Dorota Masłowska (2018) | |
Data i miejsce urodzenia |
3 lipca 1983 |
---|---|
Narodowość |
polska |
Dziedzina sztuki | |
Ważne dzieła | |
Odznaczenia | |
Dorota Masłowska (ur. 3 lipca 1983 w Wejherowie) – polska pisarka, dramatopisarka, felietonistka, kompozytorka, piosenkarka, producentka muzyczna; laureatka Nagrody Literackiej „Nike” (2006) za powieść Paw królowej (2005).
Życiorys
Masłowska urodziła się i dorastała w Wejherowie[1]. Jej ojciec był marynarzem, a matka jest lekarką[2]. Ma o trzy lata starszego brata[3]. W 2002 ukończyła I Liceum Ogólnokształcące im. Króla Jana III Sobieskiego w Wejherowie[4].
Debiutowała w 2000 w konkursie „Dzienniki Polek” zorganizowanym przez miesięcznik „Twój Styl”, zdobywając pierwszą nagrodę[1]. W tym samym roku opublikowała w czasopiśmie literackim „Lampa” opowiadanie Wyprawa na dach wieżowca[5]. W czerwcu 2002 roku otrzymała pierwsze miejsce w VII edycji konkursu poetyckiego „O Złote Pióro Sopotu”[6].
Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną
W trakcie przygotowań do egzaminu dojrzałości intensywnie pracowała nad swoją pierwszą powieścią[7]. Tekst powieści został ukończony 13 czerwca 2002 roku[5] i pod tytułem Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną ukazał się w drugiej połowie tego samego roku nakładem wydawnictwa Lampa i Iskra Boża.
Powieść była promowana jako „pierwsza polska powieść dresiarska” – jej głównym bohaterem jest, należący do tego środowiska, Silny. Debiut spotkał się z bardzo przychylnymi recenzjami Jerzego Pilcha[8] i Marcina Świetlickiego[9] oraz promocją Roberta Leszczyńskiego w programie Idol[4] i stał się bestsellerem wydawniczym (do końca 2002 roku sprzedano około 40 tys. egzemplarzy)[10], wywołał jednak również wiele kontrowersji. Wojna... przyniosła autorce Paszport „Polityki” w kategorii literatura za „oryginalne spojrzenie na polską rzeczywistość oraz twórcze wykorzystanie języka pospolitego”[11] oraz finał Nagrody Literackiej Nike 2003[12]. Powieść została przetłumaczona na kilka języków europejskich[13]. Debiut Masłowskiej przyniósł wydawnictwu znaczne zyski, które pozwoliły na dalsze wydawanie czasopisma „Lampa”[1].
Paw królowej
Po maturze Masłowska podjęła studia psychologiczne na Uniwersytecie Gdańskim. Następnie przeniosła się do Warszawy, aby studiować kulturoznawstwo na Uniwersytecie Warszawskim[1]. Zamieszkała na Pradze, a potem na Żoliborzu[14].
W 2005 ukazała się druga powieść Masłowskiej, Paw królowej (wydawnictwo Lampa i Iskra Boża), która podzieliła krytyków. Zarzucano jej, że kipi cynizmem, epatuje brzydotą i głupotą, zraża agresywnym językiem, brakiem spójnej fabuły (Marta Sawicka, „Wprost”)[15], pisano też jednak, że nowa powieść nie gorzej jest napisana niż tamta, stara. I równie desperacka, i równie jadowita (Marek Zaleski, „Tygodnik Powszechny”)[16]. Paw Królowej napisany jest rymowaną prozą stylizowaną na piosenkę hip-hopową, w której Masłowska naśladuje i parodiuje współczesną polszczyznę potoczną. Podobnie jak Wojna... Paw królowej zawiera bardzo krytyczny obraz współczesnej polskiej rzeczywistości. Powieść otrzymała Nagrodę Literacką Nike 2006[17].
Utwory dramatyczne
W 2006 Masłowska opublikowała swój debiutancki dramat – Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku (również wydawnictwo Lampa i Iskra Boża), który został zaprezentowany publiczności w formie próby czytanej w TR Warszawa (dawniej Teatr Rozmaitości) w reżyserii Przemysława Wojcieszka[1]. Według autorki sztuka opowiada o dwojgu młodych ludzi, którzy wpychają się kierowcom do samochodów, twierdząc że są bardzo biednymi Rumunami mówiącymi po polsku. Pierwsza część tekstu to ich amok i maligna, druga to nagłe przebudzenie gdzieś w środku Polski, nagła samotność, obcość i rozpoczynająca się między nimi psychiczna walka na śmierć i życie[18].
