Czużyca
Ilustracja
Curculigo orchiodes
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

przyklękowate

Rodzaj

czużyca

Nazwa systematyczna
Curculigo J. Gaertner
Fruct. 1: 63. t. 16, f. 11. Dec 1788[3]
Typ nomenklatoryczny

C. orchiodes J. Gaertner[3]

Synonimy
  • Molineria Colla[4].
  • Franquevillea Zoll. ex Miq.
  • Heliacme Ravenna[5]

Czużyca (Curculigo Gaertn.) – rodzaj roślin należący do rodziny przyklękowatych (Hypoxidaceae), obejmujący około 20 gatunków występujących w strefie klimatu tropikalnego i subtropikalnego na wszystkich kontynentach[4]. W owocach występującej w Malezji i Wietnamie Curculigo latifolia wykryto białko kurkulinę 900 razy słodszą od sacharozy[6][7]. Ten sam gatunek dostarcza bardzo trwałych włókien[8].

Curculigo scorzonerifolia

Morfologia

Pokrój
Wieloletnie geofity ryzomowe, często z kłączem bulwiastym.
Liście
Odziomkowe, w liczbie kilku, siedzące lub ogonkowe. Blaszka liściowa zazwyczaj lancetowata, często fałdowana.
Kwiaty
Zebrane w kwiatostanach groniastych lub kłosowych wyrastających na głąbikach z kątów liści. Kwiaty obupłciowe lub jednopłciowe. Okwiat składa się z równych rozmiarami, okazałych listków, zwykle żółtej barwy. czasem u nasady zrastają się w krótką rurkę. Pręciki o bardzo krótkich nitkach zrośnięte są u nasady z listkami okwiatu. Zalążnia zwykle jest owłosiona, zawiera 2 lub więcej zalążków. Słupek kolumnowo wzniesiony, zakończony 3-dzielnym znamieniem.
Owoce
Jagoda, czasem zaostrzona na końcu jeśli rurka okwiatu zachowuje się na owocu. Nasiona są drobne[4].

Systematyka

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG IV z 2016)
Klad okrytonasienne, klad jednoliścienne (monocots), rząd szparagowce (Asparagales), rodzina przyklękowate (Hypoxidaceae)[2].
Gatunki[5]
  • Curculigo annamitica Gagnep.
  • Curculigo breviscapa S.C.Chen
  • Curculigo conoc Gagnep.
  • Curculigo disticha Gagnep.
  • Curculigo ensifolia R.Br.
  • Curculigo erecta Lauterb.
  • Curculigo maharashtrensis M.R.Almeida & S.Yadav
  • Curculigo orchioides Gaertn.
  • Curculigo pilosa (Schumach. & Thonn.) Engl.
  • Curculigo racemosa Ridl.
  • Curculigo savantwadiensis M.R.Almeida & S.Yadav
  • Curculigo scorzonerifolia (Lam.) Baker
  • Curculigo seychellensis Bojer ex Baker
  • Curculigo sinensis S.C.Chen
  • Curculigo tonkinensis Gagnep.

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. 1 2 Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2016-10-24] (ang.).
  3. 1 2 Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
  4. 1 2 3 Curculigo. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
  5. 1 2 Curculigo Gaertn.. aMonocot. [dostęp 2013-03-28]. (ang.).
  6. Barbara Hojden: Stevia rebaudiana - źródłem naturalnych substancji słodzących. [w:] Wiadomości Zielarskie 3/2000 [on-line]. Media Park SA. [dostęp 2013-03-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-05)]. (pol.).
  7. Yamashita H, Theerasilp S, Aiuchi T, Nakaya K, Nakamura Y, Kurihara Y. Purification and complete amino acid sequence of a new type of sweet protein taste-modifying activity, curculin. „J. Biol. Chem.”. 265 (26), s. 15770–15775, 1990.
  8. Rośliny kwiatowe 2. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 368, seria: Wielka Encyklopedia Przyrody. ISBN 83-7079-779-2.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.