Cyryl Karczyński
Sługa Boży
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

1 lipca 1884
Pelplin

Data i miejsce śmierci

29 maja 1940
KL Sachsenhausen

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

23 marca 1908

Cyryl Karczyński (ur. 1 lipca 1884 w Pelplinie, zm. 29 maja 1940 w Sachsenhausen (KL)[1]) – polski duchowny katolicki, Sługa Boży Kościoła katolickiego.

Życiorys

Urodził się w rolniczej rodzinie Ignacego i Anny z domu Gdaniec. Po ukończeniu Collegium Marianum w Pelplinie uczęszczał do gimnazjum w Chełmnie, gdzie należał do Towarzystwa Filomatów, a po zdaniu matury wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Pelplinie. 23 marca 1908 roku przyjął święcenia kapłańskie.

Pracę rozpoczął w 1908 jako wikariusz w Luzinie i w okresie posługi w tej parafii wstąpił do Towarzystwa Naukowego w Toruniu, a także zaczął działać w Towarzystwie Czytelni Ludowych, wspierając czytelnictwo polskiej literatury wśród wiernych, m.in. przez zakładanie bibliotek[2]. Od 1913, gdy przeniesiono go do parafii w Grzybnie, rozpoczął spisywanie ludowych pieśni (zebrał 152 pieśni ludowych)[3]. W działalności etnograficznej współpracował z ks. Stanisławem Kujotem i ks. Henrykiem Szumanem[3], a w połowie lat 30 XX w. z ks. Władysławem Łęgą, któremu udostępnił do opracowania i druku swój zbiór pieśni ludowych zebrany w czasie pracy w parafii Grzybno. Znaczna część tego materiału została opublikowana w 1961 w pracy Łęgi „Ziemia Chełmińska”[1]. Przed przejściem do Glaznot (1915), na krótko pracował w Białutach.

W 1920 działał na rzecz Polski w ramach kampanii plebiscytu na Warmii i Mazurach. Od 1920 był proboszczem w Rywałdzie, w 1927 został dziekanem radzyńskim, a w 1928 dyrektorem rywałdzkiego domu emerytów[4]. Był także dyrektorem Diecezjalnego Apostolstwa Modlitwy[5]. W 1938 objął parafię w Cekcyniu[5][6].

Po wybuchu II wojny światowej został aresztowany przez Niemców 28 października 1939. Z więzienia w Kamieniu Krajeńskim, 15 grudnia 1939 przeniesiony został do niemieckiego obozu Stutthof (KL), a 10 kwietnia 1940 do obozu Sachsenhausen i tam zakatowany.

27 czerwca 1940, na parafialnym cmentarzu w Pelplinie, dokonano symbolicznego pochówku prochów Sługi Bożego Cyryla Karczyńskiego.

Był działaczem patriotycznym, kulturalnym i oświatowym, a także krzewicielem polskiej kultury i folkloru.

Jego braćmi byli m.in. ksiądz Marian i kompozytor Aleksander[7].

Jest jednym ze 122 Sług Bożych, wobec których 17 września 2003 rozpoczął się proces beatyfikacyjny drugiej grupy męczenników z okresu II wojny światowej.

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Poręba, 1974, s. 30, 33.
  2. ↑ Poręba, 1974, s. 31, 33.
  3. 1 2 Wojciech Wielgoszewski: Duchowni diecezji chełmińskiej. [dostęp 2009-09-03].
  4. ↑ Poręba, 1974, s. 32, 33.
  5. 1 2 Ks. Cyryl Karczyński (Życiorys) - Słudzy Boży - Męczennicy [online], meczennicy.pelplin.pl [dostęp 2024-04-22] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  6. ↑ Poręba, 1974, s. 33, błędnie podana nazwa miejscowości jako Cekstyn.
  7. ↑ Poręba, 1974, s. 30.

Bibliografia

  • Poręba S., 1974: Cyryl Karczyński – zapomniany zbieracz pieśni ludowych. Literatura Ludowa, 2, s. 30–35.

Źródła internetowe

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.