Pełne imię i nazwisko |
Dimityr Duszkow Penew | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Data i miejsce urodzenia | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera seniorska[infobox 1] | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Dimityr Duszkow Penew (bułg. Димитър Душков Пенев, ur. 12 lipca 1945 w Mirowjane) – bułgarski piłkarz grający na pozycji obrońcy, reprezentant Bułgarii w latach 1966–1974, trener i działacz piłkarski.
Kariera piłkarska
Jest wychowankiem Lokomotiwu Sofia, w którego seniorskiej drużynie grał przez cztery sezony. W wieku dziewiętnastu lat, niedługo po zdobyciu mistrzostwa kraju z Lokomotiwem, przeniósł się do CSKA Sofia, gdzie występował aż do końca kariery. Przez trzynaście sezonów był liderem linii defensywnej CSKA; oprócz licznych nagród zespołowych, takich jak siedem tytułów mistrza Bułgarii, pięć Pucharów Armii Sowieckiej, a także pierwszego w historii klubu sukcesu międzynarodowego (półfinał Pucharu Europejskich Mistrzów Krajowych w sezonie 1966–1967), zdobył wiele wyróżnień indywidualnych, m.in. dwukrotnie został wybrany na najlepszego piłkarza roku w kraju.
Należy do jednego z lepszych pokoleń w historii bułgarskiej piłki nożnej (jest rówieśnikiem m.in. Christo Bonewa, Georgi Asparuchowa, Dobromira Żeczewa i Petyra Żekowa); podobnie jak wielu innych jego kolegów na przełomie lat 60. i 70. odnosił sukcesy nie tylko w barwach klubowych, ale również zanotował wiele udanych występów z reprezentacją. W 1966 Bułgarzy po raz pierwszy w historii wywalczyli awans do mistrzostw świata, ponadto byli obecni na dwu kolejnych turniejach (za każdym razem odpadali po rundzie grupowej). Penew brał udział w każdym z tych trzech mundiali i na każdym był podstawowym zawodnikiem (wystąpił we wszystkich dziewięciu meczach, w ośmiu od pierwszej do ostatniej minuty).
Łącznie w kadrze zagrał dziewięćdziesiąt razy i do 1996 był rekordzistą pod względem liczby spotkań w reprezentacji.
Kariera szkoleniowa
1985–1991: CSKA Sofia
Po zakończeniu piłkarskiej kariery rozpoczął pracę szkoleniową w CSKA. W 1985 został pierwszym trenerem tego klubu; w ciągu kolejnych pięciu sezonów z drużyną, w której grali m.in. Christo Stoiczkow, Trifon Iwanow i Emił Kostadinow, trzykrotnie triumfował w rozgrywkach o mistrzostwo kraju, a także zanotował kilka sukcesów międzynarodowych. W sezonie 1988–1989 doprowadził CSKA do półfinału Pucharu Zdobywców Pucharów, a rok później do ćwierćfinału Pucharu Europy Mistrzów Klubowych.
1991–1996: Reprezentacja Bułgarii
Udana praca w klubie otworzyła mu w 1991 drogę do reprezentacji. Z piłkarzami, z których wielu występowało wcześniej w prowadzonym przez niego CSKA, awansował po ośmioletniej przerwie do mistrzostw świata (mundial 1994), na których następnie jego podopieczni po ograniu m.in. Argentyny, Meksyku i Niemiec, zajęli czwarte miejsce.
Bułgarzy doszli tak wysoko, mimo iż przez cały turniej ich reprezentacja wstrząsana była konfliktami wewnętrznymi. Dziennikarze wielokrotnie opisywali kłótnie między liderami (Stoiczkowem, Leczkowem i Kostadinowem) i bierność trenera Penewa, który nie potrafił ich ze sobą pogodzić[1]. Selekcjoner wywołał też wiele kontrowersje wśród amerykańskich komentatorów, którzy przyłapali go na paleniu papierosów w czasie meczu, co w Stanach Zjednoczonych było surowo zabronione[2]. Penew przeprosił, dodając: "Czy możecie sobie wyobrazić niepalącego trenera na ławce? Ja też gram w piłkę w swoim umyśle, a palenie wyraża moje zaangażowanie w to, co robię". Innym razem zachowanie trenera nie spodobało się dziennikarzom, kiedy przed meczem o trzecie miejsce ze Szwecją Penew odmówił wzięcia udziału w konferencji prasowej[3].
Dwa lata później po raz pierwszy w historii zagrali na mistrzostwach Europy. Chociaż Penew jest współautorem największych sukcesów w historii bułgarskiej piłki reprezentacyjnej, to wielokrotnie był krytykowany za zbytnią uległość wobec piłkarzy, przymykanie oko na ich kaprysy oraz kłótnie (m.in. brak reakcji na ostry spór Stoiczkowa z Iwanowem o opaskę kapitana). Zdaniem wielu komentatorów skład był ustalany w porozumieniu z piłkarzami, którzy wybierali sobie swoich partnerów na boisku[4]. Także niektórzy piłkarze, jak Stoiczkow, publicznie podważali umiejętności trenera i jego wpływ na drużynę w czasie udanego mundialu 1994[5].
