Dierama
Ilustracja
Dierama igneum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

kosaćcowate

Rodzaj

Dierama

Nazwa systematyczna
Dierama K.H.E. Koch
Index Sem. Horto Bot. Berol. 1854 App.: 10. 1855[3]
Typ nomenklatoryczny

D. ensifolium K. H. E. Koch et Bouché[3]

Dierama pendulum
Dierama latifolium

Dierama – rodzaj roślin należący do rodziny kosaćcowatych (Iridaceae). Obejmuje 44 gatunki[4][5][4]. Rośliny te występują w naturze głównie w Afryce Południowej, między Półwyspem Przylądkowym a KwaZulu-Natal[4], nieliczne sięgają dalej na północ rosnąc w górach wschodniej Afryki po Etiopię[6][4]. Rosną w różnych siedliskach – od pęknięć w skałach, poprzez formacje trawiaste, wrzosowiskowe i zaroślowe po górskie mokradła[4]. Niektóre gatunki uprawiane są w klimacie ciepłym jako rośliny ozdobne. Są trwałe i niewymagające o ile rosną w miejscach słonecznych[4].

Morfologia

Pokrój
Byliny z bulwocebulami okrytymi włóknisto poszarpanymi okrywami, czasem tworzące zbite kępy i darnie. Pędy kwiatostanowe osiągają do 2 m wysokości[4].
Liście
Zwykle zimotrwałe, rzadziej zamierające zimą, dwurzędowe, wąskie, płaskie i sztywne, zwykle krótsze od pędów kwiatostanowych[4].
Kwiaty
U niektórych gatunków nieliczne, u innych liczne, zebrane w kłosokształtne, rozgałęzione kwiatostany, zwykle przewisające (kwiaty wzniesione tylko u D. plowesii[7]). Kwiaty wsparte są dwoma przysadkami, czasem srebrzystymi. Okwiat efektowny, bezwonny i barwny (najczęściej różowy, poza tym: czerwony, fioletowy, niebieski, jasnożółty lub biały). Sześć listków okwiatu podobnych jest wielkością, u dołu zrastają się w krótką rurkę. Pręciki są trzy. Zalążnia jest dolna, trójkomorowa, z nielicznymi zalążkami. Szyjka słupka pojedyncza, ale rozgałęzia się na trzy cienkie ramiona[4].
Owoce
Trójkomorowe, kulistawe i zwisające torebki zawierające okazałe nasiona[4].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Croceae, z podrodziny Crocoideae z rodziny kosaćcowatych (Iridaceae)[8].

Wykaz gatunków[5]
  • Dierama adelphicum Hilliard
  • Dierama ambiguum Hilliard
  • Dierama argyreum L.Bolus
  • Dierama atrum N.E.Br.
  • Dierama cooperi N.E.Br.
  • Dierama cupuliflorum Klatt
  • Dierama densiflorum Marais
  • Dierama dissimile Hilliard
  • Dierama dracomontanum Hilliard
  • Dierama dubium N.E.Br.
  • Dierama elatum N.E.Br.
  • Dierama erectum Hilliard
  • Dierama floriferum Hilliard
  • Dierama formosum Hilliard
  • Dierama galpinii N.E.Br.
  • Dierama gracile N.E.Br.
  • Dierama grandiflorum G.J.Lewis
  • Dierama igneum Klatt
  • Dierama insigne N.E.Br.
  • Dierama inyangense Hilliard
  • Dierama jucundum Hilliard
  • Dierama latifolium N.E.Br.
  • Dierama longistylum Marais
  • Dierama luteoalbidum I.Verd.
  • Dierama medium N.E.Br.
  • Dierama mobile Hilliard
  • Dierama mossii (N.E.Br.) Hilliard
  • Dierama nebrownii Hilliard
  • Dierama nixonianum Hilliard
  • Dierama pallidum Hilliard
  • Dierama parviflorum Marais
  • Dierama pauciflorum N.E.Br.
  • Dierama pendulum (L.f.) Baker
  • Dierama pictum N.E.Br.
  • Dierama plowesii Hilliard
  • Dierama pulcherrimum (Hook.f.) Baker
  • Dierama pumilum N.E.Br.
  • Dierama reynoldsii Verd.
  • Dierama robustum N.E.Br.
  • Dierama sertum Hilliard
  • Dierama trichorhizum (Baker) N.E.Br.
  • Dierama tyrium Hilliard
  • Dierama tysonii N.E.Br.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-03-03] (ang.).
  3. 1 2 Dierama. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 2. Perennials and annuals. London: Macmillan, 2002, s. 448. ISBN 0-333-74890-5.
  5. 1 2 Dierama. The Plant List. [dostęp 2019-03-03]. (ang.).
  6. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 294, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  7. ↑ Mark Hyde, Bart Wursten, Petra Ballings, Meg Coates Palgrave: Dierama K. Koch - Wandflowers. [w:] Flora of Zimbabwe [on-line]. 2002. [dostęp 2019-03-03].
  8. ↑ Genus: Dierama K. Koch. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2019-03-03].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.