212Г000089 | |||||||||||||||||||||||||||
cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||||||||||
Odbudowana cerkiew | |||||||||||||||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||||||||||||||
Miejscowość | |||||||||||||||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||||||||||||||
Eparchia | |||||||||||||||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
25 marca/7 kwietnia | ||||||||||||||||||||||||||
Przedmioty szczególnego kultu | |||||||||||||||||||||||||||
Relikwie |
św. Grzegorza Teologa, św. Maksyma Greka, św. Teofana Pustelnika[1] | ||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Witebska | |||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie Białorusi | |||||||||||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu witebskiego | |||||||||||||||||||||||||||
55°11′30,5″N 30°12′03,1″E/55,191806 30,200861 | |||||||||||||||||||||||||||
Strona internetowa |
Cerkiew Zwiastowania[2] (biał. Дабравешчанская царква) – prawosławna cerkiew w Witebsku, w dekanacie witebskim Świętych Piotra i Pawła[3] eparchii witebskiej i orszańskiej.
Historia
Cerkiew powstała według większości źródeł w XII w., chociaż istnieją także świadectwa, iż funkcjonowała już w poprzednim stuleciu. Została zbudowana z cegły i dolomitu. Według tradycji w 1239 w świątyni miał miejsce ślub Aleksandra Newskiego z Aleksandrą Briaczysławowną[1]. Świątynia funkcjonowała jako prawosławna do 1619, gdy została przekazana unitom. Przed przejęciem budynku przez unickie duchowieństwo witebscy wyznawcy prawosławia zabrali z budynku wszystkie ruchome elementy wyposażenia. Zabójstwo unickiego arcybiskupa połockiego Jozafata Kuncewicza, jakiego dokonali prawosławni mieszczanie z Witebska w listopadzie 1623 zdaniem Anny Radziukiewicz miało miejsce po tym, gdy duchowny ten polecił zamalować freski w cerkwi Zwiastowania[1]. W następstwie mordu dziewiętnastu jego uczestników zostało skazanych przez trybunał królewski na śmierć, miasto Witebsk straciło wszystkie posiadane przywileje, a działające jeszcze cerkwie prawosławne oddano unitom[4]. Wśród zaocznie skazanych na śmierć był Dawid, były proboszcz cerkwi Zwiastowania, gdy pozostawała ona jeszcze w rękach prawosławnych. W okresie administrowania świątynią przez unitów została ona przebudowana, zburzono jej dawną kopułę, dobudowując dwie wieże pełniące zarazem funkcję dzwonnic; obiekt upodobnił się przez to do kościołów katolickich[1].
Cerkiew została ponownie przekazana Kościołowi prawosławnemu w 1849, gdy Witebsk należał już do Imperium Rosyjskiego. Dokonano wówczas jej przebudowy, przywracając wcześniejszy wygląd. Po rewolucji październikowej obiekt został odebrany Rosyjskiemu Kościołowi Prawosławnemu i zaadaptowany początkowo na magazyn, a następnie na archiwum. Dalsze zniszczenia cerkwi miały miejsce w czasie II wojny światowej. W 1961 władze Witebska zarządziły rozbiórkę świątyni, której jednak nie dokończono. Zrujnowana cerkiew w roku następnym została uznana za zabytek o znaczeniu republikańskim[1]. W 1977 przeprowadzono w ruinach prace konserwatorskie[1].
W 1993 rozpoczęto odbudowę cerkwi Zwiastowania w kształcie możliwie zbliżonym do pierwotnej formy. Inwestycję współfinansowało państwo białoruskie. Gotowy obiekt wyświęcił 26 września 1998 patriarcha moskiewski i całej Rusi Aleksy II. W 2006 ukończono prace nad odtworzeniem fresków we wnętrzu[1].
Galeria
- Cerkiew w 1833
- Cerkiew w 1833
- Cerkiew (po prawej), mal. Józef Peszka (1800)
- Cerkiew widoczna z ul.Zamkowej (druga z lewej), mal. Józef Peszka (1800)
- Cerkiew w 1883
- Dzwonnica
- Cerkiew po przebudowie (druga z lewej)
- Fragment wnętrza (2013)
Zobacz też
Przypisy
- 1 2 3 4 5 6 7 A. Radziukiewicz. Błahowieszczanka. „Przegląd Prawosławny”. 11 (293), listopad 2009.
- ↑ Polski egzonim przyjęty na 125. posiedzeniu KSNG.
- ↑ Петропавловское благочиние г. Витебска. vitprav.by. [dostęp 2020-10-09]. (ros.).
- ↑ Mironowicz A.: Kościół prawosławny w Polsce. Białostockie Towarzystwo Historyczne, 2006, s. 272–276. ISBN 83-60456-02-X.