do obrazu dynamizm przedstawił jako ukośne linie naprężeń, stopniowo narastające, wskazujące drogę poruszania się rowerzysty. Jego szybkość natomiast oddał przy pomocy zwielokrotnionych, kolistych linii, odbijających się w powietrzu na podobieństwo echa w przypadku fal dźwiękowych. Rowerzysta, rower i przestrzeń utworzyły tu jedną rzeczywistość, której elementów składowych trudno się domyślić. O ile w szkicach przygotowawczych zaznaczył przy pomocy form i konturów przemieszczanie się roweru w przestrzeni, rysując też elementy składowe roweru, napięte i zdeformowane w wyniku wysiłku wkładanego w jazdę, to na obrazie wszystkie elementy połączył w jedną, całościową wizję^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Ester Coen: Umberto Boccioni. New York: Metropolitan Museum of Art, 1988. ISBN 0-87099-522-7. (ang.).