| Coereba flaveola[1] | |||||
| (Linnaeus, 1758) | |||||
 | |||||
| Systematyka | |||||
| Domena | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Królestwo | |||||
| Typ | |||||
| Podtyp | |||||
| Gromada | |||||
| Podgromada | |||||
| Infragromada | |||||
| Rząd | |||||
| Podrząd | |||||
| Rodzina | |||||
| Podrodzina | |||||
| Rodzaj | |||||
| Gatunek |
cukrzyk | ||||
| Synonimy | |||||
| |||||
| |||||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||||
 | |||||
| Zasięg występowania | |||||
 | |||||
Cukrzyk[4] (Coereba flaveola) – gatunek małego ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae). Występuje w tropikach Ameryki Południowej i Środkowej. Jest osiadły. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka
Takson ten przez niektóre ujęcia systematyczne bywał zaliczany do monotypowej rodziny Coerebidae[5]. Wyróżniono ponad czterdzieści podgatunków C. flaveola[5]. Jeden z nich występujący na wyspie Saint Vincent jest całkowicie czarny. Pod względem ubarwienia pojawiły się teorie, by podzielić go na kilka gatunków.
- cukrzyk bahamski[4] (C. flaveola bahamensis) – Bahamy.
- C. flaveola caboti – wschodni Jukatan i pobliskie wyspy.
- cukrzyk bananowy[4] (C. flaveola flaveola) – Jamajka.
- C. flaveola sharpei – Kajmany.
- C. flaveola bananivora – Haiti i pobliskie wyspy.
- C. flaveola nectarea – Tortuga.
- C. flaveola portoricensis – Portoryko.
- C. flaveola sanctithomae – północne Wyspy Dziewicze.
- C. flaveola newtoni – Saint Croix.
- cukrzyk tropikalny[4] (C. flaveola bartholemica) – północne i środkowe Małe Antyle.
- C. flaveola martinicana – Martynika i Saint Lucia.
- C. flaveola barbadensis – Barbados.
- C. flaveola atrata – Saint Vincent.
- C. flaveola aterrima – Grenada i Grenadyny.
- C. flaveola uropygialis – Aruba i Curaçao.
- C. flaveola tricolor – Wyspa Providencia.
- C. flaveola oblita – Wyspa San Andrés.
- C. flaveola mexicana – południowo-wschodni Meksyk do zachodniej Panamy.
- C. flaveola cerinoclunis – Wyspy Perłowe.
- C. flaveola columbiana – wschodnia Panama do południowo-zachodniej0 Kolumbii i południowej Wenezueli.
- C. flaveola bonairensis – Bonaire.
- C. flaveola melanornis – wyspa Cayo Sal (na północ od Wenezueli).
- C. flaveola lowii – wyspa Los Roques (na północ od Wenezueli).
- C. flaveola ferryi – Tortuga.
- C. flaveola frailensis – wyspy Los Frailes i Los Hermanos (na północ od Wenezueli).
- C. flaveola laurae – Los Testigos.
- C. flaveola luteola – wybrzeża północnej Kolumbii i północnej Wenezueli, Trynidad i Tobago.
- C. flaveola obscura – północno-wschodnia Kolumbia i zachodnia Wenezuela.
- C. flaveola minima – wschodnia Kolumbia i południowa Wenezuela do Gujany Francuskiej i północno-środkowej Brazylii.
- C. flaveola montana – Andy w północno-zachodniej Wenezueli.
- C. flaveola caucae – zachodnia Kolumbia.
- C. flaveola gorgonae – Wyspa Gorgona (na zachód od Kolumbii).
- C. flaveola intermedia – południowo-zachodnia Kolumbia, zachodni Ekwador i północne Peru oraz na wschód do południowej Wenezueli i zachodniej Brazylii.
- C. flaveola bolivari – wschodnia Wenezuela.
- C. flaveola guianensis – południowo-wschodnia Wenezuela do Gujany.
- C. flaveola roraimae – południowo-wschodnia Wenezuela, południowo-zachodnia Gujana i północna Brazylia.
- C. flaveola pacifica – wschodnie Peru.
- C. flaveola magnirostris – północne Peru.
- C. flaveola dispar – północno-środkowe Peru do zachodniej Boliwii.
- C. flaveola chloropyga – wschodnio-środkowe Peru do centralnej Boliwii i na wschód do wschodniej Brazylii, północny Urugwaj, północno-wschodnia Argentyna i Paragwaj.
- C. flaveola alleni – wschodnia Boliwia do środkowej Brazylii.
Morfologia i ekologia
Długość ciała 10–11 cm, masa ciała 6,4–14,2 g[6]. Ma zakrzywiony dziób, przystosowany do pobierania nektaru z kwiatów. W odróżnieniu od kolibrów nie potrafi zawisać w powietrzu; odwiedzając kwiat, zawsze przysiada. Poza nektarem odżywia się czasami owocami i owadami. Chętnie korzysta z wywieszonych dla kolibrów pojemniczków ze słodką wodą. Głęboko rowkowany język służy mu do wysysania nektaru. Przekłuwa dziobem kwiaty, czasami również owoce, wypijając ich sok. Zasiedla wszelkie środowiska z bujną roślinnością, także ogrody. Nieczęsto spotykany w wysokich lasach.
Na obszarze swojego występowania często odwiedza ludzkie siedziby i daje się łatwo oswoić. Obie płci są podobnie ubarwione. Zazwyczaj żyje pojedynczo lub parami, a pary utrzymują tylko luźny kontakt. Buduje w krzewie zamknięte gniazdo, często wykorzystuje je jako miejsce na nocleg. Samica sama wysiaduje 3–6 jaj. Pary śpią w osobnych gniazdach, ale grupy mogą czasami spać w jednym.
Status
IUCN uznaje cukrzyka za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2008 roku, mieści się w przedziale 5–50 milionów osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny[3].
Przypisy
- ↑ Coereba flaveola, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Coereba, [w:] Integrated Taxonomic Information System [dostęp 2013-04-27] (ang.).
- 1 2 BirdLife International, Coereba flaveola, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2015-4 [dostęp 2016-01-30] (ang.).
- 1 2 3 4 Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Coerebinae d'Orbigny & Lafresnaye, 1838 - cukrzyki - Dome-nesting tanagers (wersja: 2020-07-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-11].
- 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-11]. (ang.).
- ↑ S. Hilty & D.A. Christie: Bananaquit (Coereba flaveola), version 1.0. W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.banana.01. [dostęp 2021-02-03]. (ang.).
Bibliografia
- David Burni, Ben Hoare, Joseph DiCostanzo, BirdLife International (mapy wyst.), Phil Benstead i inni: Encyklopedia Ptaki. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa, 2009 ISBN 978-83-01-15733-3.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i materiały multimedialne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).