Droga królów (org. The Way of Kings) – powieść high fantasy napisana przez amerykańskiego pisarza Brandona Sandersona, pierwsza książka z serii Archiwum Burzowego Światła^[1]. Powieść została opublikowana 31 sierpnia 2010 przez Tor Books^[2], natomiast w Polsce pierwsze wydanie ukazało się 30 kwietnia 2014 nakładem wydawnictwa MAG. Droga królów składa się z jednego preludium, jednego prologu, 75 rozdziałów, epilogu i 9 interludiów. Następnymi książkami w serii są: Słowa światłości (2014), Dawca przysięgi (2017) i Rytm wojny w (2020). Edycja oprawiona w skórę została wydana w 2021 roku^[3].

W 2011 roku Droga królów zdobyła nagrodę Davida Gemmella Legend Award dla najlepszej powieści fantasy^[4].

Historia powstania

Sanderson rozpoczął pracę nad pierwszymi fragmentami Drogi królów pod koniec lat 90^[5], a pierwszy szkic ukończył w 2003 r.^[1] Jego publikacja została opóźniona ponieważ Sanderson postanowił skupić się na swojej drugiej trylogii Mistborn^[6].

Z okazji 10-lecia wydania Drogi królów Sanderson postanowił udostępnić wcześniejszą wersję książki jaką napisał w 2002 roku, którą nazwał The Way of Kings Prime. Jest to alternatywna wersja historii, na wydanie której pierwotnie planował zebrać fundusze na platformie Kickstarter. The Way of Kings Prime jest dostępna na oficjalnej stronie autora^[7].

10 czerwca 2010 opublikowano prolog i pierwsze trzy rozdziały książki, wraz ze wstępem Sandersona, jako zapowiedź serii na stronie Tor Books. 8 lipca 2010 ukazały się kolejne trzy rozdziały (4–6) w formacie audio. 5 sierpnia 2010 ukazały się rozdziały 9 i 11. Wydawnictwo Tor Books oświadczyło, że nie wydali rozdziałów 7, 8 i10, ponieważ chcieli skupić się na fabule Kaladina, jednego z głównych bohaterów. 26 sierpnia 2010 r. wydano rozdziały 12 i 13^[8].

Fabuła

Opowieść toczy się pomiędzy punktami widzenia Kaladina, Shallan Davar, Szetha-syna-syna-Vallano, Dalinara Kholina, Adolina Kholina i kilku innych pomniejszych postaci, które prowadzą pozornie niepowiązane życie. Szeth, „Kłamca” z Shinovaru, wygnany przez swój lud i skazany na posłuszeństwo swoim ciągle zmieniającym się panom, zostaje wysłany, by zamordować króla jednego z najpotężniejszych narodów świata, Alethkaru. Wraz z rozwojem fabuły nieustannie zmienia swoich panów, starając się ukryć fakt, że posiada Ostrze Honoru, mityczne ostrze używane przez Heroldów, które może przeciąć każdy materiał. Posiada również dostęp do mocy, które nie są już dostępne dla zwykłych ludzi (tzw. Wiązanie Mocy), które niegdyś posiadali Świetliści Rycerze, wojownicy, którzy byli uważani za zaginionych, co czyniło go niezwykle trudnym do pokonania w walce.

Kiedy Szeth został wysłany, by zabić króla Alethich – Gavilara, Parshendi (rasa podobna do Parshmenów – niewolników z innych narodów) przyznali się do zamachu. Syn Gavilara, Elhokar, wyrusza na wojnę z Parshendi na Strzaskane Równiny. Fabuła przenosi się na punkt widzenia Arcyksięcia Dalinara Kholina, brata zamordowanego króla. Przed śmiercią jego brat skierował Dalinara do starożytnej księgi zatytułowanej „Droga królów”, której lektura skłania go do kwestionowania wojowniczego i rywalizacyjnego stylu życia Alethih. Dalinar zaczyna także doświadczać wizji, w których widzi starożytnych Świetlistych Rycerzy. Wizje te nie tylko podają w wątpliwość błędną historię Świetlistych Rycerzy, ale także zaczynają ujawniać prawdę o Pustkowcach i obecnym stanie świata. Wszystkie te wydarzenia sprawiają, że Dalinar zaczyna niechętnie brać udział w bitwach z Parshmenami. Przekonania Dalinara zaczynają być kwestionowane przez jego najbliższych, budząc poważne wątpliwości na temat jego zdrowia psychicznego i podważając jego roszczenia do przywództwa w wojnie. W niespokojnych politycznie czasach jego słabość jest powodem, dla którego inni Arcyksiążęta próbują go wyeliminować.

