Pokrój oraz: a. liść, b. młody sporofit, c. puszka, d. puszka w stanie suchym, e. fragment perystomu | |
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
długoszyj piłkowany |
Nazwa systematyczna | |
Tayloria serrata (Hedw.) Bruch & Schimp. Bryol. Eur. 3: 204. 284 (fasc. 23–24 Monogr. 6. 1) 1844[3] |
Długoszyj piłkowany (Tayloria serrata (Hedw.) Bruch & Schimp.) – gatunek mchu należący do rodziny podsadnikowatych (Splachnaceae Grev. & Arn.). W Polsce rzadki, objęty ochroną.
Rozmieszczenie geograficzne
Najczęściej występujący gatunek z rodzaju Tayloria. Występuje głównie w Europie, najbardziej pospolity jest w całej Fennoskandii i w Alpach (do wys. 2600 m n.p.m.). Poza Europą gatunek stwierdzano w Ameryce Północnej (m.in. we wschodniej Kanadzie), w Azji (bardzo rzadko) oraz w Afryce (w wysokich położeniach górskich – na Ruwenzori rośnie na wys. 3500 m n.p.m. – jest to najwyżej położone stanowisko T.serrata). W Polsce jest rzadkim gatunkiem górskim (Sudety, Karpaty Zachodnie). W Tatrach gatunek był stwierdzany na wysokości od 830 do 1890 m n.p.m. Poza górami rośnie w kilku reliktowych miejscach na niżu (Polska Środkowa i Północna).
Morfologia
- Pokrój
- Darnie dość gęste, zielone.
- Budowa gametofitu
- Łodyżka o wysokości 0,5-3 cm, u dołu okryta czerwonobrązowymi chwytnikami. Listki jajowato-łopatkowate, najszersze w pobliżu środka, zbiegające w krótki kończyk. Żebro najczęściej kończy się przed szczytem listka.
- Budowa sporofitu
- Puszka o dług. 3 mm, brązowa, z purpurowym perystomem. Seta o długości ok. 3 cm, żółtoczerwona.
- Pokrój
- Listek
- Puszki
- Zarodniki
Ekologia
Rośnie w miejscach wilgotnych i zacienionych, na podłożu organicznym pochodzenia zwierzęcego (miejsca przesiąknięte odchodami przeżuwaczy) oraz na rozkładających się roślinach (niekiedy na humusie) i na gnijących pniakach.
Ochrona
W latach 2004–2014 roślina objęta w Polsce ochroną ścisłą, od 2014 r. znajduje się pod ochroną częściową[4].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ B. Goffinet , W.R. Buck , Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2017-02-11] (ang.).
- ↑ Tayloria serrata (Hedw.) Bruch & Schimp.. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-02-12]. (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
Bibliografia
- Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 172. ISBN 83-7227-061-9.
- Ryszard Ochyra, Piotr Szmajda: Atlas rozmieszczenia geograficznego mchów w Polsce. T. 7. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera Polskiej Akademii Nauk, 1991, s. 7-11. ISBN 83-232-0432-2.
- Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. I. Warszawa: PWN, 1957, s. 317-318.