31 października 2008 roku ukazał się jej drugi dramat pt. Między nami dobrze jest. Bohaterki – trzy kobiety z różnych pokoleń – nie mogą znaleźć wspólnego języka i płaszczyzny porozumienia, ponieważ żyją tak naprawdę w różnych rzeczywistościach. Justyna Sobolewska określiła sztukę jako makabryczną komedię o Polakach, którzy nie wiedzą, kim są, a może ich w ogóle nie ma[1]. Dramat był wystawiany w 2009 roku również w TR Warszawa, w reżyserii Grzegorza Jarzyny[19].
Na początku 2009 Masłowska wyjechała do Berlina na roczne stypendium DAAD[20]. Rok później podróżowała do Stanów Zjednoczonych, aby wziąć udział w programie instytucji Ledig House International Writers Residency (kolonii dla pisarzy w miejscowości Omi, w stanie Nowy Jork)[21]. Była także gościem na Brooklyn Book Festival[22].
Kochanie, zabiłam nasze koty
W 2012 ukazała się trzecia powieść Masłowskiej – Kochanie, zabiłam nasze koty (wydawnictwo Noir sur Blanc). W wywiadzie stwierdziła, że jest to jej najbardziej przemyślana powieść[23].
Dusza światowa
Pisarka, dziennikarka i publicystka Agnieszka Drotkiewicz przeprowadziła obszerny wywiad z Dorotą Masłowską, który w 2013 roku wydano w formie książki pod tytułem Dusza światowa.
Pozostała działalność
Masłowska pisała również felietony do „Przekroju”, publikowane pod tytułem Z krainy pazłotka, oraz recenzje książek do „Wysokich Obcasów” (dodatek do „Gazety Wyborczej”)[1]. Od początków swojej twórczości współpracowała też z magazynem „Lampa”.
W 2003 roku nagrała z zespołem Cool Kids of Death dwie piosenki: Słyszałeś i Świat wyszedł z foremki. Wcześniej zakładała różne zespoły muzyczne: Fałszerze Recept (razem z Adamem Wasilkowskim i Patrykiem Mogilnickim), Wściekłość i wrzask czy Pałac Wujka Leszka. Ta ostatnia grupa wydała dwie piosenki: Fryzjerka i Wakacje[24], które opublikowano w 2005 roku na płycie kompaktowej dołączonej do czasopisma „Lampa”[25].
Na zaproszenie organizatorów festiwalu Warszawskie Spotkania Teatralne prowadziła w kwietniu 2011 roku blog pt. Tramwaj zwany teatrem, na którym publikowała recenzje spektakli[26][27].
W 2014 roku ukazał się pierwszy własny album muzyczny Masłowskiej (występującej pod pseudonimem „Mister D.”) – Społeczeństwo jest niemiłe. Masłowska śpiewa swoje piosenki, a warstwa instrumentalna jest w pewnym stopniu efektem eksperymentów z programem komputerowym. Debiutantce pomagał doświadczony muzyk – Marcin Macuk, wspierali ją także inni znajomi. Płytę promował koncert, na którym wystąpiła wraz ze wspomnianym Macukiem, Kubą Wandachowiczem, Piotrem Gwaderą i Magdą Staroszczyk. Premierę albumu poprzedzała prezentacja utworu Chleb w serwisie SoundCloud[28], piosenka po kilku tygodniach od ukazania się płyty zyskała na popularności dzięki udostępnieniu na platformie YouTube teledysku, głośnego po części za sprawą powierzenia jednej z pierwszoplanowych ról modelce Anji Rubik[29]. Popularny stał się także utwór Hajs, dla którego stworzono teledysk promujący film Hardkor Disko w reżyserii Krzysztofa Skoniecznego[30].
We wrześniu 2020 została dziennikarką internetowej rozgłośni newonce.radio[31].
Życie prywatne
Była związana z literatem i pisarzem Kazimierzem Malinowskim, z którym ma córkę Malinę (ur. 2004). W późniejszym czasie spotykała się z aktorem Erykiem Lubosem[32].
