Christian Boltanski
Ilustracja
Christian Boltanski (1990)
Data i miejsce urodzenia

6 września 1944
Paryż

Data i miejsce śmierci

14 lipca 2021
Paryż

Narodowość

francuska

Dziedzina sztuki

instalacja, malarstwo, rzeźbiarstwo, fotografia

Epoka

sztuka współczesna

Nagrody

Praemium Imperiale

Christian Boltanski (ur. 6 września 1944 w Paryżu, zm. 14 lipca 2021 tamże[1]) – francuski artysta intermedialny, malarz, twórca mail artu, filmów i instalacji.

Życiorys

Boltanski urodził się w Paryżu. Jego ojcem był żydowski imigrant, lekarz z Ukrainy, matką zaś katoliczka z Korsyki[2][3]. Sam jednak nie wyznawał żadnej religii[4]. Nigdy nie kształcił się artystycznie. Zaczął malować w 1958 roku. Został zauważony w 1968 roku dzięki pokazowi kilku filmów krótkometrażowych oraz publikacji szkicowników[5].

Twórczość

Boltanski tworzył od drugiej połowy lat 50. Sławę jednak przyniosły mu dopiero realizacje powstałe 10 lat później, a dokładnie filmy i notatniki nawiązujące do jego własnej przeszłości[6]. W jednej z pierwszych prac odtworzył z plasteliny obiekty, które zapamiętał z dziecięcych lat[5]. Z czasem zaczął przedstawiać historie innych, anonimowych ludzi[7]. W swoich pracach często nawiązywał do ludzkich tragedii, w tym do Holokaustu. Starał się mówić o tragediach i śmierci w sposób uniwersalny nie ograniczając się tylko do historii jego żydowskich przodków. Tworzył pomniki oraz dzieła upamiętniające ofiary zbrodni dokonanych w Kambodży, Bośni, Rwandzie czy Darfurze[7]. Często używał portretów anonimowych postaci tworząc aranżacje o para-religijnym i martyrologicznym charakterze, jak ołtarze czy miejsca pamięci[2]. Tworząc poruszał tematy z obszaru pamięci i przede wszystkim moralności, wierząc, że ta ostatnia jest nieodłącznym elementem każdej sztuki[4]. Nierzadko uciekał się do humoru czy ironii, by w lżejszy sposób mówić o poważnych tematach[8].

W 1986 Boltanski zaczął tworzyć instalacje z różnych materiałów, których głównym elementem była gra światła. Niewielkie cynowe pudełka wraz z fotografiami aranżował tak, by przypominały ołtarzyki otoczone lub wyróżnione specjalnym oświetleniem (Autel de Lycée Chases, 1986–1987). Użyte portrety żydowskich dzieci zrobione w 1931 w Wiedniu miały przypominać o Holokauście, a sposób ich prezentacji nakłaniać miał do poważnej, głębszej refleksji nad naszą przeszłością. W pracy Reserve (wystawa w Museum Gegenwartskunst w Bazylei w 1989) wypełnił sale i korytarze używanymi ubraniami mającymi symbolizować wydarzenia z obozów koncentracyjnych. Nie zawsze jego prace skupiają się na tragediach i ludzkim cierpieniu. W pracy Monument (Odessa) prezentuje sześć portretów żydowskich studentów z 1939 roku wyłącznie by uhonorować pamięć o zmarłych[2]. Instalacja „No Man's Land” (2010) w Park Avenue Armory w Nowym Jorku jest przykładem pracy, w której uświadamia widza o powszechności niepamięci. W olbrzymiej hali usypane były stosy anonimowych ubrań, z których najwyższy sięgał 18 metrów. Stosy były regularnie, ale bez wyraźnego porządku przerzucane przez dźwig, tak by nie można było łatwo znaleźć stałego elementu[9]. W jednej z nowszych prac prowadzi transmisję na żywo ze swojej pracowni dla jednego kolekcjonera. Transmisji tej nie można nagrywać ani w żaden sposób ingerować w jej przebieg[8].

Wybrane prace

  • Autel de Lycée Chases (1986–1987) – powiększone portrety fotograficzne dzieci wiszą nad zamkniętymi rdzewiejącymi cynowymi pudełkami po ciastkach[7]
  • Reserve (1989)
  • Monument Odessa (2003)[2]
  • Personnes (2010)[6][8]
  • No Man’s Land (2010)[9]

Nagrody

  • 2015 – Generalitat Valenciana’s International Julio González Prize[10]
  • 2007 – Créateurs sans frontières w kategorii Sztuki Wizualne od Cultures France[10]
  • 2007 – Praemium Imperiale od Japan Art Association[10]
  • 2001 – Goslarer Kaiserring, Goslar[10]
  • 2001 – Kunstpreis od Nord/LB, Braunschweig[10]

Wystawy

Christian Boltanski brał udział w ponad 150 wystawach na całym świecie. W Polsce prezentował swoje prace między innymi w Galerii Foksal, krakowskiej Cricotece oraz Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski[5].

