 Herb diecezji | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba |
Banja Luka |
| Data powołania |
31 grudnia 1985 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Metropolia | |
| Katedra diecezjalna | |
| Biskup diecezjalny | |
| Biskup pomocniczy | |
| Biskup senior | |
| Dane statystyczne (2020) | |
| Liczba wiernych • odsetek wiernych |
27 661 |
| Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych |
62 |
| Liczba osób zakonnych |
126 |
| Liczba dekanatów |
6 |
| Liczba parafii |
48 |
| Powierzchnia |
16 457 km² |
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny  | |
 44°46′30,0″N 17°11′42,0″E/44,775000 17,195000 | |
| Strona internetowa | |
.svg.png.webp){kind=small}
Diecezja Banja Luka (łac.: Dioecesis Bania Lucensis, serbskochorwacki Banjalučka biskupija/Бањалучка бискупија) – katolicka diecezja bośniacka położona w zachodniej części kraju. Siedziba biskupa znajduje się w katedrze św. Bonawentury w Banja Luce.
Historia
Obszar dzisiejszej diecezji Banja Luka należał od czasów średniowiecza do diecezji zagrzebskiej. Wykaz parafii i kościołów z 1334 r. wspomina, iż na tym terytorium znajdowało się 48 kościołów. Kwitło też życie klasztorne, które reprezentował głównie zakon franciszkanów. Rozwój katolicyzmu został zahamowany w Bośni przez najazdy Turków, którym udało się podporządkować cały kraj w końcu XV w.[1]
Kolejne stulecia przyniosły fale represji wobec chrześcijan oraz masowe emigracje ludności do pobliskiej Chorwacji lub przejście na islam. Liczba katolików w Bośni pod koniec XVII w. wynosiła niespełna 50 tysięcy[2].
Zmianę sytuacji przyniósł dopiero XIX w. i pogrążanie się Turcji w kryzysie, który spowodował częściową liberalizację stosunków religijnych. Pozwoliło to na ponowną organizację struktury Kościoła katolickiego na obszarze Bośni i Hercegowiny. 5 lipca 1881 papież Leon XIII erygował archidiecezje sarajewską oraz diecezję Banja Luki, którą podporządkował tej pierwszej jako sufraganię[3].
Początkowo nowa diecezja liczyła 23 parafie i 36 tys. wiernych. Z czasem liczba ta wzrosła na skutek emigracji do Bośni Chorwatów, Polaków, Czechów, Niemców i Włochów i w 1910 r. liczyła 70 tys., a kilkanaście lat później już 129 tysięcy wiernych (1937).
W czasie II wojny światowej w wyniku okupacja i reżimu Ustaszy śmierć poniosło bardzo wielu wiernych, wśród których było wielu księży i zakonnic. Z powierzchni ziemi zniknęło blisko 1/3 parafii.
Kolejne pięćdziesięciolecie przyniosło odbudowę biskupstwa, którego liczba wiernych w 1991 r. wynosiła 120 tysięcy. Ostatnią tragiczną kartą w dziejach diecezji była wojna domowa w Bośni i Hercegowinie w latach 1992–1995.
Podział terytorialny
Diecezja Banja Luki skład się obecnie z sześciu dekanatów, w skład których wchodzi 48 parafii[4]:
- Dekanat Banja Luka – składa się z 10 parafii,
- Dekanat Prnjavorski – składa się z 6 parafii,
- Dekanat Livanjski – składa się z 10 parafii,
- Dekanat Bosansko-Gradiški – składa się z 5 parafii,
- Dekanat Bihaćki – składa się z 13 parafii,
- Dekanat Jajački – składa się z 4 parafii.
Biskupi
- ordynariusz – bp Željko Majić (nominat)
Patron
- św. Bonawentura (1217–1274) – teolog, filozof, scholastyk, doktor Kościoła, biskup, kardynał, ósmy generał franciszkanów.
Przypisy
- ↑ V. Čubrilović, Encyclopedia of Yugoslavia, t. II., Zagreb 1982, s. 94–95.
- ↑ List biskupa kraińskiego do papieża.
- ↑ Informacja na Catholic-hierarchy
- ↑ Podziała diecezji Banja Luka na dekanaty i parafie – dane z oficjalnej strony diecezji
Bibliografia
- Diecezja Banja Luki w bazie gcatholic.org (ang.) [dostęp 22.08.2018]
- Diecezja Banja Luki [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2018-08-22] (ang.).