Dębik ośmiopłatkowy | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
dębik | ||
Nazwa systematyczna | |||
Dryas L. Sp. Pl. 501. 1753[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
Dryas octopetala L.[3] | |||
Synonimy | |||
| |||
Zasięg | |||
Dębik (Dryas L.) – rodzaj roślin z rodziny różowatych. Należy do niego 11 gatunków[4], według niektórych ujęć – 15[5]. Rośliny te występują w arktycznych i alpejskich rejonach półkuli północnej[6]. Mają znaczny udział pod względem pokrycia i biomasy w zbiorowiskach roślinnych tundry[5]. W florze Polski występuje tylko jeden gatunek – dębik ośmiopłatkowy[7].
Morfologia
- Pokrój
- Niskie, płożące się krzewinki[8] o drewniejących, płożących pędach osiągających od 0,1 do 2,3 m długości. Pędy rozgałęziają się, tworząc mniej lub bardziej zwarte kępy lub darnie. Kora początkowo zielona, w drugim roku czerwienieje i brązowieje[5].
- Liście
- Trwałe, pojedyncze, tylko u D. drummondii czasem z jednym lub dwoma listkami w dolnej części blaszki. Przylistki trwałe, wąskolancetowate, całobrzegie, rzadko z 1–2 ząbkami. Liście osadzone na ogonku. Blaszka lancetowata, eliptyczna do jajowatej o długości od 0,2 do ok. 4 cm. Na powierzchni gładka lub pomarszczona. Całobrzega lub ząbkowana, piłkowana, czasem podwinięta. Od spodu zwykle owłosiona lub kutnerowata, z wierzchu gładka lub z pojedynczymi włoskami[5].
- Kwiaty
- Wznoszące się na głąbiku, pojedyncze, obupłciowe. Bez przysadek. Korona o średnicy od 13 do 29 mm, hypancjum o średnicy 3–15 mm, od zewnątrz wełnisto owłosione. Kielich z 8–10 działkami, wzniesionymi lub rozpostartymi, równowąskimi do jajowatych. Płatków 8–10 (rzadko więcej), u niektórych gatunków są trwałe, najczęściej białe lub kremowe, rzadko żółte, kształtu owalnego do jajowatego. Krótszych od płatków pręcików jest od 50 do 130. Owocolistków jest od 60 do 150[5].
- Owoce
- Skupione niełupki, zwykle w liczbie od 20 do 40 o długości od 0,8 do 3,5 mm, gładkie lub okryte krótkimi, białymi włoskami[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)
Rodzaj należący do podrodziny Dryadoideae, rodziny różowatych (Rosaceae Juss.), rzędu różowców, kladu różowych w obrębie okrytonasiennych[9][2].
- Pozycja w systemie Reveala (1993-1999)
Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa różowe (Rosidae Takht.), nadrząd Rosanae Takht., rząd różowce (Rosales Perleb), podrząd Rosineae Erchb., rodzina różowate (Rosaceae Juss.), podrodzina Dryadoideae (Lam. & DC.) Sweet, plemię Dryadeae Lam. & DC., podplemię Dryadinae Torr. & A. Gray, rodzaj dębik (Dryas L.)[10].
- Dryas ajanensis Juz.
- Dryas alaskensis Porsild
- Dryas × chamissonis Spreng. ex Juz.
- Dryas drummondii Richardson ex Hook. – dębik Drummonda
- Dryas grandis Juz.
- Dryas hookeriana Juz.
- Dryas incisa Juz.
- Dryas integrifolia Vahl – dębik całolistny
- Dryas × lewinii Rouleau
- Dryas octopetala L. – dębik ośmiopłatkowy
- Dryas oxyodonta Juz.
- Dryas sumneviczii Serg.
- Dryas viscosa Juz.
Zobacz też
- późny glacjał: młodszy dryas, starszy dryas, najstarszy dryas – nazwy faz pochodzące od dębika ośmiopłatkowego
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- 1 2 Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-23] (ang.).
- 1 2 3 Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-01-30].
- 1 2 Dryas L.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-11-19].
- 1 2 3 4 5 6 Joshua C. Springer, Bruce D. Parfitt: Dryas Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-08].
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 72, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ Dryas Linnaeus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2016-01-08].
- ↑ D. Potter i inni, Phylogeny and classification of Rosaceae, „Plant Systematics and Evolution”, 266, 2007, s. 5–43, DOI: 10.1007/s00606-007-0539-9 .
- ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Dryas. The Compleat Botanica. [dostęp 2009-01-30]. (ang.).
- ↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 73. ISBN 978-83-925110-5-2.