Zarzuty The Cincinnati Enquirer

3 maja 1998 roku gazeta The Cincinnati Enquirer opublikowała 18 stronicowy artykuł „Tajemnice Chiquita Ujawnione” („Chiquita Secrets Revealed”) autorstwa reporterów śledczych Michaela Gallaghera i Camerona McWhirtera. W artykule oskarżono firmę o złe traktowanie pracowników na jej plantacjach w Ameryce Centralnej, zanieczyszczanie środowiska, dopuszczenie transportu kokainy na Borneo na statkach należących do firmy, przekupywanie zagranicznych urzędników, omijanie zagranicznych przepisów dotyczących własności ziemi, przymusowe uniemożliwianie pracownikom organizowania się w związki, a także o inne nieprawidłowości^[9]. Chiquita zaprzeczyła wszystkim zarzutom oraz oskarżyła Gallaghera o wielokrotne włamywanie się do systemu poczty głosowej (voice-mail) firmy (nigdy nie wskazano żadnego dowodu, że McWhirter był świadom popełniania przestępstwa przez Gallaghera, ani że był jego uczestnikiem). W sprawie został powołany specjalny prokurator, ponieważ dotychczasowy miał powiązania z Carlem Lindnerem Jr.

28 czerwca 1998 roku ta sama gazeta wycofała całą serię historii i opublikowała na pierwszej stronie przeprosiny, w których stwierdziła, że „stała się przekonana, że [opublikowane] zarzuty i wnioski są nieprawdziwe oraz wytworzyły fałszywe i wprowadzające w błąd wrażenie o praktykach handlowych firmy Chiquita”^[10]. Gazeta zgodziła się też zapłacić wielomilionową ugodę. Faktyczna kwota nie została ujawniona, jednak roczny raport finansowy firmy wymienia „rozliczenie gotówkowe powyżej 10 mln dolarów”. Gallagher został zwolniony i oskarżony, a redaktor zarządzający Lawrence K. Beaupre został przeniesiony do siedziby Gannett Company (właściciela The Cincinnati Enquirer) w związku z zarzucanym mu ignorowaniem zwyczajowych procedur weryfikowania faktów w gazecie.

W artykule badającym serie dotyczące Chiquita, Salon.com stwierdził, że seria „Tajemnice Chiquita Ujawnione” „prezentuje potępiający, starannie udokumentowany szereg zarzutów, z czego większość jest ‘nieskażona’ wykradzionymi wiadomościami głosowymi dyrektorów”^[11].

Świadomość środowiskowa

W 1992 roku, Chiquita jako dominująca firma produkująca banany, przystępuje do programu The Rainforest Alliance. W 1994 roku, dwie pierwsze plantacje należące do Chiquita uzyskują certyfikaty organizacji^[12]. W roku 1998, przymierze składające się z grup aktywistów społecznych pod przewodnictwem European Banana Action Network (EUROBAN), przyjęło na cel przemysł bananowy jako ogół oraz w szczególności firmę Chiquita, z zamierzeniem stworzenia nowego klimatu korporacyjnej odpowiedzialności społecznej. Jego strategią było zachęcenie do uprawy bananów na małych farmach w przeciwieństwie do dużych monokultur oraz naciskanie w sprawie dotacji i innych pomocy rządowych celem wyrównania szans małych producentów. Do akcji dołączył także ruch fair trade, który starał się przekonać konsumentów do zakupu produktów małorolnych^[13].

Według J. Gary’ego Taylora i Patricii Scharlin, Chiquita odpowiedziała na działania aktywistów zmianą zarządzania korporacyjnego i nowymi wzorcami konkurencji ogólnoświatowej. Firma weszła w partnerstwo z Rainforest Alliance, grupą poświęconą ochronie lasów deszczowych oraz wprowadziła wiele reform w sposobie nasadzania i ochrony bananowców. Zmiany były skupione na użyciu pestycydów, lecz dotknęły także kultury korporacyjnej^[13]. W roku 2000 Chiquita przyjęła nowy kodeks postępowania, który zawierał normę pracowniczą Odpowiedzialność Społeczna SA8000 (Social Accountability International SA8000). Także w 2000 roku firma otrzymała świadectwo Rainforest Alliance za praktyki przyjazne środowisku na 100% swoich farm. W 2001 Walmart ogłosił Chiquita „Dostawcą Przyjaznym Środowisku Roku” („Environmental Supplier of the Year”)^[5].

