Państwo | |
---|---|
Nazwa systematyczna |
Quercus robur |
Obwód |
990 cm |
Położenie na mapie gminy Tolkmicko | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego | |
Położenie na mapie powiatu elbląskiego | |
54°17′45″N 19°29′15″E/54,295833 19,487500 |
Dąb Bażyńskiego – dąb szypułkowy, pomnik przyrody, rośnie w miejscowości Kadyny nad Zalewem Wiślanym w województwie warmińsko-mazurskim.
Wymiary
Jedno z najstarszych drzew w Polsce (ok. 720 lat). Wymiary (stan na 2015 rok):
- obwód 1003 cm,
- wysokość 21 metrów.
Historia
Wiek dębu Bażyńskiego szacuje się na 700 lat, przy czym już 100 lat istniała przyziemna dziupla, w której za czasów Birknera z Elbląga mieściło się 11 żołnierzy. Imię dębu zmieniano kilkukrotnie. Sto lat temu nazywany był 1000-letnim Dębem Niemiec. Od 1898 r. zwany był dębem królewskim; w tym czasie właścicielem majątku w Kadynach był ostatni cesarz niemiecki Wilhelm II. Na zlecenie cesarza wybudowano stróżówkę, w której umundurowany strażnik dbał o bezpieczeństwo drzewa. W cieniu dębu przechadzali się w tym okresie m.in. cesarz z cesarzową Augustą Wiktorią, ich wnuk Ferdynand z księżniczką rosyjską Kirą i najznamienitsi goście z całej Europy. Po II wojnie dąb nazywano Dębem Kadyny. Sześć rosnących w szeregu obok potężnych dębów w wieku 300-350 lat symbolizowało sześciu synów księżniczki Kadyny, cudnej urody założycielki miejscowości, pochodzącej od władcy tych ziem Widewuta. Potem nazywany „Dębem Odrodzenia Polski”, obrał w końcu imię lokalnego bohatera narodowego Jana Bażyńskiego, dawnego właściciela Kadyn. Jan był rycerzem i politykiem, dzięki któremu znaczne obszary Prus przyłączone zostały za panowania Kazimierza Jagiellończyka do Korony.
Stan obecny
Stan zdrowotny drzewa nie jest najlepszy. Drzewo posiada głębokie dziuple, oraz duży stopień wypróchnienia, poważne ubytki pnia, korony. Taki stan rzeczy wiąże się m.in. z zanieczyszczeniem środowiska, spadkiem poziomu wód gruntowych, bliskością szosy (zasolenie zimą prowadzi do obumierania korzeni). Dąb wiele lat wzmacniała plomba betonowa, którą usunięto ok. 1994 roku w związku z rozwijaniem się na niej zagrzybienia do wewnątrz pnia. Dziuple zabezpieczone zostały siatkami przeciw gnieżdżeniu się ptaków.
Turystyka
- Koło dębu przebiega szlak turystyczny z Torunia do Olsztyna.
- Przy dębie rozpoczyna się leśna ścieżka przyrodniczo-historyczna Kadyński Las[1]
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Włodzimierz Wodzianicki Dąb Bażyńskiego – olbrzym z Kadyn (dostęp 31.10.2012). wiadomosci.drzewny.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
- Paweł Zarzyński , Robert Tomusiak , Krzysztof Borkowski , Drzewa Polski, Warszawa: PWN, 2016, ISBN 978-83-01-18438-4, ISBN 978-83-63895-68-6, OCLC 934696860 .
- Dąb Bażyńskiego – Kadyny