Cyraneczka karolińska
Anas crecca carolinensis[1]
J.F. Gmelin, 1789
Ilustracja
Para cyraneczek karolińskich
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

blaszkodziobe

Rodzina

kaczkowate

Podrodzina

kaczki

Plemię

Anatini

Rodzaj

Anas

Gatunek

cyraneczka zwyczajna

Podgatunek

cyraneczka karolińska

Synonimy
  • Anas carolinensis J.F. Gmelin, 1789[1]
  • Nettion carolinensis (J.F. Gmelin, 1789)[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

     lęgowiska

     występuje cały rok

     zimuje

Cyraneczka karolińska[4] (Anas crecca carolinensis) – podgatunek[4][5] cyraneczki zwyczajnej, średniej wielkości ptaka z rodziny kaczkowatych (Anatidae). Zamieszkuje Amerykę Północną. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka

Odrębność tego taksonu jest niepewna[6] i część systematyków traktuje go jako odrębny gatunek[7][8][9][10].

Występowanie

Na terenie całej Ameryki Północnej[7].

Sporadycznie zalatuje do Europy[11], w tym do Polski[12], gdzie do tej pory (maj 2021) stwierdzono ją 7 razy[11].

Morfologia

Długość ciała 30–41 cm, rozpiętość skrzydeł 51–64 cm[13][14]. Osiąga masę ciała około 450 g[13]. U samców na boku tułowia biała plama, a głowa jest bardziej kasztanowobrązowa. Samiec w szacie spoczynkowej jest podobny do samicy.

Ekologia

Ptak ten zamieszkuje m.in. bagna, stawy i bagniste jeziora[13]. Takson monogamiczny. Na pożywienie cyraneczki karolińskiej składają się nasiona, rośliny wodne, owady, mięczaki, skorupiaki i kijanki. W gnieździe zbudowanym zazwyczaj kilkaset metrów od wody i wyłożonym trawą, gałązkami, piórami i liśćmi, samica składa 6–18 kremowobiałych, oliwkowych lub płowożółtych jaj[13]. Wysiaduje je wyłącznie samica przez okres 20–24 dni[13].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) od 2020 roku traktuje cyraneczkę karolińską jako odrębny gatunek i zalicza go do kategorii najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2019 roku, wynosi około 3,9 miliona dorosłych osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za wzrostowy[3].

W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej[15].

Zobacz też

Przypisy

  1. 1 2 Anas crecca carolinensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Denis Lepage: Cyraneczka karolińska (Anas carolinensis) Gmelin, 1789. Avibase. [dostęp 2014-01-24].
  3. 1 2 Anas crecca carolinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Anatini Leach, 1820 (wersja: 2020-01-10). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-07-23].
  5. ↑ C. Carboneras, D.A. Christie & G.M. Kirwan: Common Teal (Anas crecca). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2017. [dostęp 2019-05-06]. (ang.).
  6. ↑ J.L. Peters, K.G. McCracken, C.L. Pruett, S. Rohwer, S.V. Drovetski, Y. Zhuravlev, I. Kulikova, D.D. Gibson & K. Winker. A parapatric propensity for breeding may preclude the completion of speciation in common teal (Anas crecca, sensu lato). „Molecular Ecology”. 21 (18), s. 4563–4577, 2012. DOI: 10.1111/j.1365-294X.2012.05711.x. (ang.).
  7. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v12.2). [dostęp 2023-01-06]. (ang.).
  8. ↑ K.P. Johnson & M.D. Sorenson. Phylogeny and biogeography of dabbling ducks (genus: Anas): A comparison of molecular and morphological evidence. „The Auk”. 116 (3), s. 792–805, 1999. DOI: 10.2307/4089339. (ang.).
  9. ↑ G. Sangster, A.G. Knox, A.J. Helbig & D.T. Parkin. Taxonomic recommendations for European birds. „Ibis”. 144 (1), s. 153–159, 2002. DOI: 10.1046/j.0019-1019.2001.00026.x. (ang.).
  10. ↑ J. Kerr: Ducks, Geese and Swans. Oxford and New York: Oxford University Press, 2005, seria: Bird Families of the World XVI. ISBN 978-0-19-854645-0. (ang.).
  11. 1 2 wynik wyszukiwania: Anas carolinensis. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-08]. (ang.).
  12. ↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-01-06].
  13. 1 2 3 4 5 Green-winged Teal Anas crecca. WhatBird. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-01-17)]. (ang.).
  14. ↑ Sterry i in. 2002 ↓, s. 70.
  15. ↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Bibliografia

  • Paul Sterry, Andrew Cleave, Andy Clements, Peter Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002. ISBN 83-7311-341-X.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.