Cochrane Collaboration (obecnie Cochrane)[1] – niezależna międzynarodowa organizacja typu non-profit, której celem jest ułatwianie podejmowania świadomych i trafnych decyzji dotyczących postępowania medycznego poprzez opracowywanie dowodów w oparciu o zasady medycyny opartej na faktach (EBM). Organizacja działa pod hasłem: Trusted evidence – Informed decisions – Better health
Wiarygodne dowody naukowe – Świadome decyzje – Lepsze zdrowie[2] Z udziałem globalnej społeczności (11 tys. członków, ponad 68 tys. współpracowników z ponad 130 krajów)[2][3] gromadzi w bazach Biblioteki Cochrane (Cochrane Library)[4] opisy randomizowanych i kontrolowanych badań klinicznych (źródła pierwotne), wyniki przeglądów systematycznych (źródła wtórne) i inne materiały, ułatwiające stosowanie zasad EBM.

Elementy historii Cochrane Collaboration

Iain Chalmers i Hilda Bastian na spotkaniu z okazji utworzenia Australasian Cochrane Centre (Canberra 1994)

Szkocki epidemiolog Archie Cochrane[5][6] swoją opinię nt. konieczności i drogi poszukiwań najbardziej skutecznych metod diagnoz i terapii wyraził na początku lat 70. XX wieku, m.in. w książce pt. Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services[7][8]. Jeden ze współpracowników i autor biografii Cochrane'a, Iain Chalmers, wspominał m.in. jego opublikowaną w 1979 roku wypowiedź[5]:

Jest to z pewnością wielka krytyka naszego zawodu, że nie zorganizowaliśmy krytycznego podsumowania, według specjalności lub podspecjalności, dostosowanego okresowo, wszystkich istotnych randomizowanych badań kontrolowanych.

Postępując zgodnie z tą myślą powołano w 1993 roku międzynarodową organizację Cochrane Collaboration (założyciele: Iain Chalmers – przewodniczący, Peter C. Gøtzsche i inni). Za jej cel uznano poszerzenie możliwości weryfikacji szybko rosnącej liczby stosowanych procedur medycznych przez systematyczne gromadzenie i opracowywanie tysięcy ukazujących się publikacji nt. wykonanych RCT (ok 100 tys. rocznie[9]), licznych przeglądów systematycznych, metaanaliz i innych opracowań.

Cochrane Library

Członkowie organizacji Cochrane utworzyli Bibliotekę Cochrane, która ułatwia racjonalne wykorzystanie zgromadzonych danych w czasie podejmowania różnorodnych decyzji, niezbędnych np. przy łóżku chorego (wybór sposobu leczenia) lub w innych jednostkach systemów opieki zdrowotnej (np. planowanie dalszych badań naukowych, inwestycji w dziedzinie produkcji leków i in.)[10][11].

1
2
Logo organizacji Cochrane Collaboration nawiązuje do wyników jednej z metaanaliz, wykonanych w latach 80. XX w. („forest plot”[uwaga 1] – wizualizacja porównania opublikowanych wyników siedmiu prób zastosowania kortykosteroidów w celu przyspieszenia rozwoju płuc u wcześniaków)[12].

Biblioteka Cochrane zawiera bazy[13]:

  • The Cochrane Database of Systematic Reviews – zawierająca stale rosnącą liczbę protokołów i przeglądów systematycznych oceniających skuteczność różnorodnych interwencji zdrowotnych
  • The Database of Abstracts of Reviews of Effectiveness (Baza DARE) – zawierająca ustrukturyzowane abstrakty przeglądów systematycznych wzbogaconych o komentarze ekspertów
  • The Cochrane Central Register of Controlled Trials (Rejestr Cochrane) – zawierający setki tysięcy danych, zawierających informacje o badaniach z grupą kontrolną (zob. RCT) wykonywanych na całym świecie[14]
  • The Cochrane Database of Methodology Reviews – zawierająca protokoły i przeglądy systematyczne dotyczące metodologii badań
  • The Cochrane Methodology Register – zawierająca artykuły na temat metod syntezy wyników badań
  • NHS Economic Evaluation Database – zawierająca skróty analiz ekonomicznych, które zostały poddane krytycznej analizie[15]

Dane zawarte w Bibliotece są aktualizowane 4 razy w roku.

