Ambrotyp, 1859 | |
Data i miejsce urodzenia |
23 lipca 1816 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
18 lutego 1876 |
Charlotte Saunders Cushman (ur. 23 lipca 1816 w Bostonie, zm. 18 lutego 1876 tamże) – amerykańska aktorka teatralna, odgrywająca żeńskie i męskie role, uznawana za pierwszą wielką amerykańską aktorkę.
Życiorys
Urodziła się 23 lipca 1816 roku w Bostonie[1], we wpływowej rodzinie[2]. Jeden z przodków jej ojca należał do pielgrzymów[2]. Przerwała naukę w wieku trzynastu lat ze względu na problemy finansowe rodziny[1]. Jako zawód obrała śpiew operowy, debiutując w kwietniu 1835 roku partią hrabiny Almavivy w Weselu Figara[1][2]. Po kłopotach z głosem podczas pierwszego tournée zrezygnowała ze śpiewu skupiając się na aktorstwie: zadebiutowała rok później w roli Lady Makbet[2].
W 1837 roku wcieliła się po raz pierwszy w jedną ze swych popularnych ról: postać Meg Merrilies w adaptacji scenicznej powieści Guy Mannering Waltera Scotta, a także pierwszy raz zagrała męską rolę w teatrze, występując jako Romeo[2]. W następnych latach wielokrotnie wcielała się w męskie postaci; na tle innych aktorek, które podejmowały się takich ról, jej gra wyróżniała się stanowczością i silną cielesnością[3]. Po zobaczeniu Cushman w męskiej roli, królowa Wiktoria stwierdziła, iż nie może uwierzyć, że to kobieta[3]. Artystka stała się pierwszą wielką aktorką amerykańskiego teatru, zyskując także popularność w Wielkiej Brytanii[1][2][3]. Ówczesna prasa nazywała ją „naszą Charlotte”[3]. Grając role męskie rywalizowała z aktorami[3][4], w tym z Edwinem Forrestem[3], a także żądała tej samej co oni gaży[3][4].
W latach 1853–1870 dzieliła czas między Londyn i Rzym, sporadycznie występując w Stanach[2]. We Włoszech skupiła wokół siebie środowisko wykształconych, niezależnych zawodowo kobiet, w tym rzeźbiarki Harriet Hosmer[5], Edmonię Lewis, Anne Whitney, Florence Freeman i Margaret F. Foley, którym pomagała w rozwoju karier[4]. Nie związała się z żadnym mężczyzną, dlatego postrzegano Cushman jako aseksualną, choć w rzeczywistości nawiązywała romantyczne relacje z kobietami[3]. W 1870 roku powróciła[2] wraz z partnerką[3], rzeźbiarką Emmą Stebbins, do Stanów[2]. Gdy w listopadzie 1874 roku, po odegraniu roli Romeo, Cushman pożegnała się ze sceną, około 25 tys. sympatyków aktorki zebrało się wokół jej hotelu[2]. Zmarła 18 lutego 1876 roku w Bostonie[1].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 Charlotte Saunders Cushman, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2022-09-30] (ang.).
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Barbara Morgan , Cushman, Charlotte Saunders (1816–1876), [w:] Women in World History: A Biographical Encyclopedia [online], Encyclopedia.com [dostęp 2022-02-17] .
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Charlotte Cushman: When Romeo Was a Woman [online], Folger Shakespeare Library, 4 lutego 2015 [dostęp 2022-02-18] (ang.).
- 1 2 3 Lisa Merrill , Cushman, Charlotte, [w:] Grove Art Online, Oxford University Press, 2 czerwca 2011, DOI: 10.1093/gao/9781884446054.article.t2094150 (ang.).
- ↑ Barbara Groseclose , Hosmer, Harriet Goodhue (1830-1908), sculptor, [w:] American National Biography, luty 2000, DOI: 10.1093/anb/9780198606697.article.1700425 (ang.).