Czastary
wieś
Ilustracja
Sanktuarium Narodzenia NMP w Czastarach
Państwo

 Polska

Województwo

 łódzkie

Powiat

wieruszowski

Gmina

Czastary

Liczba ludności (2011)

1023[1]

Strefa numeracyjna

62

Kod pocztowy

98-410[2]

Tablice rejestracyjne

EWE

SIMC

0196032

Położenie na mapie gminy Czastary
Mapa konturowa gminy Czastary, w centrum znajduje się punkt z opisem „Czastary”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Czastary”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Czastary”
Położenie na mapie powiatu wieruszowskiego
Mapa konturowa powiatu wieruszowskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Czastary”
Ziemia51°15′31″N 18°19′17″E/51,258611 18,321389[3]
Strona internetowa

Czastary – wieś w Polsce, w Kaliskiem, na ziemi wieluńskiej, w województwie łódzkim, w powiecie wieruszowskim, siedziba gminy Czastary.

Wieś królewska w starostwie wieluńskim w powiecie wieluńskim województwa sieradzkiego w końcu XVI wieku[4].

Położenie

Czastary leżą na obszarze Wyżyny Wieluńskiej. Wieś położona jest 12 km na południowy wschód od Wieruszowa przy drodze Bolesławiec - Sokolniki. W pobliskim Józefowie znajduje się stacja kolejowa Czastary na linii kolejowej Wieluń–Kępno, na której zatrzymują się pociągi osobowe.

Ulica Wolności, wjazd do miejscowości od południa

Historia

Wieś historycznie należy do ziemi wieluńskiej. Ma metrykę średniowieczną i istnieje co najmniej od XV wieku. Wymieniona w dokumencie zapisanym w 1403 w języku łacińskim jako Czastary, Czyestari, Czistari, Castari, Czaschary[5].

Wzmianka o młynie z 1461 r., a o sołtysie z 1462 r., kiedy wieś była własnością królewską w ramach starostwa wieluńskiego. Od początku XVI w. znajdowała się w rękach prywatnych. Pochodzenie nazwy miejscowości Czastary nie zostało wyjaśnione. Legenda wywodzi ją od słów "czas za stary". Inna wersja wskazuje na czeskie pochodzenie nazwy: cestary - robotnicy drogowi, służba drogowa.

W 1928 roku, w 10 rocznicę odzyskania niepodległości we wsi posadzono "Dąb Wolności"[6].

Podczas okupacji niemieckiej, w 1943 roku, Niemcy wprowadzili dla wsi nazwę Wildenbach.

W nocy z 17 na 18 lutego 1946 roku na stacji kolejowej w Józefowie oddział NSZ Stanisława Panka "Rudego" opanował pociąg relacji Poznań-Katowice z żołnierzami Armii Czerwonej i WP. Zabito 9 czerwonoarmistów i chorążego WP[7]. Ku czci zabitych w budynek miejscowej stacji kolejowej wmurowano 6 XI 1974 roku tablicę pamiątkową[8].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kaliskiego.


Oświata

W końcu XVIII w. w Czastarach była szkoła elementarna pod kuratelą proboszcza miejscowej parafii. Pierwszy drewniany budynek szkoły wzniesiony był w 1869 r. i został rozebrany w 1905 r. Do 1922 r. szkoła w Czastarach była jednoklasowa. W latach 1948-1951 wzniesiono nowy budynek szkoły[9]. W 2009 r. Szkole Podstawowej w Czastarach nadano imię Bohaterów Września 1939 roku[10]. W latach 2004-2019 działał Zespół Szkół składający się ze Szkoły Podstawowej i Gimnazjum[9]. We wsi znajduje się również Publiczne Przedszkole Samorządowe.

Instytucje publiczne

We wsi działa Gminny Ośrodek Kultury. Istnieje również Muzeum Przyrodnicze prezentujące między innymi rozgwiazdy, muszle, kamienie, skorupiaki i monety.

Parafia rzymskokatolicka

W Czastarach znajduje się parafia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Została utworzona w XIV wieku. Pierwsza wzmianka pochodzi z 1460 roku. Obecny kościół został wzniesiony w 1847 roku w stylu klasycystycznym.

OSP Czastary

W 1912 roku została założona jednostka ochotniczej straży pożarnej w Czastarach. W 2012 roku jednostka świętowała 100-lecie istnienia.

Przypisy

  1. ↑ Wieś Czastary w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-05-03], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 176 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19746
  4. ↑ Województwo sieradzkie i województwo łęczyckie w drugiej połowie XVI wieku. Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 1998, s. 65
  5. ↑ Rosin 1963 ↓.
  6. ↑ Obchody 95 rocznicy Odzyskania Niepodległości w Powiecie Wieruszowskim - Starostwo Powiatowe w Wieruszowie. [online], www.powiat-wieruszowski.pl [dostęp 2016-05-27].
  7. ↑ Miejsca Pamięci | SKKT - PTTK Galewice [online], skkt.ziemia-wieruszowska.pl [dostęp 2016-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-16].
  8. ↑ ”Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, str.
  9. 1 2 Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września 1939 r. w Czastarach - O szkole [online], spczastary.edu.pl [dostęp 2020-03-28].
  10. ↑ Szkoła Podstawowa im. Bohaterów Września 1939 r. w Czastarach - Nadanie imienia [online], spczastary.edu.pl [dostęp 2020-03-28].

Bibliografia

  • Ryszard Rosin: Słownik historyczno-geograficzny ziemi wieluńskiej w średniowieczu, hasło: „Czastary”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1963, s. 71.
  • Anders Paweł Województwo kaliskie (Państwowe Wydawn. Nauk., 1983)
  • Stawski Antoni Kazimierz Monografia Czastar. GOK, Czastary, 1994. ISBN 83-902800-5-1.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.