Dostęp do bazy danych Biblioteki Cochrane jest płatny, choć w niektórych krajach władze państwowe zapewniają bezpłatny dostęp dla swoich obywateli (Wielka Brytania, Irlandia, kraje skandynawskie, Australia, Nowa Zelandia). Również obywatele polscy od 1 stycznia 2007 do 31 lipca 2009 mogli bezpłatnie korzystać z bazy danych za pośrednictwem Agencji Oceny Technologii Medycznych[16].

Cochrane Collaboration ogłosiła 12 lutego 2014 wspólny projekt z Wikimedia Foundation w ramach Wikiproject Medicine mający na celu zwiększenie rzetelności i dostępności informacji medycznej w internecie[17].

Uwagi

  1. ↑ Wyniki metaanalizy przedstawia się na wykresie typu forest plot (inaczej blobbogram[18]). Takie wykresy bywają nazywane również „wykresami Cochrane'a” lub „wykresami metaanalizy”[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ The Cochrane Collaboration Trusted evidence. Informed decisions. Better health. [dostęp 2014-02-19]. (ang.).
  2. 1 2 O nas. [w:] Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13]. (pol.).
  3. ↑ Nasza globalna społeczność. [w:] Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13]. (pol.).
  4. ↑ The Cochrane Library. [dostęp 2014-02-19]. (ang.).
  5. 1 2 Iain Chalmers. Archie Cochrane (1909-1988). „Journal of the Royal Society of Medicine”. 101 (1), s. 41–44, 2008 Jan. The Royal Society of Medicine. DOI: 10.1258/jrsm.2007.071004. (ang.).
  6. ↑ Hriday M. Shah, Kevin C. Chung. Archie Cochrane and his vision for evidence-based medicine. „Plastic and reconstructive surgery”. 124 (3), s. 982–988, 2009. Lippincott Williams & Wilkins (United States). DOI: 10.1097/PRS.0b013e3181b03928. ISSN 0032-1052. (ang.).
  7. ↑ Archie L. Cochrane: Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services. The Nuffield Provintial Hospitals Trust, 1972, s. 92.
  8. ↑ Archie L. Cochrane: Effectiveness & Efficiency: Random Reflections on Health Services. Taylor & Francis, 1999, s. 103. ISBN 1-85315-394-X.
  9. ↑ Cochrane Central Register of Controlled Trials. [w:] Strona internetowa Cochrane Library [on-line]. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  10. ↑ Harriet MacLehose, John Hilton: Changes to The Cochrane Library during The Cochrane Collaboration's first 20 years Editorial. 23 January 2013. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  11. ↑ About. [w:] Strona internetowa Cochrane Library [on-line]. John Wiley & Sons, Inc.. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  12. ↑ Zmiany, jakich dokonujemy; Nasze logo ma swoją historię. [w:] Strona internetowa Cochrane [on-line]. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13]. (pol.).
  13. ↑ Informacja na temat Cochrane Collaboration i Narodowego Dostępu do Cochrane Library w Polsce
  14. ↑ Cochrane Central Register of Controlled Trials (CENTRAL). [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  15. ↑ Cochrane Reviews matching 'NHS Economic Evaluation Database' in Title Abstract Keyword. [dostęp 2020-05-12]. (ang.).
  16. ↑ Narodowy Dostęp do Biblioteki Cochrane. [dostęp 2007-08-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-04)].
  17. ↑ Cochrane announces partnership initiative with Wikiproject Medicine. [dostęp 2014-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-27)].
  18. Interpreting meta-analyses > Blobbograms. [w:] Public Health Textbook [on-line]. Public Health Action Support Team (PHAST). [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
  19. Jak interpretować przeglądy systematyczne?. The Cochrane Collaboration. [dostęp 2020-05-13]. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.