Dorotka
Ilustracja
Dorotka stokrotkowata
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

pryszczyrnicowate

Rodzaj

dorotka

Nazwa systematyczna
Cleretum N.E.Brown
Gard. Chron., ser. 3, 78: 412 (1925)[3]
Typ nomenklatoryczny

C. papulosum (Linnaeus f.) L. Bolus[3]

Synonimy
  • Aethephyllum N.E.Br.
  • Dorotheanthus Schwantes
  • Micropterum Schwantes
  • Pherolobus N.E.Br.
  • Sineoperculum van Jaarsv.
  • Stigmatocarpum L.Bolus[4]

Dorotka (Cleretum N.E.Br.) – rodzaj roślin z rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Obejmuje 13[4] gatunków występujących w Afryce południowej – w Namibii i RPA (centrum zróżnicowania w Prowincji Przylądkowej Zachodniej), najczęściej w rejonie wybrzeża. Rośliny zasiedlają zwykle suche, często skaliste wzgórza. Niektóre gatunki, a zwłaszcza dorotka stokrotkowata, są rozpowszechnione w uprawie; cenione ze względu na efektowne, duże i wielobarwne kwiaty[5].

Morfologia

Pokrój
Rośliny jednoroczne, płożące lub tworzące niskie kępy i osiągające do 6[5]–15 cm wysokości[6].
Liście
Naprzeciwległe lub skrętoległe, gromadzące wodę – na przekroju cylindryczne lub spłaszczone[5]. Pokryte licznymi brodawkami[7].
Kwiaty
Wyrastają na krótkich szypułkach, zwykle pojedyncze – bardzo zróżnicowane kolorystycznie – białe, żółte, pomarańczowe, czerwone, fioletowe. Działek kielicha jest pięć, różniących się wielkością. Płatki korony liczne, wyrastają w dwóch rzędach. Pręciki liczne, prosto wzniesione. Zalążnia 5-komorowa, dolna, zwieńczona pięcioma znamionami[5].
Owoce
Torebki podzielone na 5 komór, zawierające gruszkowate nasiona[5].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Przedstawiciel rodziny pryszczyrnicowatych (Aizoaceae) należącej do rzędu goździkowców (Caryophyllales) reprezentującego dwuliścienne właściwe[2]. Rodzaj bywa nierzadko ujmowany w obrębie szeroko definiowanego rodzaju przypołudnik (Mesembryanthemum)[5].

Dorotka ognista (d. trawiasta)
Wykaz gatunków[4]
  • Cleretum apetalum (L.f.) N.E.Br. – dorotka ognista[8], d. trawiasta[9]
  • Cleretum bellidiforme (Burm.f.) G.D.Rowley – dorotka stokrotkowata[9]
  • Cleretum booysenii (L.Bolus) Klak
  • Cleretum bruynsii Klak
  • Cleretum clavatum (Haw.) Klak
  • Cleretum herrei (Schwantes) Ihlenf. & Struck
  • Cleretum hestermalense (Ihlenf. & Struck) Klak
  • Cleretum lyratifolium Ihlenf. & Struck
  • Cleretum maughanii (N.E.Br.) Klak
  • Cleretum papulosum (L.f.) N.E.Br.
  • Cleretum patersonjonesii Klak
  • Cleretum pinnatifidum (L.f.) N.E.Br.
  • Cleretum rourkei (L.Bolus) Klak

Uprawa

Rośliny wrażliwe na mróz – powinny być wysiewane do gruntu po minięciu ryzyka jego wystąpienia. Najlepiej rosną na glebie przepuszczalnej, w miejscach nasłonecznionych. Usuwanie przekwitłych kwiatów przedłuża kwitnienie[6]. Rekomendowane są do uprawy w łagodnych warunkach klimatycznych, ponieważ najlepiej rosną i kwitną wysiane w środku zimy (wówczas kwitnienie przypada na wiosnę). Przy silnym nasłonecznieniu latem, rośliny przegrzewają się i więdną[10]. W warunkach środkowoeuropejskich zaleca się wysiew nasion pod osłonami i sadzenie rozsady po ustąpieniu ryzyka przymrozków[7].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-10-16] (ang.).
  3. 1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2021-11-30].
  4. 1 2 3 Cleretum N.E.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-30].
  5. 1 2 3 4 5 6 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 86. ISBN 0-333-74890-5.
  6. 1 2 Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, s. 312, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  7. 1 2 Red. Bożena Jagoszewska: Jednoroczne i cebulowe. Warszawa: Wiedza i Życie, 2004, s. 155. ISBN 83-7184-368-2.
  8. ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 71, ISBN 978-83-62975-45-7.
  9. 1 2 red. Ludmiła Karpowiczowa: Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  10. ↑ Genus: Dorotheanthus. [w:] SucculentGuide.com [on-line]. [dostęp 2013-11-27]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.