Dyskografia
Rok | Dane dot. albumu | Pozycja na liście |
---|---|---|
POL | ||
2014 | Społeczeństwo jest niemiłe (jako Mister D.)
|
9[33] |
2023 | Wolne (jako Dorota) |
46[35] |
Single
Rok | Tytuł | Album |
---|---|---|
2014 | Chleb | Społeczeństwo jest niemiłe |
HAJ$ | ||
Ryszard | ||
Prezydent | ||
Czarna żorżeta | ||
Tęcza | - | |
2015 | Zapach Boga | Społeczeństwo jest niemiłe |
Społeczeństwo jest niemiłe | ||
2016 | Żona piłkarza | |
2022 | Motyle | Wolne |
Ojciec | ||
2023 | Weź skręć | |
Gadżety |
Twórczość
- Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną – powieść, Warszawa: Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża, 2002, 2003 ISBN 83-86735-79-1.
- Paw królowej – powieść, Warszawa: Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża, 2005 ISBN 83-89603-20-9.
- Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku – dramat (opublikowany w antologii nowego dramatu polskiego TR/PL, wydanej przez TR Warszawa, 2006)
- Między nami dobrze jest – dramat, Warszawa: Wydawnictwo Lampa i Iskra Boża, 2008, ISBN 978-83-89603-60-9.
- Kochanie, zabiłam nasze koty – powieść, Warszawa: Noir sur Blanc 2012, ISBN 978-83-7392-393-5.
- Dusza światowa – wywiad z Agnieszką Drotkiewicz, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2013, ISBN 978-83-08-05204-4.
- Jak zostałam wiedźmą: opowieść autobiograficzna dla dorosłych i dzieci – powieść, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2014, ISBN 978-83-08-05362-1.
- Więcej niż możesz zjeść: felietony parakulinarne – zbiór felietonów, Warszawa: Noir sur Blanc, ISBN 978-83-7392-519-9.
- Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu – zbiór felietonów, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2017, ISBN 978-83-08-06336-1.
- Inni ludzie – powieść, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2018, ISBN 978-83-08-06510-5.
- Jak przejąć kontrolę nad światem 2 – zbiór felietonów, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2020, ISBN 978-83-08-07044-4.
- Bowie w Warszawie – dramat, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2022, ISBN 978-83-08-07455-8.
- Mam tak samo jak ty – zbiór felietonów, Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2023, ISBN 978-83-08-08131-0.
Adaptacje teatralne i filmowe
Dwie powieści Masłowskiej były kilkukrotnie przenoszone na scenę. Spektakle na podstawie Wojny polsko-ruskiej zrealizowali Agnieszka Lipiec-Wróblewska (2003, Teatr Wybrzeże w Gdańsku)[36] i Paweł Niczewski (2005, Piwnica Przy Krypcie w Szczecinie)[37].
Adaptacje Pawia królowej wyreżyserowali: Łukasz Kos (2006, spektakl dyplomowy studentów łódzkiej Filmówki), Jacek Papis (2006, Teatr Wytwórnia w Warszawie), Krzysztof Jaworski (2006, Teatr Ludowy w Krakowie)[38] i Paweł Świątek (2012, Stary Teatr im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie – spektakl w dramaturgii Mateusza Pakuły)[39].
Od 2021 roku w repertuarze Teatru Studio w Warszawie znajduje się adaptacja dramatu Bowie w Warszawie, w reżyserii Marcina Libera[40].
Adaptację filmową Wojny polsko-ruskiej według scenariusza autorki zrealizował w 2009 roku Xawery Żuławski. W filmie Masłowska zagrała samą siebie.
W 2014 roku Grzegorz Jarzyna przeniósł na ekran własny spektakl teatralny według sztuki Między nami dobrze jest[41]. Film otrzymał nominacje do nagród: „From Poland” na MFF Tofifest 2014 oraz „East of West” na MFF w Karlowych Warach 2015.
Nagrody i nominacje
- Nagroda miesięcznika „Twój Styl” w konkursie Dzienniki Polek (2000)
- Nagroda VII konkursu poetyckiego „O Złote Pióro Sopotu” (2002)[6]
- Paszport „Polityki” (2002)
- finał Nagrody Literackiej Nike 2003 (za Wojnę polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną) i wygrana w plebiscycie czytelników[42].
- nominacja do Nagrody Pegaza w kategorii „Literatura”[43] za Wojnę polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną.