Po rozstaniu z kadrą Penew pracował w CSKA: jako trener i dyrektor sportowy, oraz w Chinach. Co jakiś czas jego nazwisko pojawiało się w kontekście ponownego objęcia reprezentacji. Na przykład latem 1999 dziennikarze sugerowali, że Penew może zastąpić Dimityra Dimitrowa w połowie eliminacji do Euro 2000[6].
2007: Reprezentacja Bułgarii
Po niespodziewanej dymisji Christo Stoiczkowa z funkcji trenera kadry w kwietniu 2007 został menedżerem reprezentacji przy tymczasowym selekcjonerze Stanimirze Stoiłowie. Stoiłow wygrał dwa mecze w eliminacjach do Euro 2008, ale odmówił podpisania długoterminowego kontraktu.
Prezes BFS, dawny podopieczny Penewa z kadry, Borisław Michajłow w porozumieniu z piłkarzami[7] wybrał właśnie Penewa na nowego selekcjonera[8]. Jednak po przegranych eliminacjach do mistrzostw, w których Bułgarzy ulegli Holandii i zremisowali z Albanią, postanowiono nie przedłużać z nim kontraktu.
Od 2008: powroty do CSKA Sofia
10 lipca 2008 po raz trzeci w karierze został trenerem CSKA Sofia[9]. W marcu 2009 otrzymał wymówienie po tym, jak CSKA odpadł z ćwierćfinału Pucharu Bułgarii po porażce z Pirinem 1922 Błagojewgrad[10].
Półtora roku później ponownie przyjął – po raz czwarty – propozycję prowadzenia CSKA po tym, jak po dwu miesiącach zrezygnował Ioan Andone. Formalnie pierwszym trenerem był Adałbert Zafirow, a Penew pełnił funkcje "trenera-koordynatora". Jednak Zafirow nie posiadał licencji szkoleniowej UEFA, więc do protokołu wpisywany był ten drugi[11]. Po zakończeniu sezonu, w którym CSKA zdobył wicemistrzostwo kraju, Penew został honorowym prezesem klubu[12].
Jednak nie wytrzymał na tym – symbolicznym – stanowisku długo. Według mediów od dawna wywierał presję na zwolnienie trenera CSKA, Milena Radukanowa. Tak się stało w październiku 2011; Radukanow mimo dobrych wyników w lidze otrzymał wymówienie. Jego miejsce zajął Penew[13]. Jednak pół roku później po ligowej porażce 0:2 z Czernomorcem Burgas został poproszony o odejście z funkcji trenera. Pozostał jednak prezesem honorowym. Kiedy odchodził, CSKA zajmował trzecie miejsce w lidze[14].
Życie prywatne
Jest wujem Ljubosława Penewa.
Sukcesy
Kariera piłkarska
|
Kariera szkoleniowa
|
Przypisy
- ↑ KG. Kłótnia po bułgarsku, "Rzeczpospolita", 24 czerwca 1994.
- ↑ KG. Palacz Penew, "Rzeczpospolita", 25 czerwca 1994.
- ↑ MŻ. Kronika mistrzostw, "Rzeczpospolita", 18 lipca 1994.
- ↑ O liście zarzutów wobec Penewa po Euro 1996 pisała Tania Wasilewa w artykule "Wczoraj Penew, dzisiaj Bonew", w: "Piłka Nożna", nr 34, 20 sierpnia 1996, s. 22-23.
- ↑ Stoiczkow powiedział: "W naszym sukcesie nie ma żadnej jego [Penewa] zasługi. Marny z niego taktyk, jeszcze gorszy psycholog. Miał po prostu dobrych zawodników". Zob. R.Błoński. Wściekły byk. "Gazeta Wyborcza", 4.09.1998.
- ↑ KG. Stoiczkow i inni. "Rzeczpospolita", 2 czerwca 1999.
- ↑ Berbatow: Penew to właściwy człowiek na stanowisko selekcjonera. Za kandydaturą Penewa opowiedzieli się również Martin Petrow i Stilijan Petrow.
- ↑ Penew po raz drugi selekcjonerem kadry.
- ↑ Penew trenerem CSKA Sofia (Dostęp 23 kwietnia 2011)
- ↑ Penew zwolniony z CSKA.
- ↑ Novinite: Bulgaria Legend Penev Returns to CSKA Sofia Bench (Dostęp 25 kwietnia 2011)
- ↑ Sportal.bg: Представят Павел Дочев за треньор на ЦСКА на 1 юли - Димитър Пенев става президент. football.sportal.bg. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-12)]. (Dostęp 10 kwietnia 2010)
- ↑ Вечното дерби ще бъде мач номер 200 за Пената начело на ЦСКА (Dostęp 26 października 2011)
- ↑ UEFA.com: Mladenov returns for third stint at CSKA Sofia (Dostęp 1 kwietnia 2012)