Budowa neuronu

Dendryt (od gr. δένδρον déndron, drzewo) – cylindryczna wypustka cytoplazmatyczna, która stanowi przedłużenie ciała komórki nerwowej. Dendryty zazwyczaj występują licznie, tworząc drzewo dendrytyczne. Ich ułożenie i ilość to cechy typowe dla danego neuronu.

Budowa

Dendryty osiągają długość do 1 mm[1]. Rozgałęziają się na całej swojej długości, a w miarę oddalenia od somy zmniejsza się ich średnica. Są otoczone błoną komórkową składającą się z mikrotubuli, neurofilamentów i cytosolu, pod którą znajduje się cytoplazma[2]. Ze względu na to, że dendryty stanowią przedłużenie ciała komórki, można w nich znaleźć organelle tam występujące: mitochondria, siateczka śródplazmatyczna szorstka, aparat Golgiego, rybosomy. W niektórych neuronach dendryty są pokryte cienkimi tworami, zwanymi kolcami dendrytycznymi, na których szczycie tworzą się synapsy z innymi neuronami. Komórki nerwowe mające kolce nazywane są neuronami kolczastymi, a te bez nich neuronami bezkolcowymi[1]. Rozgałęzienia dendrytowe mogą rozrastać się lub kurczyć. Alkohol wpływa szkodliwie na wzrost dendrytów; w podeszłym wieku zaś dochodzi do skrócenia i zmniejszenia liczby tych rozgałęzień.[3] Psychodeliki serotoninergiczne, takie jak psylocybina, LSD czy DMT zdają się wywoływać szybki i trwały wzrost dendrytów w korze przedczołowej, utrzymujący się długotrwale, co potencjalnie wiąże się ze wzrostem adaptacji synaptycznej. [4][5][6]

Funkcje

Dendryty są wyspecjalizowane w odbieraniu bodźców i przesyłaniu sygnałów do ciała komórkowego, które integruje dochodzące sygnały.[7] Impulsy nerwowe są przewodzone wzdłuż błony komórkowej. Wytwarzając połączenia z innymi neuronami i przewodząc impulsy, dendryty pełnią funkcje integrujące czynności wielu komórek nerwowych. Pojedyncze, długie dendryty nerwów rdzeniowych przewodzą impulsy elektryczne wzbudzone bodźcami czuciowymi do ciał komórkowych neuronów czuciowych[2]. Dendryty znacznie zwiększają powierzchnię komórek nerwowych - stanowią do 90% powierzchni wielu neuronów[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 3 A. Longstaff, Krótkie wykłady. Neurobiologia.
  2. 1 2 Wojciech Sawicki, Histologia.
  3. ↑ Aleksander Michajlik, Witold Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka.
  4. ↑ Ling-Xiao Shao i inni, Psilocybin induces rapid and persistent growth of dendritic spines in frontal cortex in vivo, „Neuron”, 109 (16), 2021, 2535–2544.e4, DOI: 10.1016/j.neuron.2021.06.008, ISSN 1097-4199, PMID: 34228959, PMCID: PMC8376772 [dostęp 2023-12-25].
  5. ↑ Cato M.H. de Vos, Natasha L. Mason, Kim P.C. Kuypers, Psychedelics and Neuroplasticity: A Systematic Review Unraveling the Biological Underpinnings of Psychedelics, „Frontiers in Psychiatry”, 12, 2021, s. 724606, DOI: 10.3389/fpsyt.2021.724606, ISSN 1664-0640, PMID: 34566723, PMCID: PMC8461007 [dostęp 2023-12-25].
  6. ↑ Neil K. Savalia, Ling-Xiao Shao, Alex C. Kwan, A Dendrite-Focused Framework for Understanding the Actions of Ketamine and Psychedelics, „Trends in Neurosciences”, 44 (4), 2021, s. 260–275, DOI: 10.1016/j.tins.2020.11.008, ISSN 1878-108X, PMID: 33358035, PMCID: PMC7990695 [dostęp 2023-12-25].
  7. ↑ Eldra P. Solomon, Linda R. Berg, Diana W. Martin, Biologia.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.