Dicyclophora persica
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

selerowce

Rodzina

selerowate

Rodzaj

Dicyclophora

Gatunek

Dicyclophora persica

Nazwa systematyczna
Dicyclophora persica Boissier
Ann. Sci. Nat., Bot., sér. 3, 2: 91 (1844)[3]
Synonimy
  • Chamaesciadium persicum (Boiss.) M.Hiroe[3]

Dicyclophora persica Boiss. – gatunek rośliny z rodziny selerowatych (Apiaceae). Jest jedynym przedstawicielem monotypowego rodzaju Dicyclophora Boiss.[3] Gatunek występuje endemicznie w południowym Iranie, na obszarze południowego Farsu, Buszehru, południowo-wschodniego Chuzestanu, Hormozganu i południowo-zachodniego Beludżystanu[4].

Morfologia

Jednoroczna roślina zielna o omszonych pędach. Liście podwójnie lub potrójnie pierzastosieczne, jajowato-lancetowate w obrysie. Pokrywy i pokrywki duże, wąsko trójkątne, o białych brzegach. Kwiaty zebrane w baldach złożony. Zewnętrzne szypuły dłuższe od wewnętrznych. Środkowe baldaszki płone, fioletowo-czarne i maczugowate. Zewnętrzne baldaszki z położonym środkowo siedzącym kwiatem obupłciowym, otoczonym przez kilka kwiatów męskich. Kielich nieobecny. Płatki korony białe, zewnętrzne promieniste. Szyjki słupka długie i smukłe, podnoszące się, z zakrzywionymi wierzchołkami, u nasady zgrubiałe, podługowato-stożkowate (stylopodium). Owocami są gęsto omszone, nieco spłaszczone bocznie, gruszkowate rozłupnie, otoczone przez stwardniałe szypułki kwiatów męskich. Rozłupki okrągławe, z niepozornymi żeberkami. Karpofor obecny[5].

Biologia i ekologia

Siedlisko
Piaszczyste pustynie i zbocza górskie[5], na wysokości od 120 do 2000 m n.p.m.[4]
Cechy fitochemiczne
Części naziemne roślin z tego gatunku zawierają olejek eteryczny, składający się z 54 zidentyfikowanych związków chemicznych, w tym 31,5% α-pinenu, 28,7% β-ocymenu i 6,7% p-pymenu. Olejek silnie hamuje wzrost bakterii laseczki siennej, gronkowca złocistego i Staphylococcus epidermidis, a także wykazuje umiarkowane działanie bakteriobójcze wobec paciorkowca kałowego, pałeczki okrężnicy i pałeczki zapalenia płuc. Nie jest skuteczny wobec pałeczki ropy błękitnej[6].

Systematyka

Gatunek z monotypowego rodzaju Dicyclophora Boiss. z plemienia Echinophoreae w podrodzinie Apioideae w rodzinie selerowatych (Apiaceae)[7].

Izotypy gatunku są przechowywane w zielnikach Ogrodu Botanicznego w Genewie, Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu oraz Botanicznego Instytutu im. Komarowa w Petersburgu[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-24] (ang.).
  3. 1 2 3 Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-08-19]. (ang.).
  4. 1 2 K. Javidnia, R. Miri, M. Soltani, A. R. Khosravi. Constituents of the Essential Oil of Dicyclophora persica Boiss. from Iran. „Journal of Essential Oil Research”. 19 (6), s. 543–544, 2007-11. DOI: 10.1080/10412905.2007.9699326.
  5. 1 2 G.M. Plunkett: Apiaceae. W: Klaus Kubitzki, Joachim W. Kadereit, Volker Bittrich: The Families and Genera of Vascular Plants. T. 15: Flowering Plants. Eudicots: Apiales, Gentianales (except Rubiaceae). Berlin Heidelberg: Springer-Verlag, 2018, s. 123. DOI: 10.1007/978-3-319-93605-5. ISBN 978-3-319-93605-5. (ang.).
  6. ↑ Peyman Salehi, Ali Sonboli, Fatemeh Mohammadi. Composition and Antimicrobial Activity of the Essential Oil of Dicyclophora persica Boiss. from Iran. „Zeitschrift für Naturforschung”. 61 c (5-6), s. 315–318, 2006-06-01. DOI: 10.1515/znc-2006.
  7. ↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-08-19]. (ang.).
  8. ↑ Global Plants. JSTOR. [dostęp 2021-08-19].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.