Taniec dengaku w chramie Ōji w Tokio (2014)
Binzasara

Dengaku (jap. 田楽; polna muzyka) – historyczna, rytualna muzyka i tańce prezentowane w chramach shintō i świątyniach buddyjskich[uwaga 1], u swojego zarania tańce ludowe, związane z kultem płodności i modlitwą do bóstw (kami) opiekuńczych pól o obfite zbiory[1][2].

Był to rodzaj przedstawienia muzycznego, wywodzącego się z ceremonii sadzenia ryżu (ta-asobi). Dziewczęta (sa-otome) śpiewały pieśni, sadząc młode pędy. Towarzyszyła im muzyka fletów, bębnów i drewnianych instrumentów sasara (binzasara) zbudowanych z drewnianych klocków. Obrzędy te odbywały się w okresie pierwszej pełni księżyca nowego roku księżycowego. W późniejszym okresie pojawili się profesjonalni muzycy zwani dengaku-hōshi i rozrywka rozkwitła, ale w kolejnych okresach została zastąpiona przez sarugaku i nō (nōgaku)[3][4].

Sarugaku i dengaku rozwijały się w XI wieku równolegle, wywierając na siebie wzajemnie wpływ. Wykonawcy dengaku przejęli m.in. akrobatykę z sarugaku, a aktorzy sarugaku przyswoili sobie „tańce polne”. Z dokumentów okresu rozkwitu teatru nō wiadomo, że aktorzy obu tych gatunków występowali z podobnym repertuarem składającym się głównie z „naśladowania” oraz pieśni i tańców określanych z czasem terminem nō ('umiejętność'). Modernizacja sarugaku przez aktora i dramatopisarza Kan’amiego (1333–1384) oraz zainteresowanie tą sztuką ze strony sioguna Yoshimitsu Ashikagi (1358–1408) spowodowały w 1374 roku spadek popularności dengaku no nō[5].

Znane wykonania dengaku można dziś oglądać jedynie na lokalnych festiwalach m.in. w chramach shintō Asakusa-jinja w Tokio oraz w Nachi-taisha w prefekturze Wakayama[3][4].

Uwagi

  1. ↑ W piśmiennictwie polskim dot. Japonii przyjęto słowo „chram” jako tłumaczenie jinja (shintō), a słowo „świątynia” – buddyjskiej tera (o-tera). Podobnie jest w innych językach, w tym w języku angielskim: jinja → „shrine”, tera → „temple”.

Przypisy

  1. ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 194. ISBN 4-7674-2015-6.
  2. ↑ 新明解国語辞典. Tokyo: Sanseido Co., Ltd., 2018, s. 1043. ISBN 978-4-385-13107-8.
  3. 1 2 Dengaku. Kokugakuin University. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
  4. 1 2 Ta-asobi. Kokugakuin University. [dostęp 2022-05-14]. (ang.).
  5. ↑ Mikołaj Melanowicz: Historia literatury japońskiej. Warszawa: PWN, 2012, s. 166. ISBN 978-83-01-17214-5.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.