Czesław Romiszewski
pułkownik
Data i miejsce urodzenia

18 sierpnia 1861
Borbuchy

Data i miejsce śmierci

2 stycznia 1940
Warszawa

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie

Jednostki

14 Ołoniecki Pułk Piechoty,
46 Dnieprowski Pułk Piechoty,
Samodzielny Korpus Straży Granicznej,
22 Brygada Izmailska,
27 Brygada Erywańska,
31 Brygada Amu-Daryjska,
28 Jelizawietpolska Brygada Straży Granicznej,
Samodzielny Dżebrailski Oddział Straży Granicznej

Późniejsza praca

Ministerstwo Skarbu Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu,
Ministerstwo Skarbu II RP,
Dyrekcja Ceł „Warszawa”,
Dyrekcja Ceł „Wilno”
Mazowiecki Inspektorat Okręgowy Straży Celnej

Odznaczenia
Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie)Order Świętej Anny III klasy (Imperium Rosyjskie)Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie)Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie)Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie)Order Świętego Włodzimierza III klasy (Imperium Rosyjskie)

Czesław Romiszewski herbu Jelita (ur. 6 sierpnia?/18 sierpnia 1861 w Borbuchach, gm. Szarawka na Podolu, zm. 2 stycznia 1940 w Warszawie) – polski ziemianin, pułkownik armii rosyjskiej i WP, organizator straży granicznej w Demokratycznej Republice Azerbejdżanu i Straży Celnej II RP, starszy inspektor Straży Celnej II RP.

Życiorys

Urodził się 18 sierpnia 1861 w majątku rodzinnym Borbuchy na Podolu. Syn Lucjana Romiszewskiego herbu Jelita, ziemianina, i Adeli z Leśniewiczów herbu Półkozic, córki marszałka szlachty kamienieckiej Wincentego Leśniewicza z Wielkiej Mukszy. Bratanek gen. Władysława Romiszewskiego. Siostra Czesława, Monika z Romiszewskich Jaworska (zm. 1924), była matką kresowego zagończyka mjr. Feliksa Jaworskiego[1][2].

Absolwent progimnazjum wojskowego w Jelizawietgrodzie. Służbę wojskową rozpoczął w 1878 r. Ukończył Szkołę Junkrów Piechoty w Warszawie. Oficer 14 Ołonieckiego Pułku Piechoty. W 1889 na własną prośbę przeniósł się do 46. Dnieprowskiego Pułku Piechoty. Od 1892 w Samodzielnym Korpusie Straży Granicznej z przydziałem do 22. Brygady Izmailskiej, ochraniającej granicę z Rumunią. Ukończył kurs przy Zakaukaskim Okręgu Wojskowym oraz praktykę na kordonach granicznych w Szwajcarii i Rumunii. Od 1893 dowódca Oddziału Granicznego w Wilkowie (pow. Izmaił) w delcie Dunaju w Besarabii.

W 1908 został dowódcą oddziału 27. Erywańskiej Brygady Straży Granicznej w Termezie, która pełniła służbę na trudnych górskich terenach pogranicza rosyjsko-tureckiego i rosyjsko-perskiego. Od 1911 pomocnik dowódcy 31. Brygady Amu-Daryjskiej Straży Granicznej, którą dowodził w zastępstwie dowódcy. Dowództwo brygady mieściło się w Samarkandzie. W 1913 został dowódcą 28. Jelizawietpolskiej Brygady Straży Granicznej (na pograniczu rosyjsko-perskim) z uprawnieniami generała-majora[3][4][5].

W 1915 powierzono mu dowództwo Samodzielnego Dżebrailskiego Oddziału Granicznego na prawach dowódcy brygady (z uprawnieniami generała-majora). Jednostka ta brała udział w wyprawach przeciwko perskim plemionom Szechsewenów.

Pod koniec I wojny światowej pełnił obowiązki naczelnika Zakaukaskiego Okręgu Granicznego (z uprawnieniami generała-majora).

Po wybuchu Rewolucji Październikowej Czesław Romiszewski wraz z resztą Oddziału Dżebrailskiego znalazł się na terenie Persji. W tym czasie podejmował kilka nieudanych prób przedostania się nad Zatokę Perską, aby dalej dopłynąć do Konstantynopola i stamtąd dotrzeć do Polski. W 1919 na zaproszenie Aliagi Hasanowa, ministra finansów Demokratycznej Republiki Azerbejdżanu, Czesław Romiszewski podjął się organizacji azerbejdżańskiej straży granicznej na granicach z Gruzją i Armenią. Pełnił także funkcję pełnomocnika do spraw granicznych przy Ministerstwie Skarbu Azerbejdżanu. W 1920, po wkroczeniu wojsk Armii Czerwonej na terytorium Azerbejdżanu, przebywający w Baku Romiszewski został aresztowany pod zarzutem przynależności do składu Misji Polskiej na Kaukaz Południowy posła Tytusa Filipowicza i wraz z Misją wywieziony do Moskwy[6][7]. Po roku pobytu w więzieniach, w maju 1921 w wyniku prac Komisji Mieszanych w Warszawie i Moskwie, Czesław Romiszewski wraz z innymi członkami Misji Polskiej zostali uwolnieni i przewiezieni do Warszawy[8].

