Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
cyprys arizoński |
Nazwa systematyczna | |
Cupressus arizonica Greene Bull. Torrey Bot. Club 9: 64 1882.[3] | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |
Zasięg | |
Cyprys arizoński (Cupressus arizonica) – drzewo z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae), pochodzące z południowo-zachodniej części Ameryki Północnej.
Morfologia
- Pokrój
- Wysokość do 20 m, pokrój wąskostożkowy, korona gęsta, często ma kilka pni.
- Kora
- Błyszcząca, szara, z wiekiem staje się bardziej bruzdkowana i szorstka.
- Liście
- Szarawe łuski długości 2 mm.
- Kwiaty
- Męskie - małe żółte, umieszczone na końcach pędów. Żeńskie - szarozielone, rosną z boku gałęzi.
- Owoce
- Kuliste szyszki o średnicy 3 cm. Początkowo są szare, później stają się brunatne. Po otwarciu pozostają na drzewie przez długi czas.
- Nasiona
Biologia i ekologia
Cyprys arizoński występuje w stanowiskach górskich, na wysokości od 1300 do 2500 m n.p.m. Tworzy lasy mieszane z takimi drzewami jak dąb, sosna, osika i klon. Wykorzystywany jest jako drzewo ozdobne i na żywopłoty. Powstały liczne odmiany uprawne, np. Pyramidalis.
Systematyka i zmienność
Synonimy[3]: Callitropsis arizonica (Greene) D.P.Little, Hesperocyparis arizonica (Greene) Bartel, Hesperocyparis revealiana (Silba) Silba, Neocupressus arizonica (Greene) de Laub., Callitropsis glabra (Sudw.) Carrière, Cupressus glabra Sudw., Hesperocyparis glabra (Sudw.) Bartel, Callitropsis montana (Wiggins) D.P.Little, Cupressus montana Wiggins, Hesperocyparis montana (Wiggins) Bartel, Callitropsis nevadensis (Abrams) D.P.Little, Cupressus nevadensis Abrams, Hesperocyparis nevadensis (Abrams) Bartel, Callitropsis stephensonii (C.B.Wolf) D.P.Little, Cupressus stephensonii C.B.Wolf, Hesperocyparis stephensonii (C.B.Wolf) Bartel.
Wyróżnianych jest kilka odmian, czasem traktowanych jako odrębne gatunki[3]:
- Cupressus arizonica var. glabra (Sudw.) Little
- Cupressus arizonica var. montana (Wiggins) Little
- Cupressus arizonica var. nevadensis (Abrams) Little
- Cupressus arizonica var. stephensonii (C.B.Wolf) Little
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ M.J.M. Christenhusz i inni, A new classification and linear sequence of extant gymnosperms, „Phytotaxa”, 19 (1), 2011, s. 55–70, DOI: 10.11646/phytotaxa.19.1.3 (ang.).
- 1 2 3 Cupressus arizonica. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2017-08-20]. (ang.).
- ↑ Cupressus arizonica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
Bibliografia
- Enrico Banfi , Francesca Consolino , Drzewa. Podręczny leksykon przyrodniczy, Annalisa Durante (ilustr.) i inni, Warszawa: Świat Książki, 2004, ISBN 83-7391-097-2, OCLC 749440643 .
- EoL: 1061702
- EUNIS: 150730
- Flora of China: 200005413
- Flora of North America: 200005413
- GBIF: 2683969
- identyfikator iNaturalist: 57888, 207472
- IPNI: 72649-2
- ITIS: 183464
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2748585
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:72649-2
- Tela Botanica: 20254
- identyfikator Tropicos: 9400248
- USDA PLANTS: CUAR