Tymczasem historia opowiada również o 19-letnim Kaladinie, ciemnookim wieśniaku, który płonie nienawiścią do jasnookich arystokratów. Wyszkolony w młodości jako chirurg, Kaladin zgłosił się na ochotnika do wyruszenia na wojnę dla armii lokalnego lorda imieniem Amaram, aby pilnować i chronić swojego młodszego brata Tiena na polu bitwy. W swojej trzeciej bitwie Kaladinowi nie udaje się ochronić brata, który ginie. To sprawia, że Kaladin mimo ogromnego cierpienia postanawia stać się lepszym wojownikiem, aby chronić innych przed tym samym losem. Podczas jednej z późniejszych bitew Kaladinowi udaje się zabić wrogiego Odpryskowego, dzięki czemu może zabrać Ostrze i Pancerz Odprysku wroga, samemu stając się Jasnookim. Jednak odrzuca on ten zaszczyt, w wyniku czego zostaje zdradzony przez Lorda Amarama, który zabiera skarby dla siebie. Aby ukryć kradzież czyni z Kaladina niewolnika. To wydarzenie cementuje nienawiść Kaladina do szlachetnie urodzonych i pozostawia głębokie emocjonalne blizny. Po wielu próbach ucieczki od kolejnych panów, zostaje zmuszony do służby jako mostowy w armii walczącej z Parshendi na Strzaskanych Równinach. Mostowi są wykorzystywani jako przynęta dla łuczników wrogiej armii. Kaladinowi udaje się jednak zebrać innych mężczyzn ze swojej grupy i zamienić ich w drużynę, która może przetrwać. Jednak po tym, jak zmieniając taktykę Mostowych armia Arcyksięcia Sadeasa przegrywa bitwę, zostaje brutalnie pobity i pozostawiony na zewnątrz podczas Arcyburzy, by umrzeć. Udaje mu się jednak przeżyć. W wyniku swojego cudownego przetrwania zaczyna odkrywać, że posiada zdolność do wiązania mocy. Gdy stara się znaleźć sposób, aby jego ludzie mogli uciec od życia jako mostowi, godzi się ze swoimi mocami i zaczyna się uczyć, jak z nich korzystać.

Shallan, Jasnooka kobieta z pośledniego rodu, której rodzina i ziemie są w niebezpieczeństwie, knuje śmiały spisek, aby zamienić zepsuty Dusznik (urządzenie, które pozwala transmutować przedmioty) z działającym, który należy do Jasnah Kholin, siostry króla Alethich. Stara się zostać podopieczną Jasnah, co z początku jest bardzo trudne, jednak dzięki uporowi udaje jej się to. Z czasem, zyskując sympatię Jasnah, Shallan udaje się ukraść Dusznik, jednak z początku nie potrafi go użyć, aż do dnia kiedy przypadkowo zamienia kielich z wodą w krew. Wiedząc, że Jasnah wkrótce się pojawi i odkryje, że Dusznikowała, Shallan łamie dzban i tnie się, by sprawiać wrażenie, jakby krew była jej, co Jasnah myli z próbą samobójczą. Shallan wkrótce odkrywa, że Dusznik Jasnah nie posiada zdolności do transmutacji, ale jest tylko narzędziem do ukrycia wrodzonych zdolności Jasnah. Kiedy Jasnah dowiaduje się, że Shallan ma również wrodzoną zdolność do dusznikowania, wybacza dziewczynie próbę kradzieży i zaczyna szkolić ją, jak właściwie korzystać z ich współdzielonej mocy. Ujawnia również swoje badania nad pochodzeniem Świetlistych Rycerzy i Pustkowców oraz przygotowuje Shallan i siebie do podróży na Strzaskane Równiny, aby spotkać się z wujkiem Jasnah Dalinarem.

