Demetriusz z Faleronu

Δημήτριος ο Φαληρεύς

Posąg Demetriusza z Faleronu w Bibliotheca Alexandrina w Aleksandrii
Data urodzenia	ok. 350
Data śmierci	283 p.n.e.
Zawód, zajęcie	filozof, polityk, pisarz i retor grecki

Demetriusz z Faleronu a. Demetrios z Faleronu (ur. ok. 350, zm. 283 p.n.e.) – filozof, polityk, pisarz i retor grecki, uczeń Arystotelesa i Teofrasta z Eresos.

Życiorys

Był synem Fanostratosa, niewolnika.

Od 325 p.n.e. Demetriusz brał czynny udział w życiu publicznym Aten. Jako zwolennik Macedonii i przyjaciel Fokiona, po jego śmierci w 319 p.n.e., był zmuszony uciekać z miasta. W 317 p.n.e. został mianowany przez Kassandra archontem Aten i rządził miastem przez 10 lat. Rządy jego przebiegały w duchu umiarkowanej oligarchii, a wspierane były przez macedoński garnizon stacjonujący w Pireusie. Okres ten jednak był dla miasta tak pomyślny, że Ateńczycy w podzięce wystawili mu 360 brązowych posągów, jak pisał jego biograf Diogenes Laertios.

Wygnany z ojczyzny w połowie czerwca 307 p.n.e. przez wrogiego Kassandrowi Demetriusza I Poliorketesa, który zajął Ateny, udał się początkowo do Teb, a następnie w 296 p.n.e. na dwór Ptolemeusza I w Aleksandrii, gdzie poświęcił się literaturze, przeszczepiając filozofię perypatetyczną. Prawdopodobnie to on zainspirował Ptolemeusza I do stworzenia Muzeum Aleksandryjskiego i Biblioteki Aleksandryjskiej, współuczestniczył także przy ich zakładaniu, m.in. ofiarowując bibliotece na początek własne książki.

Po śmierci Ptolemeusza I, wygnany został przez jego następcę Ptolemeusza II do Górnego Egiptu, gdzie zmarł w Busiris, ukąszony przez żmiję.

Według świadectwa Diogenesa Laertiosa pozostawił 50 różnorodnych prac. Był autorem licznych dzieł z zakresu polityki, filozofii, krytyki literackiej, gramatyki i retoryki. Do naszych czasów dotrwały zaledwie fragmenty, pisane stylem barwnym, jasnym, lecz już wyraźnie schyłkowym.

Demetriusz z Faleronu uchodzi za ostatniego wielkiego mówcę attyckiego, był sławiony przez Cycerona i Kwintyliana.

Bibliografia

• PiotrP. Iwaszkiewicz PiotrP., WiesławW. Łoś WiesławW., MarekM. Stępień MarekM., Władcy i wodzowie starożytności. Słownik, Warszawa: WSiP, 1998, s. 119, ISBN 83-02-06971-X, OCLC 69568159 .
• Krawczuk A. (red.) - „Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych”, Oficyna Wydawnicza FOGRA, Warszawa 2005, s. 241, ISBN 83-85719-84-9.
• AdamA. Łukaszewicz AdamA., Egipt Greków i Rzymian, Warszawa: Książka i Wiedza, 2006, s. 44,53, ISBN 83-05-13452-0, OCLC 749183387 .
• Piszczek Z. (red.) - „Mała encyklopedia kultury antycznej”, PWN, Warszawa 1983, s. 182, ISBN 83-01-03529-3.
• GuyG. Rachet GuyG., Słownik cywilizacji greckiej, EwdoksiaE. Papuci-Władyka (tłum.), Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 2006, s. 91, ISBN 83-7132-919-9, ISBN 978-83-7132-919-7, OCLC 749560502 .
• (ang.) ”Życie Demetriusza” w: Diogenes Laertius - „Żywoty i poglądy słynnych filozofów”; .