Płatności dla grup paramilitarnych

Lata 90. oraz początek XXI wieku, były dla Chiquita Brands International oraz innych firm pracujących w Kolumbii, bardzo trudnym i niespokojnym okresem. W tamtym czasie trudną sytuację polityczną i społeczna wykorzystywały paramilitarne bojówki i organizacje terrorystyczne, które bezkarnie zastraszały i szantażowały lokalne firmy. W dramatycznie trudnej sytuacji pozostawiona była również lokalna społeczność, narażona na przemoc, porwania, a nierzadko zabójstwa ze strony bojówek. W tych trudnych czasach, Chiquita postanowiła zapewnić swoim pracownikom jak najwyższą ochronę i pomoc. Realizując te zobowiązania, firma wprowadziła chronione wypłaty wynagrodzeń dla swoich pracowników^[14]. W roku 2001, Departament Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych, uchwalił i wprowadził w życie przepisy, zabraniające wspierania i finansowania organizacji terrorystycznych. W tych okolicznościach, działania Chiquita, mające chronić pracowników, stały w sprzeczności z nowymi regulacjami i narażały firmę na poważne konsekwencje. Działania firmy były niezgodne z nowymi przepisami, ale chronione wypłaty ratowały zagrożonych pracowników i ich rodziny przed niebezpieczeństwem^[15][16][17]. Powstały dylemat, Chiquita postanowiła rozwiązać, współpracując z Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych. Firma przekazała władzom szczegółowe informacje oraz fakty związane z programem chronionych wynagrodzeń w 2003 roku. 14 marca 2007 roku na Chiquita Brands International została nałożona kara w kwocie 25 milionów dolarów jako część ugody z Departamentem Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych w sprawie powiązań z kolumbijskimi grupami paramilitarnymi. Według dokumentów sądowych, pomiędzy 1997 a 2004 rokiem pracownicy jednostki zależnej Chiquita zapłacili około 1,7 mln dolarów prawicowym Zjednoczonym Siłom Samoobrony Kolumbii, w zamian za ochronę pracowniczą w niepewnej strefie upraw bananowych w Kolumbii. Podobne płatności zostały dokonane na rzecz lewicowych Rewolucyjnych Sił Zbrojnych Kolumbii oraz Armii Wyzwolenia Narodowego w latach 1989 do 1997^[18][19]. Wszystkie te grupy są na liście zagranicznych organizacji terrorystycznych Departamentu Stanu USA. Chiquita wystosowała pozew sądowy, aby zapobiec ujawnieniu dokumentów związanych z nielegalnymi płatnościami na rzecz grup paramilitarnych przez rząd Stanów Zjednoczonych^[20].

Według raportu The Wall Street Journal z 2004 roku, zewnętrzni prawnicy Chiquita zawiadamiali firmę, że płatności naruszyły przepisy anty-terrorystyczne Stanów Zjednoczonych, i że powinny zostać zaprzestane. Płatności były jednak kontynuowane do momentu sprzedania Banadex, jednostki zależnej Chiquita, w czerwcu 2004^[21]. 7 grudnia 2007 roku 29. Wyspecjalizowane Rejonowe Biuro Oskarżycielskie (29th Specialized District Attorney’s Office) w Medellín wezwało zarząd Chiquita do odpowiedzenia na pytania „dotyczące oskarżeń o konspirację celem popełnienia obciążającego przestępstwa i finansowania nielegalnych grup zbrojnych”. Dziewięciu członków zarządu wymienionych w wezwaniu przypuszczalnie wiedziało o owych nielegalnych działaniach^[22]. Jeden z dyrektorów firmy spisał notatkę, w której proklamował, że płatności były „kosztem prowadzenia interesów w Kolumbii”, a także zanotował, że „trzeba trzymać to w tajemnicy – ludzie mogą zostać zabici”^[23].

W 2013 i 2014 Chiquita wydała 780 000 dolarów lobbując przeciwko ustawie Justice Against Sponsors of Terrorism Act^[24].

24 lipca 2014 roku sąd apelacyjny odrzucił pozew sądowy przeciwko Chiquita skierowany przez 4000 Kolumbijczyków twierdzących, że korporacja wspierała prawicową grupę paramilitarną odpowiedzialną za śmierć członków ich rodzin. Sąd przegłosował dwa do jednego, że amerykańskie sądy federalne nie posiadają jurysdykcji nad wnioskami kolumbijskimi^[25][26]. W lutym 2018 roku, osiągnięto porozumienie pomiędzy stronami sporu. Według firmy, umowa lepiej odzwierciedla zaangażowanie firmy. Obecnie jako firma prywatna, koncentruje się na przyszłości i rozwoju^[27].

Prawa pracownicze

W maju 2007 roku francuska organizacja pozarządowa Peuples Solidaires publicznie oskarżyła Compañia Bananera Atlántica Limitada, jednostkę zależną Chiquita, o umyślne naruszenie „podstawowych praw ich pracowników” oraz o narażenie zdrowia ich i ich rodzin. Według oskarżenia firma lekkomyślnie i wielokrotnie naraziła pracowników z plantacji Coyol w Kostaryce na działanie silnie toksycznych pestycydów. Ponadto COBAL zarzucono używanie prywatnej milicji do zastraszania pracowników. W końcu, Peuples Solidaires stwierdziła, że Chiquita ignorowała niektóre skargi związkowe przez ponad rok^[28].