Wybrane wystawy indywidualne

  • 2017
    • Les Registres du Grand Hornu, ElInstante Fondation, Madryt
    • Kewenig Galerie na ARCOmadrid, Madryt
    • One Collection. One Artwork, Fundção Arpad Szenes – Vieira de Silva, Lizbona
  • 2016
    • Christian Boltanski. Animitas, MARCO, Monterrey
    • Kewenig Galerie na Art Basel, Miami
    • Départ-Arrivée, Institute Valenciano Arte Moderna, Walencja
    • Jupiter Artland, Edynburg
    • Tokyo Metropolitan Teien Atr Museum, Tokio
    • Just Black and White, Galerie Klüser, Monachium
    • Galerie Daniel Templon na Art Basel, Bazylea
    • Kewenig Galerie na Art Basel, Bazylea
    • Oude Kirk, Amsterdam
  • 2015
  • 2014
    • Boltanski – 19.924.458 +/-, SESC Pompeia, São Paulo
    • Chance, Sydney Festival 2014, Sydney
    • Installment 1: Inaugural Exhibition, Fundacja Louis Vuitton, Paryż
    • Heart Beat Archive, Latvian National Museum of Art, Ryga
    • Almas, Museo Nacional de Bellas Artes, Santiago
    • Inventory of the Objects Belonging to a Young Man of Oxford, Modern Art Oxford, Oxford
  • 2013
  • 2012
  • 2011
  • 2010
    • No Man's Land, Park Avenue Armory, Nowy Jork
    • Personnes, Hangar Bicocca, Mediolan
    • Les Archives du Cœur, Serpentine Gallery Summer Pavillon, Londyn
    • Personnes, Moumenta, Paryż
  • 2002
    • Totentanz II, Centre for International Light Art, Unna

Wybrane wystawy zbiorowe

  • 2017
    • Manif d'art 8, Québec Biennale, Québec
  • 2016
    • Loss. In memory of Babi Yar, Pinchuk Art Centre, Kijów
    • De toi à la surface, La Plateau, Paryż
    • Carambolages, Grand Palais Galeries Nationales, Paryż
    • Refugees, Casula Powerhouse Art Centre, Liverpool
    • Behold the Man, Museum de Fondatie, Zwolle
    • From Generation to Generation, The Contemporary Jewish Museum, San Francisco
    • Take Me, The Jewish Museum, Nowy Jork
    • Tant de Temps! 50 Artistes contemporains au musée Soulages, Musée Soulages, Rodez
  • 2015
    • Go-Betweens: Children who Cross the Borders, Okinawa Prefectural Museum and Art Museum, Okinawa
    • Pliure, Centre Cultural Calouste Gulbenkian, Paryż
    • All the World's Futures, Biennale w Wenecji, Wenecja
  • 2014
  • 2013

Galeria

Przypisy

  1. ↑ L'artiste plasticien Christian Boltanski, hanté par la mémoire et la mort, vient de disparaître à l'âge de 76 ans [online], francetvinfo.fr, 14 lipca 2021 [dostęp 2021-07-14] (fr.).
  2. 1 2 3 4 Monument (Odessa). The Jewish Museum. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  3. ↑ Magdalena Dziubińska: Christian Boltański – Dzieło sztuki powinno być otwarte na widza. zwierciadlo.pl, 3 czerwca 2011. [dostęp 2021-07-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-07-14)]. (pol.).
  4. 1 2 Irene Borger: Bomb – Artists in Conversation. The Bomb Magazine. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  5. 1 2 3 Joanna Zielińska: Christian Boltanski. W mgnieniu oka. Cricoteca. [dostęp 2017-07-13]. (pol.).
  6. 1 2 Laura Cumming: Christian Boltanski: Personnes. The Guardian, 2010-01-17. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  7. 1 2 3 Tamar Grab: Christian Boltanski: Documentation and Reiteration. Guggenheim Museum. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  8. 1 2 3 Adrian Searle: Christian Boltanski: It's a jumble out there. The Guardian, 2010-01-13. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  9. 1 2 Shane McAdams: Christan Boltanski No Man’s Land. The Brooklyn Rail, 2010-07-08. [dostęp 2017-07-13]. (ang.).
  10. 1 2 3 4 5 Christian Boltanski. Marian Goodman Gallery. [dostęp 2017-07-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-29)]. (ang.).

Bibliografia

  • Tamar Garb, Didier Semin, Donald Kuspit: Christian Boltanski, wyd. Phaidon Press, Londyn 1997
  • Lynn Gumpert, Mary Jane Jacob: Christian Boltanski: Lessons of Darkness, wyd. Chicago Museum of Contemporary Art, 1988
  • Didier Semin: Christian Boltanski, wyd. Art Press, Paryż 1988
  • Nancy Marmer: Christian Boltanski: The Uses of Contradiction, wyd. Art in America, 1989
  • Lynn Gumpert: Christian Boltanski, wyd. Flammarion, Paryż 1984
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.