2910108003 | |||||||||||||||
cerkiew-muzeum | |||||||||||||||
Widok ogólny świątyni w 2017 r. | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Obwód | |||||||||||||||
Miejscowość |
Nionoksa | ||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Wezwanie | |||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
Święto Trójcy Świętej (40. dzień po Passze) | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
|
Cerkiew Trójcy Świętej (ros. Троицкая церковь) – prawosławna cerkiew w Nionoksie w obwodzie archangielskim, zabytek drewnianej architektury sakralnej Rosyjskiej Północy.
Historia
Cerkiew została zbudowana w 1727 r. w centrum Nionoksy, pogostu należącego do monasteru św. Cyryla Biełozierskiego[1]. Była to kolejna świątynia prawosławna w historii miejscowości – wcześniejsze budynki, znajdujące się na tym samym miejscu, były niszczone przez pożary[2]. Świątynię zbudowało sześciu miejscowych mężczyzn pod kierunkiem Wasilija Korsakowa, chłopa należącego do monasteru, budowniczego drewnianych świątyń we wsiach stanowiących własność wspólnoty mniszej[3]. Obiekt konsekrowano w 1730 r.[2] W 1762 r. w jej sąsiedztwie wzniesiona została nowa cerkiew pod wezwaniem św. Mikołaja[2]. W 1819 r. do świątyni wstawiono ikonostasy przed głównym i bocznym ołtarzem, natomiast w 1834 r. przy obydwu zbudowano dzwonnicę, na miejscu starszej osiemnastowiecznej[2]. Wyrzeźbił je Wasilij Spicyn[3].
Cerkwie w Nionoksie posiadają status zabytków o znaczeniu federalnym i są zarządzane przez muzeum-skansen Małyje Korieły[2]. Po 1990 r. przeszły kompleksową renowację[2].
Architektura
Cerkiew Trójcy Świętej jest unikalna pod względem konstrukcji i rozplanowania[2], chociaż wykazuje pewne podobieństwo względem cerkwi Przemienienia Pańskiego na wyspie Kiży[1]. Jest to budowla na planie centralnym, z nawą w formie ośmioboku z czterema przybudówkami, wzniesionymi na planie kwadratu, z każdej strony świata. Budowlę wieńczy pięć dachów hełmowych z cebulastymi kopułkami[2]. Najwyższy z dachów, centralny, wznosi się na wysokość 20 metrów[1]. Zdobiona jest kokosznikami[2]. Oprócz głównego ołtarza pod wezwaniem Trójcy Świętej cerkiew posiada również boczny, Świętych Apostołów Piotra i Pawła[2]. Przybudówka położona od strony wschodniej pełni funkcję głównego pomieszczenia ołtarzowego, ta usytuowana od zachodu – obszernego przedsionka[1]. Pierwotnie do świątyni prowadziły trzy wejścia, przez ganki położone od zachodu, północy i południa. Przed obydwoma ołtarzami znajdują się czterorzędowe ikonostasy, całkowicie oddzielające pomieszczenia ołtarzowe od przestrzeni zajmowanej przez wiernych[2]. W XIX w. w ścianach cerkwi wybito większe okna[1].
Przypisy
- 1 2 3 4 5 I. Bartieniew, W. Fiodorow, Architiekturnyje pamiatki russkogo siewiera, Iskusstwo, Moskwa–Leningrad 1968, s. 74.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Храмовый ансамбль в с. Ненокса под Архангельском [online], www.korely.ru [dostęp 2020-08-12] .
- 1 2 Троицкая церковь в селе Нёнокса [online], www.cultnord.ru [dostęp 2020-08-12] .