Świat przedstawiony

Historia powieści wydarza się wokół powtarzających się katastrof znanych jako Spustoszenia, w których potworni Pustkowcy pustoszą świat, a przetrwanie ludzi wisi na włosku. Aby przeciwstawić się zagrożeniu, Świetliści Rycerze (nazwani tak ze względu na ich świecącą aurę i oczy) posiadają magiczne zbroje i miecze znane jako Pancerze i Ostrza Odprysków, a także magiczne moce zwane Wiązaniami Mocy. Ostatnie Spustoszenie było uważane za ostatnie i stało się czasem mitów i legend, w szczególności gdy Świetliści Rycerze porzucili przysięgi oraz swoją broń i zbroję i zniknęli. Ich porzucone zbroje i miecze pozostają jednymi z najcenniejszych pamiątek i broni tamtych czasów^[9].

Magia świata opiera się na kamieniach szlachetnych, które przez wiele tygodni świecą Burzowym Światłem po nawracających, potężnych burzach, znanych jako Arcyburze. Te zwykłe kamienie szlachetne są również używane jako zwykła waluta w transakcjach handlowych, a także jako oświetlenie wnętrz w zamożnych domach i pałacach. Pobieranie energii „Burzowego Światła” jest tym, co pozwala działać Dusznikom (wysadzanym klejnotami rękawiczkom) używanym przez kapłanów, które pozwalają przekształcać materię w inną formę np. kamień w ziarno lub ludzi w kamień oraz zasilać konstrukty z kamieni szlachetnych znane jako fabriale, takich jak tkanina, która wytwarza czerwone światło i ciepło, aby zastąpić drewno w kominku. Duszniki i fabriale są zazwyczaj własnością szlachty. W Alethkarze szlachetność opiera się również na kolorze oczu. Zwyczajowo osoby posiadające jasne oczy zwane są Jasnookimi i należą do szlachty natomiast osoby Ciemnookie należą do niższych klas. Niebieskie oczy są postrzegane jako najczystsza rodzina królewska ze względu na związek z legendarnymi Świetlistymi Rycerzami, którzy mieli świecące oczy^[9].

Świat Rosharu ma florę i faunę, które przystosowały się do częstych i niezwykle potężnych burz. Większość życia zwierzęcego opiera się na skorupiakach, z których większość potrafi zagrzebać się w ziemi, aby przetrwać burzę. Życie roślinne jest również mobilne, ponieważ chowa się w ziemi, aby przetrwać burze. Ponieważ wszystkie burze przychodzą ze wschodniego oceanu i przemieszczają się na zachód, zachodnia strona skał i gór jest siedliskiem życia roślinnego i zwierzęcego. Na Rosharze istnieją również istoty zwane sprenami, które reagują na emocje ludzi i otoczenia. I tak np. silny wiatr będzie miał Wiatrosprena, objawiającego się jako wstęgi światła, które z nim płyną. Cierpienie z powodu bólu spowoduje, że wokół rany pojawią się czerwone Bólospreny, a wygłoszenie szlachetnej, szczerej przemowy spowoduje, że Chwałospreny w postaci złotych, migoczących świateł utworzą aureolę wokół głowy mówcy. Spreny są tak powszechne, że wiele osób uważa je za oczywiste.

Postacie

Główne rozdziały w książce są opowiadane z punktu widzenia kilku głównych bohaterów, podczas gdy przerywniki (prolog, epilog, interludia) są opowiadane z punktu widzenia innych postaci ważnych z punktu widzenia fabuły (nie wszystkie z nich się powtarzają).

Recenzje

Adaptacje

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona domowa Brandona Sandersona