Dendrocopos
Koch, 1816[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – dzięcioł płowy (D. macei)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzięciołowe

Podrząd

dzięciołowce

Nadrodzina

Picoidea

Rodzina

dzięciołowate

Podrodzina

dzięcioły

Plemię

Melanerpini

Rodzaj

Dendrocopos

Typ nomenklatoryczny

Picus major Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki

12 gatunków – zobacz opis w tekście

Dendrocopos – rodzaj ptaków z podrodziny dzięciołów (Picinae) w obrębie rodziny dzięciołowatych (Picidae). obrębie

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji i północno-zachodniej Afryce[7].

Morfologia

Długość ciała 16–35 cm; masa ciała 23–158 g[7].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku niemiecki entomolog, arachnolog, akarolog i ostrakodolog Carl Ludwig Koch w publikacji własnego autorstwa poświęconej zoologii[1]. Koch wymienił kilka gatunków – Picus major Linnaeus, 1758, Picus medius Linnaeus, 1758, Picus minor Linnaeus, 1758 i Picus tridactylus Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus major Linnaeus, 1758 (dzięcioł duży)[8].

Etymologia

  • Dendrocopos: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; κοπος kopos ‘uderzający’, od κοπτω koptō ‘uderzać’[9].
  • Dendrodromas: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; δρομας dromas ‘biegacz’, od τρεχω trekhō ‘biec’[10]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Picus leucotos Bechstein, 1802.
  • Hypopicus: gr. ὑπο hupo ‘pod, poniżej’; późnogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’[11]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Picus hyperythrus Vigors, 1831, Picus cathpharius Blyth, 1843 i Picus (Dendrocopus) darjellensis Blyth, 1845 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus hyperythrus Vigors, 1831[12].
  • Pipripicus: zbitka wyrazowa nazwy gatunkowej Picus Pipra Pallas, 1811[uwaga 2] (por. gr. πιπρα pipra ‘mały niezidentyfikowany ptak’; późnogr. πικος pikos ‘dzięcioł’, od łac. picus ‘dzięcioł’)[13]. Gatunek typowy: Bonaparte wymienił kilka gatunków – Picus leucotos Bechstein, 1802, Picus uralensis[uwaga 3] Malherbe, 1861, Picus medius Linnaeus, 1758 i Picus minor Linnaeus, 1758 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus leucotos Bechstein, 1802[12].
  • Dendrotypes: gr. δενδρον dendron ‘drzewo’; τυπτω tuptō ‘uderzyć’[14]. Gatunek typowy: autorzy wymienili kilka gatunków – Picus macei Vieillot, 1818, Picus analis Horsfield, 1824 (= Picus minor Linnaeus, 1758) i Dendrotypes nesiotes Cabanis & F. Heine, Sr., 1863 (= Picus canicapillus Blyth, 1845) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Picus macei Vieillot, 1818[15].
  • Xylurgus: gr. ξυλον xulon ‘drzewo, drewno’; -ουργος -ourgos ‘pracownik’, od εργον ergon ‘praca’, od εργω ergō ‘wykonywać pracę, pracować’[16].
  • Sapheopipo: gr. σαφης saphēs, σαφεος sapheos ‘odrębny’; πιπω pipō ‘dzięcioł’[17]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Picus noguchii Seebohm, 1887.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:

  • Dendrocopos hyperythrus (Vigors, 1831) – dzięcioł rdzawobrzuchy
  • Dendrocopos macei (Vieillot, 1818) – dzięcioł płowy
  • Dendrocopos analis (Bonaparte, 1850) – dzięcioł pręgosterny
  • Dendrocopos atratus (Blyth, 1849) – dzięcioł birmański
  • Dendrocopos darjellensis (Blyth, 1845) – dzięcioł żółtouchy
  • Dendrocopos leucopterus (Salvadori, 1871) – dzięcioł białoskrzydły
  • Dendrocopos major (Linnaeus, 1758) – dzięcioł duży
  • Dendrocopos himalayensis (Jardine & Selby, 1831) – dzięcioł himalajski
  • Dendrocopos assimilis (Blyth, 1849) – dzięcioł pakistański
  • Dendrocopos syriacus (Hemprich & Ehrenberg, 1833) – dzięcioł białoszyi
  • Dendrocopos leucotos (Bechstein, 1802) – dzięcioł białogrzbiety
  • Dendrocopos noguchii (Seebohm, 1887) – okinawiak

Uwagi

  1. ↑ Nazwa zastępcza dla Hypopicus Bonaparte, 1854 ze względu na puryzm.
  2. ↑ Synonim Dryobates minor.
  3. ↑ Podgatunek P. leucotos.

Przypisy

  1. 1 2 C.L. Koch: System der baierischen Zoologie: zum Gebrauch als Taschenbuch. Nürnberg: in Kommission bei der Steinischen Buchhandlung, 1816, s. 72. (niem.).
  2. ↑ J.J. Kaup: Skizzirte Entwickelungs-Geschichte und natürliches System der europäischen Thierwelt: Erster Theil welcher die Vogelsäugethiere und Vögel nebst Andeutung der Entstehung der letzteren aus Amphibien enthält. Darmstadt: In commission bei Carl Wilhelm Leske, 1829, s. 136. (niem.).
  3. 1 2 Ch.L. Bonaparte. Conspectus Volucrum Zygodactylorum. „Ateneo Italiano”. 2, s. 123, 1854. (łac.).
  4. ↑ Cabanis i Heine 1863 ↓, s. 46.
  5. ↑ Cabanis i Heine 1863 ↓, s. 50.
  6. ↑ E. Hargitt: Catalogue of the Birds in the British Museum. Cz. 18: Picariae. London: Printed by order of the Trustees, 1890, s. 378. (ang.).
  7. 1 2 D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Woodpeckers (Picidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, DOI: 10.2173/bow.picida1.01 [dostęp 2020-10-06] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  8. ↑ G.R. Gray: A list of the genera of birds: with their synonyma an indication of the typical species of each genus. London: R. and J.E. Taylor, 1840, s. 54. (ang.).
  9. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrocopos [dostęp 2024-02-11].
  10. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrodromas [dostęp 2024-02-11].
  11. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Hypopicus [dostęp 2024-02-11].
  12. 1 2 G.R. Gray: Catalogue of the genera and subgenera of birds contained in the British Museum. London: The Trustees, 1855, s. 91. (ang.).
  13. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Pipripicus [dostęp 2024-02-11].
  14. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Dendrotypes [dostęp 2024-02-11].
  15. ↑ C.J. Sundevall: Conspectum avium picinarum. Stockholm: Samson & Wallin, 1866, s. 115. (łac.).
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Xylurgus [dostęp 2024-02-11].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Sapheopipo [dostęp 2024-02-11].
  18. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek, M. Kuziemko: Plemię: Melanerpini Gray,GR, 1846 (wersja: 2023-12-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-02-11].

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.