- Nagroda Literacka Nike 2006 (za Pawia królowej)[44]
- nominacja do Nagrody Literackiej Nike 2009 (za Między nami dobrze jest)[45]
- 2 czerwca 2017 odsłoniła swoją płytę w oświęcimskiej Alei Pisarzy przy Miejskiej Bibliotece Publicznej w Oświęcimiu[46][47].
- nominacja do Nagrody Literackiej Gdynia 2018 (za Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu)[48]
- nominacja do Górnośląskiej Nagrody Literackiej „Juliusz” 2018 (za Jak przejąć kontrolę nad światem, nie wychodząc z domu)[49]
- Nagroda im. Samuela Bogumiła Lindego (2020)[50]
- Paszport „Polityki” w kategorii Kreator Kultury (2022)[51]
Odznaczenia
- Złoty Krzyż Zasługi (2014, za zasługi w pracy twórczej i działalności artystycznej, za osiągnięcia w promowaniu polskiej kultury)[52]
- Brązowy medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015)[53]
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 Paweł Kozioł: Dorota Masłowska. Culture.pl. [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Sebastian Rerak: Czy ktoś popsuł Masłowską?. Onet, 2012-10-11. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-18)].
- ↑ Zuzanna Ziomecka , Najgorsze dziecko świata – rozmowa z Dorotą Masłowską [online], Onet.pl, 31 marca 2011 [dostęp 2012-10-30] [zarchiwizowane z adresu 2011-04-04] .
- 1 2 Beata Czechowska-Derkacz: Masłowska ma dość. Tygodnik Przegląd, 3/2003. [dostęp 2012-10-30].
- 1 2 Dorota Wodecka: Zrób sobie własną Dorotę M., „Książki. Magazyn do czytania”, nr 3(6), październik 2012, s. 19.
- 1 2 Klub pisarzy – kronika. Biblioteka Sopocka im. Józefa Wybickiego. [dostęp 2019-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-07-19)].
- ↑ Masłowska Dorota. Instytut Książki. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].
- ↑ Jerzy Pilch: Lot koszący. Polityka, 40 (2370), 2002-10-05. s. 102. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną. Opis wydawcy. Esensja. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Ewa Likowska: Mniej bestsellerów. Przegląd, 4/2003. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Paszporty Polityki 2002. Culture.pl. [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Nagroda Nike 2003. nike.org.pl. [dostęp 2015-08-06].
- ↑ W kinach wybuchnie „Wojna polsko-ruska”. rp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-04)].
- ↑ Justyna Sobolewska. Masłowska: Nie jestem poprawna politycznie. „Dziennik”, 2007-12-14. [dostęp 2009-06-20].
- ↑ Marta Sawicka: Paw warszawski. Wprost, 21/2005 (1173). [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Marek Zaleski: O naszym to życiu piosenka. Tygodnik Powszechny, 2005-06-26. [dostęp 2019-08-18].
- ↑ 2006. Nagroda Nike. [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Dorota Masłowska, „Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku”. Culture.pl. [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Między nami dobrze jest – Dorota Masłowska. e-teatr.pl. [dostęp 2012-10-29].
- ↑ Jacek Cieślak, wywiad Masłowska. Jedna z miliona, Rzeczpospolita, 25–26 kwietnia 2009, Plus Minus nr 16 (847), str. A20.
- ↑ Dorota Masłowska w USA. Culture.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Dorota Masłowska i Miłosz Biedrzycki na Brooklyn Book Festival. Culture.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Syreni śpiew. Z Dorotą Masłowską rozmawia Zuzanna Ziomecka., „Przekrój”, nr 42 (3509), 15 października 2012, s. 26.
- ↑ Agnieszka Drotkiewicz, Anna Dziewit: Koniec Wielkich Narracji. Fragment książki „Głośniej! Rozmowy z pisarkami”. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-07)].
- ↑ Archiwum. Lampa. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Dorota Masłowska: Tramwaj zwany teatrem. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Blogi na 30/31. Warszawskich Spotkaniach Teatralnych. 2011-03-03. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-03)].
- ↑ Agnieszka Kowalska: Córka Rydzyka śpiewa własne piosenki, czyli Dorota Masłowska nagrała płytę [ROZMOWA]. portal internetowy „Gazety Wyborczej”, 2014-02-20. [dostęp 2014-03-31]. (pol.).
- ↑ Angelika Swoboda: Anja Rubik o klipie Masłowskiej: Może ludzie nabiorą do siebie dystansu. portal internetowy Gazeta.pl, 2014-03-26. [dostęp 2014-03-31]. (pol.).