W 1921 płk. Czesławowi Romiszewskiemu oraz Bolesławowi Heimrathowi – starszemu inspektorowi z Dyrekcji Ceł w Poznaniu, powierzono utworzenie Straży Celnej II RP. W połowie 1922 Czesław Romiszewski został mianowany Naczelnikiem Wydziału Ochrony Granic w Ministerstwie Skarbu, przejmując organizację Straży Celnej[9][10]. Co najmniej do sierpnia 1922 Romiszewski był kierownikiem wyszkolenia w Szkole Straży Celnej w Zambrowie[11].

Starszy inspektor Straży Celnej w Dyrekcji Ceł w Warszawie i Dyrekcji Ceł w Wilnie (1927). Kierował Komitetem budowy domów Straży Celnej w okręgu warszawskim (1927)[12]. Kierownik Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Straży Celnej w latach 1927–1928.

Rozporządzeniem ministra skarbu z 31 października 1927 w tym samym dniu starszy inspektor SC Czesław Romiszewski przeszedł w stan spoczynku[13].

W okresie międzywojennym Czesław Romiszewski mieszkał w Warszawie przy placu Kazimierza Wielkiego 11 (obecnie nieistniejący) w kamienicy Romiszewskich - należącej do jego brata stryjecznego generała Modesta Romiszewskiego, a później jego synów Modesta i Wiktora. Z racji wieloletniego pobytu w krajach Azji i na Kaukazie Czesławowi Romiszewskiemu pozostały zainteresowania kulturą i sztuką Wschodu. Zgromadzona przez niego w kamienicy przy pl. Kazimierza 11 kolekcja orientalnych kobierców i dywanów perskich spłonęła w czasie Powstania Warszawskiego[14].

W 1887 poślubił baronównę Marię Amalię Stegmann (Stegmann von Pritzwald) ur. 1865 zm. 1935, córkę sędziego Jana Stegmanna, właściciela dóbr Bakałarzewo (Garbas) i Motule, i Emilii z Horaczków (córki Stefana Horaczko). Z Marią miał dzieci: Jana – dr praw, urzędnika w Ministerstwie Skarbu; Wacława – komisarza Straży Celnej, a następnie Straży Granicznej; Emilię i Oktawiana[1][15][16].

Zmarł 2 stycznia 1940 w Warszawie w swoim mieszkaniu przy pl. Kazimierza Wielkiego 11.

Awanse

  • Podporucznik – 1883
  • Porucznik – 1887
  • Rotmistrz sztabowy – 1892
  • Rotmistrz – 1896
  • Podpułkownik – 1906
  • Pułkownik – 1911

Ordery i odznaczenia

Publikacje

Przypisy

  1. 1 2 J. Romiszewski, Rodzinne powiązania, Ułan Wołyński nr 31, rok 2007, s. 19–23.
  2. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 298.
  3. 1 2 Русская армия в Великой войне: Картотека проекта: Ромишевский Чеслав Люцианович.
  4. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 298–299.
  5. 1 2 Ромишевский Чеслав. Орден Святого Владимира III-й степени. Документы о награждениях, [w:] Памяти героев Великой войны 1914–1918 [online] [dostęp 2020-12-28].
  6. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 299–303.
  7. ↑ J. Kossakowski, W polskich i obcych mundurach, [w:] W sieci historii, nr 9-10, 2020, s. 73–74.
  8. ↑ Kurier Warszawski nr 145 z 28 maja 1921, s. 2.
  9. ↑ P. Kozłowski, Straż Celna zapomnianą formacją graniczną II Rzeczypospolitej – dyslokacja jednostek granicznych w 1926 roku, w: Problemy Ochrony Granic, Biuletyn nr 50 (2012), s. 7–34.
  10. ↑ M. Woźniczko, Służby Ochrony Granic 1918–1990, Monitor Prawa Celnego 2001, nr 3, s. 119–123.
  11. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 305.
  12. ↑ Kalendarz z szematyzmem funkcjonariuszy Straży Celnej na rok 1927, s. 161, 290.
  13. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 306.
  14. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 308
  15. ↑ A. Matusiewicz, Dwory na Suwalszczyźnie, Suwałki 2018, s. 88–91.
  16. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 307–308.
  17. ↑ A.Ochał, M.Ruczyński, Na granicach Niepodległej. Straż Graniczna (1928-1939), 2020, s. 300.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.