- ↑ Gutek Film: Premiera teledysku do piosenki Mister D. „Hajs”. strona internetowa spółki Gutek Film, 2014. [dostęp 2014-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-04-03)]. (pol.).
- ↑ Szydłowska, Masłowska, Mazolewski, Lanek, Wrona i Cegielski w jesiennej ramówce newonce.radio [online], www.wirtualnemedia.pl [dostęp 2020-09-21] (pol.).
- ↑ Dorota Masłowska – jaka jest naprawdę?, „Party.pl”, 8 października 2006 [dostęp 2018-10-02] (pol.).
- ↑ OLiS – sprzedaż w okresie 07.04.2014 – 13.04.2014. olis.onyx.pl. [dostęp 2014-04-18]. (pol.).
- ↑ Zapowiedziała zaskakujący projekt. "Jest magia i jest totalny miecz" [online], muzyka.interia.pl, 30 marca 2023 [dostęp 2023-03-30] .
- ↑ OLiS - oficjalna lista sprzedaży [online], www.olis.pl [dostęp 2023-05-17] (pol.).
- ↑ Monika Kucia: Paranoja w głowach. Rzeczpospolita, 17 września 2003. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-10-20)].
- ↑ Tomasz Praszczałek: Publiczność wciąż czeka na wydarzenie. Rzeczpospolita, nr 158. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-23)].
- ↑ Dorota Masłowska, „Paw Królowej. Opera praska”. Culture.pl. [dostęp 2012-10-30].
- ↑ Dorota Masłowska, „Paw królowej”, Narodowy Stary Teatr. [dostęp 2014-04-24].
- ↑ Bowie w Warszawie [online], Teatr Studio [dostęp 2022-09-28] (pol.).
- ↑ Między nami dobrze jest (2014) [online], Filmweb [dostęp 2017-12-25] .
- ↑ Nagroda Nike 2003. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Nominacje do Nagrody Pegaza w kategorii „Literatura”. tvp.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-10)]..
- ↑ Nagroda Nike 2006. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Nagroda Nike 2009. nike.org.pl. [dostęp 2015-07-20].
- ↑ Dorota Masłowska odsłoni swoją tablicę w Alei Pisarzy w Oświęcimiu [online], dzieje.pl [dostęp 2022-11-30] (pol.).
- ↑ Aleja Pisarzy. Dorota Masłowska [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Oświęcimiu [dostęp 2022-11-30] (pol.).
- ↑ Nominowani 2018. Nagroda Literacka Gdynia [online], nagrodaliterackagdynia.pl [dostęp 2019-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-10] (pol.).
- ↑ Górnośląska Nagroda Literacka Juliusz. Nominacje 2018 [online], nagrodajuliusz.pl [dostęp 2020-03-17] .
- ↑ Magdalena Kujawa: Wręczenie Nagrody Lindego. torun.pl, 2020-10-07. [dostęp 2024-02-26].
- ↑ KREATORZY KULTURY 2022, Kreatorzy Kultury: Dorota Masłowska, Ryszard Poznakowski, Wilhelm Sasnal [online], www.polityka.pl, 2023 [dostęp 2023-01-18] (pol.).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 maja 2014 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2014 r. poz. 923).
- ↑ MKiDN – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online] [dostęp 2020-05-19] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Dorota Masłowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy). [dostęp 2021-04-09] .
- Dorota Masłowska odpowiadająca na pytania z cyklu Kwestionariusz Fahrenheita portalu Culture.pl w serwisie YouTube
- Część I wywiadu z Dorotą Masłowską, który ukazał się w telewizyjnym programie Xięgarnia w serwisie YouTube
- Część II wywiadu z Dorotą Masłowską, który ukazał się w telewizyjnym programie Xięgarnia w serwisie YouTube
- ISNI: 0000000078435128
- VIAF: 84498417
- LCCN: no2003020579
- GND: 128847794
- LIBRIS: ljx023p433pq5jw
- BnF: 14522481d
- SUDOC: 077394682
- SBN: UBOV864284
- NKC: kup20020000062304
- NTA: 268438102
- BIBSYS: 5094637
- CiNii: DA19863126
- PLWABN: 9810618823805606
- NUKAT: n2002086661
- J9U: 987007324993805171
- LNB: 000087892
- NSK: 000651078
- LIH: LNB:BQJG;=BA